Mua đồ phòng, chống dịch Covid-19 qua mạng xã hội: Cảnh báo nhiều nhưng vẫn bị lừa

Từ cuối tháng 7-2020, khi dịch Covid-19 tái bùng phát, các mặt hàng phòng, chống dịch được rao bán tràn lan qua mạng xã hội...

Từ cuối tháng 7-2020, dịch Covid-19 lại tái bùng phát, nhu cầu sử dụng các mặt hàng chống dịch như: khẩu trang, nước sát khuẩn, đồ bảo hộ... tăng cao. Các mặt hàng này được rao bán tràn lan qua mạng xã hội (MXH), trong đó có không ít trang MXH rao bán “ảo” để lừa đảo. Mặc dù tình trạng này đã được cơ quan chức năng cảnh báo, nhưng nhiều người dân vẫn bị lừa.

Lực lượng quản lý thị trường tỉnh kiểm tra một cơ sở sản xuất khẩu trang ở TP.Biên Hòa. Ảnh: H.T.Hải

* Tấp nập “chợ ảo” mua bán đồ phòng dịch

Đầu tháng 8-2020, bà Nguyễn Tường Loan (ngụ P.Trung Dũng, TP.Biên Hòa) đã đặt mua 1 thùng khẩu trang y tế loại 4 lớp với giá 4 triệu đồng (tương đương 80 ngàn đồng/hộp) và 1 thùng nước sát khuẩn tay 3 triệu đồng trên tài khoản Facebook tên “Tổng kho thiết bị y tế -  Bộ Y tế” - được giới thiệu là khẩu trang chuẩn theo quy định của Bộ Y tế - để gửi cho người thân ngoài Đà Nẵng sử dụng. Bà Loan được tài khoản Facebook Lê Thị Vân yêu cầu chuyển số tiền 7 triệu đồng vào tài khoản 43110001007289 tên Nguyen Manh Hieu rồi mới chuyển hàng.

Sau khi chuyển tiền, bà Loan được hứa trong ngày người thân của bà ở Đà Nẵng sẽ nhận được thùng khẩu trang và nước sát khuẩn tay nhưng hàng đã không được chuyển đến. Bà Loan liên hệ qua ứng dụng chat trên Facebook và điện thoại vào số do người tên Vân cung cấp đều không liên lạc được.

Trước đó, vào tháng 2-2020, chị Đặng Thị Mỹ Tiên (ngụ TP.Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng đã đến Công an P.Long Bình (TP.Biên Hòa) trình báo về việc bị tài khoản Facebook H.N. của ông N.A.H (ngụ KP.5, P.Long Bình, TP.Biên Hòa) chuyên rao bán khẩu trang y tế và lừa đảo chiếm đoạt 38 triệu đồng do chị đặt mua khẩu trang để làm từ thiện.

Chị Tiên cho biết, đây là số tiền của bạn bè chị ở Australia quyên góp để mua khẩu trang hỗ trợ cho một số đơn vị phòng, chống dịch bệnh Covid-19 tại Hà Nội và 2 tỉnh Yên Bái, Quảng Bình. Thế nhưng sau khi chuyển đủ số tiền cho ông H. qua tài khoản, nhiều ngày sau vẫn không thấy hàng được chuyển đến các địa chỉ mà chị yêu cầu. Chị Tiên gọi điện yêu cầu ông này trả lại tiền, nhưng ông H. hứa hẹn nhiều lần, đến nay vẫn không trả và cũng không liên lạc được.

Mới đây, Cục Thương mại điện tử Bộ Công thương  đã “tổng kết” thủ đoạn lừa đảo kinh doanh các mặt hàng phòng chống dịch trên các trang MXH như sau: thiết lập các fanpage trên Facebook và rao bán các mặt hàng chống dịch, nhiều nhất là khẩu trang y tế và nước sát khuẩn giá rẻ. Khi người dùng đặt mua, bên bán yêu cầu người mua chuyển khoản trước tiền hàng, nếu người dùng không đồng ý chuyển, cửa hàng sẽ chấp nhận gửi bằng hình thức thu hộ với ràng buộc: người mua không được kiểm hàng trước khi nhận. Hai bên thống nhất, bên bán sẽ giao hàng cho công ty chuyển phát hoặc thuê shipper giao hàng. Khi nhận được hàng không đúng như yêu cầu (phần lớn là mua khẩu trang N95 thì chỉ nhận được khẩu trang vải; mua khẩu trang y tế lại nhận được khẩu trang đã qua sử dụng;  mua gel sát khuẩn thì nhận được cồn đóng chai...) người mua đòi trả lại hàng và hoàn tiền thì đối tượng sẽ chặn Facebook, số điện thoại hoặc không trả lời người mua.

* Nên đến cửa hàng để mua

Ông Phạm Gia Hải, Chủ tịch Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Đồng Nai cho biết, tình trạng mua bán hàng hóa nói chung và mặt hàng phòng, chống dịch Covid-19 nói riêng trên các trang MXH rất đa dạng, phong phú. Thời gian qua, đã xảy ra rất nhiều vụ lừa đảo bằng nhiều chiêu trò khác nhau, nhưng không ít người vẫn vướng phải. Riêng về mặt hàng phòng, chống dịch Covid-19, nhiều trang MXH còn tự giới thiệu là Kho thiết bị của Bộ Y tế, của Hiệp hội Các bác sĩ đại diện  Bộ Y tế trực tiếp cung cấp các mặt hàng chống dịch theo chuẩn của Bộ  Y tế... Việc này dẫn đến sự nhầm lẫn vì nhiều người dân không biết rằng Bộ Y tế là cơ quan quản lý về trang thiết bị y tế, chứ không phải là cơ quan phân phối các mặt hàng chống dịch ra thị trường...  Những trường hợp bị lừa đảo này, Hội rất khó có thể bảo vệ được người tiêu dùng vì thường không xác định được đối tượng lừa đảo.

Đồ phòng, chống dịch Covid-19 được rao bán tràn lan trên mạng xã hội. Ảnh: Chụp từ màn hình

Theo Cục Quản lý thị trường tỉnh, do cũng đã có sự chuẩn bị từ thời điểm dịch Covid-19 đợt 1, nên đợt dịch tái bùng phát lần này, các mặt hàng chống dịch không có biến động lớn. Ông Huỳnh Kim Hóa, quyền Trưởng phòng Nghiệp vụ tổng hợp (Cục Quản lý thị trường tỉnh) cho biết, từ cuối tháng 7 đến nay, các đội quản lý thị trường cũng đã tổ chức kiểm tra, giám sát tình hình sản xuất, kinh doanh các mặt hàng chống dịch trên địa bàn chưa thấy xuất hiện tình trạng găm hàng hay sản xuất khẩu trang, nước sát khuẩn không phép, tuy nhiên cũng xử lý 3 cơ sở sản xuất, kinh doanh khẩu trang về hành vi chưa công bố chất lượng hàng hóa.

Riêng về vấn đề mua bán các mặt hàng chống dịch qua MXH, ông Hóa cũng cảnh báo người dân nên thận trọng, tìm hiểu kỹ về cơ sở sản xuất kinh doanh, sản phẩm và những phản ánh của những người đã mua ngay trên trang này (nếu có) để tránh bị lừa. Mặt khác, hiện nay thị trường khẩu trang cũng như những mặt hàng chống dịch khác cũng không phải quá khan hiếm, người dân nên đến các cửa hàng có địa chỉ cụ thể, rõ ràng để xem và mua hàng, tránh bị mua phải hàng kém chất lượng cũng như hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ hay bị lừa đảo như khi mua qua mạng.

Phương Liễu