Theo quy định của pháp luật, người sử dụng lao động (NSDLĐ) được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) đối với người lao động (NLĐ) do thu hẹp sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc.
Theo quy định của pháp luật, người sử dụng lao động (NSDLĐ) được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) đối với người lao động (NLĐ) do thu hẹp sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc.
 |
| Cán bộ Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn (Liên đoàn Lao động tỉnh) Nguyễn Thị Kim Yến (trái) tư vấn cho người lao động về chế độ tiền lương khi nghỉ việc. Ảnh: Đ.Phú |
Tuy nhiên, theo luật sư Vũ Ngọc Hà, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn (thuộc Liên đoàn Lao động tỉnh), pháp luật về lao động vẫn buộc NSDLĐ phải tuân thủ nghiêm về trình tự, thủ tục, nếu vi phạm thì phải bồi thường cho NLĐ.
* Tận tình hỗ trợ NLĐ
Trong năm 2022, Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn đã tư vấn pháp luật về lao động, bảo hiểm, việc làm… cho hơn 5,8 ngàn trường hợp; thảo đơn cho 520 trường hợp; đại diện theo ủy quyền cho NLĐ tham gia tố tụng 105 vụ việc.
Qua tư vấn, hỗ trợ pháp lý của Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn, NLĐ không những hiểu biết hơn về pháp luật lao động mà còn có thể tự mình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp khi phát sinh tranh chấp với NSDLĐ. Nhất là trong năm 2022, các luật sư và cán bộ Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn đã đứng ra bảo vệ thắng lợi cho 15 trường hợp NLĐ khởi kiện NSDLĐ vi phạm về tiền lương, chấm dứt HĐLĐ trái luật tại tòa án các cấp với tổng số tiền trên 2,6 tỷ đồng.
Như trường hợp ông T.V.L. (ngụ P.An Bình, TP.Biên Hòa) bị Công ty Gỗ T.M. (ngụ P.Thống Nhất, TP.Biên Hòa) đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái luật. Nhờ sự hỗ trợ của Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn, Công ty gỗ T.M. chấp thuận bồi thường cho ông T.V.L. số tiền 220 triệu đồng. Hoặc trường hợp bà P.T.M.T. (ngụ P.Xuân Hòa, TP.Long Khánh) nhận được sự hỗ trợ của Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn nên mới được Công ty TNHH K.T (P.Xuân Hòa) bồi thường trên 144 triệu đồng do đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái luật đối với bà. Tương tự, với sự hỗ trợ của Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn, bà P.T.L. (ngụ P.Long Bình, TP.Biên Hòa) được Công ty N.L.Đ.T. (tỉnh Đồng Tháp) bồi thường trên 360 triệu đồng khi công ty buộc bà P.T.L. nghỉ việc không đúng quy định.
|
Theo luật sư VŨ NGỌC HÀ, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn (Liên đoàn Lao động tỉnh), trong trường hợp doanh nghiệp khó khăn, cắt giảm lao động thì các bên có quyền thỏa thuận tạm hoãn HĐLĐ, thỏa thuận nghỉ việc không hưởng lương, nghỉ phép năm. Một khi không thỏa thuận được thì NSDLĐ chỉ được đơn phương thực hiện quyền này khi có phương án trình cơ quan có thẩm quyền quản lý về lao động. |
Ông T.V.L. (ngụ P.An Bình, TP.Biên Hòa) chia sẻ, ông cảm thấy rất yên tâm và vững tin vào công lý khi được cán bộ Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn sát cánh cùng NLĐ từ khi khởi kiện cho tới lúc có kết quả xét xử tại 2 cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm. “Nếu không được các anh chị ở Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn hỗ trợ nhiệt tình thì tôi rất khó tự thân bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình khi bị NSDLD đuổi việc không rõ lý do” - ông T.V.L. bộc bạch.
Trong khi đó, bà P.T.M.T., một trong 12 NLĐ bị Công ty TNHH K.T chấm dứt HĐLĐ trái luật đã thắng kiện cho biết, khi nhận quyết định chấm dứt HĐLĐ của công ty đa phần chúng tôi rất hoang mang, nhưng không biết việc công ty chấm dứt HĐLĐ đối với mình đúng hay sai. Do đó, khi được cán bộ Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn phân tích, nhiều NLĐ đã hiểu được các quy định để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
Luật sư Vũ Ngọc Hà bộc bạch, khi tiếp nhận thông tin phản ảnh từ NLĐ về tranh chấp quan hệ lao động, cán bộ Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn đều cẩn thận tìm hiểu thông tin, chứng cứ NLĐ cung cấp rồi mới tính tới phương án hỗ trợ; trước tiên là phân tích cho NLĐ biết nếu khiếu nại, khởi kiện thì được gì và không được gì để NLĐ lựa chọn và quyết định.
* Hài hòa lợi ích
Những tháng cuối năm 2022, Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn mỗi ngày tiếp nhận hàng chục cuộc gọi điện thoại hoặc trả lời trực tiếp cho NLĐ khi tới trung tâm nhờ tư vấn các vấn đề về quyền lợi nếu lỡ may bị mất việc làm, dừng việc, nghỉ việc không lương… Chủ yếu là NLĐ của các doanh nghiệp trong lĩnh vực giày da, dệt may, gỗ… không có hoặc hết đơn hàng sản xuất dẫn tới phương án cắt giảm lao động, cho nghỉ Tết sớm, tạm dừng HĐLĐ…
Luật sư Vũ Ngọc Hà bày tỏ, sự âu lo, trăn trở đó không chỉ riêng doanh nghiệp, NLĐ mà ngay cả các cơ quan quản lý nhà nước về lao động, chính quyền địa phương cũng rất quan tâm. Do đó, Trung tâm rất cân nhắc trong quá trình tư vấn cho NLĐ trong việc bảo vệ quyền lợi nhưng vẫn phải biết chia sẻ, cảm thông và hài hòa lợi ích khi doanh nghiệp gặp khó khăn. Bởi vì, khó khăn này ngoài ý muốn của NSDLĐ, do khách quan đem lại và doanh nghiệp đã tìm mọi giải pháp khắc phục, sau đó mới tính tới các phương án cắt giảm lao động, tạm ngừng việc, nghỉ Tết sớm…
“Tuy vậy, để NLĐ không bị thua thiệt, không khiếu nại, thưa kiện… thì NSDLĐ cần phải bảo đảm những quyền lợi cơ bản nhất cho NLĐ khi họ không còn tiếp tục làm việc như: tiền lương, chế độ chính sách khi thôi việc, ngừng việc, bảo hiểm… Từ đó, NLĐ mới yên tâm, đồng cảm, chia sẻ” - luật sư Vũ Ngọc Hà bộc bạch.
Đoàn Phú
