Hiện nay, số ca nhiễm Covid-19 tiếp tục tăng cao, đặc biệt là tình trạng tái nhiễm chủng mới Omicron. Nhiều F0 đang rất lúng túng về việc sử dụng thuốc kháng virus Molnupiravir. Vậy, sử dụng thuốc này như thế nào cho hiệu quả...?
Hiện nay, số ca nhiễm Covid-19 tiếp tục tăng cao, đặc biệt là tình trạng tái nhiễm chủng mới Omicron. Nhiều F0 đang rất lúng túng về việc sử dụng thuốc kháng virus Molnupiravir. Vậy, sử dụng thuốc này như thế nào cho hiệu quả trong điều trị mà không gây tác hại cho cơ thể... Trao đổi về vấn đề này, Phó giám đốc Sở Y tế, BS CKII LÊ QUANG TRUNG cho biết:
 |
| BS CKII Lê Quang Trung, Phó giám đốc Sở Y tế. Ảnh: P.Liễu |
- Thuốc Molnupiravir là một trong những loại thuốc kháng virus được Bộ Y tế đưa vào phác đồ điều trị Covid-19 ở Việt Nam. Thuốc giúp người nhiễm Covid-19 mức độ nhẹ và vừa có thêm cơ hội lựa chọn thuốc điều trị. Hiện nay, thuốc được bán theo đơn do người có chuyên môn chỉ định.
* Khi nhiễm Covid-19, thuốc Molnupiravir được sử dụng như thế nào, thưa ông? Thời điểm nào trong quá trình nhiễm bệnh thì nên dùng thuốc?
- Thuốc Molnupiravir được bán cho những người có giấy xác nhận là F0 đang điều trị tại nhà. Tuy nhiên, không phải F0 nào cũng cần sử dụng thuốc Molnupiravir. Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, thuốc Molnupiravir chỉ nên ưu tiên sử dụng cho những người có bệnh nền, người cao tuổi, người có thể trạng béo phì (dù còn trẻ) và người chưa tiêm vaccine phòng Covid-19. Những đối tượng này nên sử dụng sớm trong 5 ngày đầu kể từ khi bệnh khởi phát, sau 5 ngày thì không có chỉ định sử dụng thuốc.
Molnupiravir làm giảm khoảng 30-40% bệnh diễn biến nặng cần nhập viện điều trị. Người bệnh dù đã dùng thuốc vẫn có thể có diễn biến nặng và vẫn cần được theo dõi, không được chủ quan. Riêng những người trẻ, người đã tiêm đủ liều vaccine Covid-19 hiện nay có đến 80-90% khỏi bệnh mà không cần điều trị bằng thuốc kháng virus. Do vậy, các F0 không cần uống thuốc kháng virus tràn lan gây lãng phí.
* Như đã nói ở trên, những F0 là người trẻ và người đã tiêm đủ liều vaccine thì không nên dùng thuốc. Ngoài ra, còn những đối tượng nào không nên dùng Molnupiravir trong điều trị Covid-19?
- Molnupiravir không được khuyến cáo sử dụng trong thời kỳ mang thai, do đó những F0 là phụ nữ mang thai và đang cho con bú không nên sử dụng. Phụ nữ có ý định mang thai nên sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả trong thời gian điều trị và trong 4 ngày sau sử dụng liều Molnupiravir cuối cùng. Có thể cho con bú lại sau 4 ngày khi uống liều cuối cùng.
Đối tượng F0 là trẻ em và thanh thiếu niên: Molnupiravir không được phép sử dụng cho bệnh nhân dưới 18 tuổi vì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và sụn. Ngoài ra, người bị suy gan, suy thận có thể uống Monulpiravir, nhưng cần dùng một cách thận trọng. Để đảm bảo an toàn, hiệu quả, các F0 chỉ sử dụng thuốc Molnupiravir điều trị Covid-19 khi có đơn của bác sĩ theo đúng chỉ định. Không tự ý mua, sử dụng thuốc Molnupiravir trôi nổi, không rõ nguồn gốc. Trong quá trình sử dụng thuốc Molnupiravir, nếu gặp phải bất kỳ phản ứng có hại nào của thuốc, cần thông báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn và xử trí kịp thời.
