Tìm hiểu kỹ trước khi ủy quyền

Việc ủy quyền cho người khác thay mặt mình giao dịch, giải quyết các vấn đề trong phạm vi pháp luật cho phép được người dân áp dụng khá phổ biến.

Luật sư Nguyễn Đức (Đoàn Luật sư tỉnh) tư vấn pháp luật liên quan tới hợp đồng ủy quyền cho người dân. Ảnh: Đ.Phú

Tuy nhiên, trong thực tế vẫn xảy ra chuyện “dở khóc, dở cười” do việc ủy quyền không đúng việc, không đúng người. Việc này xuất phát từ sự thiếu hiểu biết từ phía người ủy quyền, sự cẩu thả từ người được ủy quyền.

May nhờ rủi chịu

Chẳng hạn như trường hợp bà L.M.V. (ngụ xã Phú Thạnh, huyện Nhơn Trạch) vì tin ông T.C. (ngụ cùng địa phương) khi ông này tự cho là có hiểu biết pháp luật không thua kém luật sư, luật gia nên đã ủy quyền cho ông T.C. làm người đại diện cho bà trong việc giải quyết tranh chấp đất đai với một hộ dân khác. Kết quả, vụ việc của bà vẫn giậm chân tại chỗ vì ông T.C. chẳng biết cách làm, khi cơ quan thụ lý vụ việc giải quyết hướng dẫn một đằng thì ông làm một nẻo.

Hay như trường hợp ông B.G. (ngụ xã Thanh Sơn, huyện Định Quán) trình bày, đáng lẽ vấn đề tranh chấp di sản thừa kế khi cha mẹ chết để lại không có di chúc giữa ông với các anh chị em ruột không quá phức tạp, vì pháp luật đã quy định rõ. Trong trường hợp này, được phân chia theo pháp luật, tức là hàng thừa kế thứ nhất được hưởng phần bằng nhau. Thế nhưng, vì tin lời ông H.X.V. (ngụ cùng địa phương) tư vấn sẽ giúp ông B.G. hưởng được tài sản nhiều hơn (vì ông là con trai cả) nên ông B.G. đã ủy quyền cho ông H.X.V. làm đại diện trong việc xúc tiến làm các thủ tục và tố tụng tại tòa án.

Sau khi được ông B.G. ủy quyền, ông H.X.V. không làm được như những gì đã hứa mà tiền thù lao ông này vẫn nhận đầy đủ từ ông B.G.

“Quá trình giải quyết vụ việc tại tòa án tôi mới biết việc ủy quyền cho người không hiểu biết pháp luật không chỉ mất thời gian, tiền bạc, mà còn làm mất tình cảm anh em khi họ hướng dẫn sai cách” - ông B.G. bày tỏ.

Theo ông L.M.V. và ông B.G., việc họ ủy quyền cho người khác thay mặt mình làm đại diện giải quyết tranh chấp là do họ tin vào những lời hứa hẹn “có cánh” của người được ủy quyền.

Luật sư NGUYỄN ĐỨC (Đoàn Luật sư tỉnh) cho hay, việc làm luật sư bảo vệ quyền lợi hoặc đại diện theo ủy quyền cho một bên mà người đại diện theo ủy quyền của bên kia cũng là luật sư, luật gia giỏi sẽ dễ tìm tiếng nói chung trong thương thảo. Ngược lại, người đại diện theo ủy quyền của bên kia hiểu biết pháp luật, nắm bắt vụ việc hạn hẹp, nói càn thì dễ dẫn đến bế tắc.

Luật không cấm nhưng hãy chọn người hiểu biết pháp luật

Pháp luật cho phép cá nhân đủ điều kiện về năng lực trách nhiệm về hành chính, dân sự theo quy định của pháp luật làm đại diện theo ủy quyền cho cá nhân và thay mặt cho người ủy quyền thực hiện các giao dịch, giải quyết các vấn đề trong phạm vi ủy quyền mà pháp luật không cấm, hạn chế.

Cụ thể, tại Điều 135 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, cá nhân có thể xác lập, thực hiện giao dịch dân sự thông qua người đại diện. Cá nhân không được để người khác đại diện cho mình nếu pháp luật quy định họ phải tự mình xác lập, thực hiện giao dịch đó. Trường hợp pháp luật quy định thì người đại diện phải có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập, thực hiện.

Đồng thời, từ Điều 562 đến Điều 569 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định khá đầy đủ và chặt chẽ về hợp đồng ủy quyền; thời hạn ủy quyền; quyền, nghĩa vụ của bên ủy quyền, người được ủy quyền…

Chính vì vậy, theo luật sư Lưu Hồng Khanh (Đoàn Luật sư tỉnh), với các trường hợp trên, do người được ủy quyền, nội dung ủy quyền đáp ứng đầy đủ quy định về đối tượng, phạm vi, nội dung, hình thức của ủy quyền nên việc ủy quyền và nhận ủy quyền của các bên là hợp pháp. Điều cần lưu ý là bên được ủy quyền thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình theo hợp đồng, phạm vi ủy quyền. Cho nên, kết quả thắng - thua, vụ việc tiến triển nhanh - chậm là do cơ quan giải quyết, chứ không phải nghĩa vụ của người được ủy quyền. Nhất là người ủy quyền khi ủy quyền biết rõ khả năng, năng lực, phẩm chất đạo đức của người được ủy quyền. Do đó, mọi rủi ro xảy ra phải do người ủy quyền gánh chịu, chứ không có cơ sở yêu cầu người được ủy quyền bồi thường.

Cũng theo luật sư Lưu Hồng Khanh, không phải đa số người dân khi lựa chọn người đại diện theo ủy quyền cho mình không có chất lượng đều do họ không hiểu biết, mà do chính họ chủ động lựa chọn. Họ chủ động “chọn mặt gửi vàng” vì tin tưởng, chi phí thấp so với việc ký hợp đồng dịch vụ với luật sư, luật gia và đúng luật. Việc nhận ủy quyền theo hợp đồng dịch vụ pháp lý của luật gia, luật sư, trọng tài thương mại bao giờ cũng chất lượng, hiệu quả hơn, vì họ làm nghề chuyên nghiệp, am hiểu sâu lĩnh vực, giỏi kỹ năng giải quyết vấn đề.

Đoàn Phú

	Ủy quyền thực hiện các thủ tục môi trường của dự án trong khu công nghiệp
	Ủy quyền sử dụng, chuyển nhượng đất phải đúng quy định pháp luật
	Hợp đồng ủy quyền không rõ ràng, dễ xảy ra tranh chấp