Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp (DN) phá sản còn nợ tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) dẫn đến quyền lợi về BHXH của người lao động (NLĐ) không được giải quyết kịp thời. Trao đổi với phóng viên Báo Đồng Nai về những vướng mắc liên quan đến việc giải quyết chế độ của NLĐ thuộc các DN nêu trên, Giám đốc BHXH PHẠM MINH THÀNH cho biết:
Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp (DN) phá sản còn nợ tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) dẫn đến quyền lợi về BHXH của người lao động (NLĐ) không được giải quyết kịp thời. Trao đổi với phóng viên Báo Đồng Nai về những vướng mắc liên quan đến việc giải quyết chế độ của NLĐ thuộc các DN nêu trên, Giám đốc BHXH PHẠM MINH THÀNH cho biết:
 |
| Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Phạm Minh Thành. Ảnh: K.Liễu |
- Theo thống kê, đến hết tháng 6-2021, toàn tỉnh có 49 đơn vị giải thể, phá sản, chủ bỏ trốn với tổng số nợ BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên 28,8 tỷ đồng; khiến 2.769 NLĐ bị ảnh hưởng.
* Việc giải quyết chế độ cho NLĐ làm việc tại các DN phá sản, nợ tiền BHXH trên địa tỉnh nói trên được thực hiện ra sao, thưa ông?
- Số lao động tại các DN phá sản nếu có yêu cầu giải quyết các chế độ đều được cơ quan BHXH tiếp nhận và giải quyết theo nguyên tắc “đóng đến đâu, hưởng đến đó”.
Để bảo đảm quyền lợi cho NLĐ trong trường hợp này, BHXH Việt Nam vừa ban hành văn bản số 2802/BHXH-CSXH ngày 6-9-2021 hướng dẫn thống nhất thực hiện chế độ đối với NLĐ đã đủ các điều kiện bao gồm cả điều kiện về thời gian thực đóng vào quỹ BHXH (không bao gồm thời gian còn nợ tiền đóng BHXH) tại các đơn vị sử dụng lao động phá sản còn nợ tiền đóng BHXH.
* Theo văn bản hướng dẫn nêu trên thì chế độ thai sản, chế độ hưu trí của NLĐ tại các DN phá sản còn nợ BHXH sẽ được giải quyết thế nào, thưa ông?
- Về chế độ thai sản đối với trường hợp sinh con, nhận nuôi con nuôi: NLĐ có thời gian đóng BHXH vào quỹ ốm đau, thai sản (không bao gồm thời gian còn nợ tiền đóng BHXH) mà đủ 6 tháng trở lên theo quy định tại Khoản 2, Điều 31 Luật BHXH năm 2014 hoặc 3 tháng trở lên theo quy định tại Khoản 3, Điều 31 Luật BHXH năm 2014, nếu đảm bảo căn cứ để xác định NLĐ chưa hưởng chế độ thì cơ quan BHXH giải quyết trợ cấp thai sản theo quy định tại thời điểm NLĐ sinh con, nhận nuôi con nuôi. Trường hợp thời gian tham gia BHXH được đóng bổ sung và làm thay đổi mức trợ cấp thì điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách (tại thời điểm NLĐ đủ điều kiện hưởng) để chi trả bổ sung.
Riêng chế độ hưu trí, cơ quan BHXH giải quyết hưởng lương hưu đối với NLĐ đủ điều kiện về tuổi và thời gian đã đóng BHXH (không bao gồm thời gian còn nợ tiền đóng BHXH) theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu. Khi thời gian tham gia BHXH được đóng bổ sung thì tính cộng nối thời gian đóng BHXH để điều chỉnh lại chế độ hưu trí theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu. Đồng thời, xác định số tiền chênh lệch phát sinh theo quy định của chính sách tiền lương từng thời kỳ để chi trả bổ sung cho NLĐ kể từ thời điểm hưởng.
 |
| Người lao động làm thủ tục hưởng chế độ tại cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh |
* Trường hợp NLĐ muốn nhận trợ cấp một lần thì quyền lợi có được đảm bảo?
- BHXH không khuyến khích NLĐ nhận chế độ trợ cấp BHXH một lần vì để đảm bảo quyền lợi hưởng BHXH lâu dài cho NLĐ.
Về chế độ trợ cấp BHXH một lần thực hiện theo nguyên tắc giải quyết hưởng BHXH một lần đối với thời gian đã đóng BHXH (không bao gồm thời gian còn nợ tiền đóng BHXH). Khi doanh nghiệp đóng đủ số tiền nợ BHXH và NLĐ có yêu cầu sẽ được giải quyết hưởng bổ sung BHXH một lần.
Việc xác định NLĐ sau 1 năm nghỉ việc để làm cơ sở xem xét điều kiện hưởng BHXH một lần theo Nghị quyết số 93/2015/QH13 thì căn cứ vào thời điểm nghỉ việc cuối cùng trước khi NLĐ đề nghị hưởng BHXH một lần. BHXH chưa giải quyết hưởng BHXH một lần đối với trường hợp có thời gian tham gia BHXH nếu tính cả thời gian còn nợ tiền đóng BHXH mà đủ 20 năm trở lên (trừ trường hợp ra nước ngoài để định cư, người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế).
* Về chế độ tử tuất của NLĐ tại các DN phá sản còn nợ BHXH được giải quyết ra sao, thưa ông?
- Chế độ tử tuất sẽ giải quyết trợ cấp mai táng đối với thân nhân khi NLĐ có từ đủ 12 tháng đóng BHXH bắt buộc trở lên theo quy định tại khoản 1, Điều 66 của Luật BHXH năm 2014 hoặc có tổng thời gian đóng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên theo quy định tại khoản 1, Điều 80 của Luật BHXH năm 2014 (thời gian đóng BHXH bắt buộc không bao gồm thời gian còn nợ tiền đóng BHXH).
Giải quyết hưởng trợ cấp tuất hằng tháng đối với thân nhân khi NLĐ có từ đủ 15 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên (không bao gồm thời gian còn nợ tiền đóng BHXH) theo quy định tại Điểm a, Khoản 1, Điều 67 của Luật BHXH năm 2014, có thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng mà không lựa chọn hưởng trợ cấp tuất một lần.
Ngoài ra, BHXH Việt Nam cũng hướng dẫn giải quyết hưởng trợ cấp tuất một lần đối với thời gian thực đóng BHXH (không bao gồm thời gian nợ BHXH bắt buộc) trong một số trường hợp cụ thể.
Riêng đối với các trường hợp vướng mắc khác về thực hiện chế độ BHXH đối với NLĐ ở các DN phá sản, để đảm bảo quyền lợi của NLĐ, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục báo cáo xin ý kiến cấp có thẩm quyền để xử lý.
* Xin cảm ơn ông!
Kim Liễu (thực hiện)