Ngoài ra, thuốc cũng không khuyến cáo dùng cho những bệnh nhân quá mẫn với Molnupiravir hay các thành phần của thuốc.
* Nhiều người lo ngại, thuốc Molnupiravir có thể gây ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới. Ông có khuyến cáo gì về vấn đề này?
- Hiện các nghiên cứu và hướng dẫn sử dụng thuốc chưa xác định Molnupiravir có ảnh hưởng đến tinh trùng hay không. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của nhà sản xuất, nam giới nên có biện pháp tránh thai ít nhất là 3 tháng sau khi dùng liều Molnupiravir cuối cùng.
 |
| Thuốc Molnupiravir là loại thuốc đặc trị Covid-19 được khuyến cáo sử dụng nghiêm ngặt |
* Thưa ông, hiện nay tình trạng tái nhiễm Covid-19 đang gia tăng. Vậy những F0 tái nhiễm Covid-19 có được dùng thuốc Molnupiravir không? Người mắc Covid-19 đã từng điều trị bằng Molnupiravir, khi tái nhiễm có được dùng tiếp không?
- Tái nhiễm Covid-19 hiện nay xảy ra khá phổ biến, chủ yếu do bệnh nhân nhiễm các chủng khác nhau, hoặc thời gian nhiễm lần đầu đã lâu nên khả năng miễn dịch đã giảm. Do đó, cần chú ý phân biệt tái dương là tình trạng dương tính kéo dài sau khi âm tính, có thể do xác virus đang được đào thải; còn tái nhiễm là nhiễm mới, tái nhiễm mới cần xem xét khả năng sử dụng Molnupiravir.
Tái nhiễm Covid-19 thường xảy ra trong khoảng từ 2-3 tháng sau lần nhiễm đầu tiên, tái nhiễm vẫn được sử dụng thuốc kháng virus Molnupiravir theo chỉ định như một trường hợp nhiễm mới. Bởi trong khoảng thời gian đó, thuốc của lần nhiễm trước đã đào thải hoàn toàn khỏi cơ thể. Tuy nhiên, cũng nên cân nhắc việc sử dụng Molnupiravir, vì thông thường bệnh nhân tái nhiễm có triệu chứng nhẹ và thuốc sử dụng cũng không phải không có tác dụng phụ.
* Có một số người trong quá trình điều trị được chỉ định dùng Molnupiravir nhưng quên uống hoặc uống không đủ liệu trình 5 ngày. Như vậy có ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị không, thưa ông?
- Việc uống thuốc đúng giờ, đúng liều lượng là rất quan trọng trong quá trình điều trị bệnh. Quên uống thuốc hay uống không theo một thời gian nhất định như bác sĩ chỉ định không những khiến quá trình điều trị kém hiệu quả mà còn có hại cho sức khỏe. Theo hướng dẫn của nhà sản xuất, nếu quên 1 liều trong vòng 10 tiếng thì uống thuốc ngay khi có thể và sau đó tiếp tục uống theo liều thông thường. Nếu quên 1 liều sau 10 tiếng thì không uống lại liều đã quên mà uống liều kế tiếp theo lịch trình, không sử dụng liều gấp đôi.
* Thuốc Molnupiravir có những tác dụng phụ nào? Nên uống trước hay sau bữa ăn để thuốc phát huy hiệu quả cao nhất?
- Các tác dụng phụ thường gặp của Molnupiravir là tiêu chảy, buồn nôn, chóng mặt và tăng men gan... Tuy nhiên, tỷ lệ tác dụng phụ không cao và thường sẽ ổn định sau 1-2 ngày. Thuốc có thể uống cùng hoặc không cùng thức ăn. Đây là thuốc viên uống, không nên nghiền hoặc nhai viên thuốc. Chỉ uống thuốc với nước lọc, không uống thuốc với sữa hoặc nước ép trái cây.
* Xin cảm ơn ông!
Phương Liễu (thực hiện)
