Chung sống không kết hôn có được coi là vợ chồng?

Hỏi: Cha của tôi đăng ký kết hôn với bà A. nhưng không sống chung. Năm 1985, cha tôi sống cùng mẹ tôi (bà H.). Năm 2004, bà A. chết, vậy mẹ tôi và cha tôi có được pháp luật thừa nhận là vợ chồng, vì cả hai sống chung trước ngày 3-1-1987. Cha tôi lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho anh B. là cháu gọi cha tôi bằng bác, như vậy có thiệt thòi cho mẹ tôi?

Huỳnh Văn Bảo (H.Tân Phú)

Trả lời: Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định, trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 3-1-1987, ngày Luật Hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn.

Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 cũng nêu rõ: “Được coi nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng, nếu họ có đủ điều kiện để kết hôn theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 và thuộc một trong các trường hợp sau đây: Có tổ chức lễ cưới khi về chung sống với nhau; việc họ về chung sống với nhau được gia đình (một bên hoặc cả hai bên) chấp nhận; việc họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến; họ thực sự có chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.

Thời điểm nam và nữ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng là ngày họ tổ chức lễ cưới hoặc ngày họ về chung sống với nhau được gia đình (một hoặc cả hai bên) chấp nhận hoặc ngày họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến hoặc ngày họ thực sự bắt đầu chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình…

Như vậy, tuy cha mẹ ruột của anh sống chung trước ngày 3-1-1987 nhưng không được pháp luật công nhận là vợ chồng vì giữa cha anh và bà A. tồn tại hôn nhân hợp pháp (cha anh vi phạm điều kiện kết hôn), được pháp luật bảo vệ. Nói cách khác, việc cha mẹ anh chung sống với nhau là vi phạm pháp luật.

Năm 2004, sau khi bà A. chết, nếu cha mẹ ruột anh đăng ký kết hôn, việc hưởng di sản thừa kế của mẹ anh mới được pháp luật bảo vệ (Điều 644 Bộ luật Dân sự về những người hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc).

Việc cha anh lập di chúc chỉ định người hưởng di sản thừa kế đó là quyền của ông. Nếu di chúc của ông không hợp pháp, di sản thừa kế được chia theo pháp luật (chia theo hàng thừa kế).

LS Ngô Văn Định

	Hiệu quả mô hình tuyên truyền pháp luật ở cơ sở
	Không ngừng nâng cao vị thế, vai trò, trách nhiệm của luật sư đối với xã hội
	Xây dựng đội ngũ luật sư ngày càng chất lượng, xứng tầm