Nhiều người lao động thôi ý định nhận trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần

Từ đầu năm 2022 đến nay, đã có khoảng 150 người đến làm hồ sơ nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần tại cơ quan BHXH tỉnh nhưng đã thôi ý định rút BHXH một lần và tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

Từ đầu năm 2022 đến nay, đã có khoảng 150 người đến làm hồ sơ nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần tại cơ quan BHXH tỉnh nhưng đã thôi ý định rút BHXH một lần và tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

Truyền thông về các chính sách liên quan đến bảo hiểm xã hội cho các doanh nghiệp là hoạt động được cơ quan bảo hiểm xã hội đặc biệt quan tâm. Trong ảnh: Đại diện doanh nghiệp thắc mắc một số chính sách liên quan đến bảo hiểm xã hội tại một buổi tuyên truyền do Bảo hiểm xã hội tỉnh tổ chức. Ảnh: P.Liễu

Đây là con số không lớn so với tổng số người đã nhận trợ cấp BHXH một lần từ đầu năm 2022 đến nay, nhưng đó là kết quả của cán bộ, nhân viên BHXH tỉnh trong việc không ngừng nỗ lực vận động người lao động (NLĐ) không rời hệ thống BHXH mà tiếp tục tham gia để sau này nhận chế độ hưu trí cùng các chế độ, chính sách liên quan.

* Khi NLĐ hiểu và “ở lại” 

Làm việc trong một công ty may hàng xuất khẩu tại một doanh nghiệp trên địa bàn P.Tân Hiệp (TP.Biên Hòa) được 4,5 năm, chị Nguyễn Mai Chi (ngụ P.Long Bình, TP.Biên Hòa) thấy mệt mỏi vì lớn tuổi, công việc vất vả, lương cũng không cao nên đã xin nghỉ việc. Chị đến BHXH tỉnh định làm hồ sơ để nhận BHXH một lần, nhằm lấy một khoản tiền làm vốn buôn bán trái cây. Sau khi được nhân viên BHXH tỉnh tư vấn, giải thích những thiệt thòi khi rút BHXH một lần, chị Mai Chi đã quyết định không nhận BHXH một lần.

Chị Mai Chi chia sẻ: “Trước đây, tôi và nhiều NLĐ nghĩ đơn giản chờ đến tận khi về hưu mới được hưởng lương hưu thì quá xa, cuộc sống mong manh, đồng tiền mất giá… chứ không biết rằng đi cùng lương hưu còn được hưởng nhiều chính sách phúc lợi xã hội khác. Hiểu được điều đó nên tôi quyết định duy trì BHXH”. 

Tương tự, anh Trần Bảo Nam (ngụ P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) cũng là một trong những NLĐ đến BHXH tỉnh với ý định nộp hồ sơ nhận trợ cấp BHXH một lần, nhưng khi được nhân viên BHXH tư vấn, giải đáp các thắc mắc liên quan đến quyền lợi khi rút BHXH một lần thì anh đã có sự cân nhắc, tính toán thiệt hơn và quyết định không rút nữa.

Theo tính toán của anh Nam, anh đã tham gia BHXH được 12 năm và năm nay anh 35 tuổi. Nếu nhận BHXH một lần rồi tiếp tục đi làm, tiếp tục tham gia BHXH đến tuổi nghỉ hưu thì anh còn tới 27 năm tham gia BHXH nữa và như thế, anh vẫn còn dư thời gian để nhận lương hưu, vì theo quy định, NLĐ chỉ cần đóng BHXH đủ 20 năm là được nhận lương hưu. Tuy nhiên, nghe tư vấn của nhân viên BHXH khi đã nhận trợ cấp BHXH một lần thì sau này có đủ thời gian hưởng lương hưu thì mức lương hưu được hưởng cũng rất thấp, anh Nam đã hiểu ra và bỏ ý định nhận BHXH một lần.

Theo một nhân viên làm công tác tư vấn của Phòng Chế độ BHXH (BHXH tỉnh), vẫn còn nhiều NLĐ chưa nắm hết được thông tin, quyền lợi hay những thiệt thòi khi nhận trợ cấp BHXH một lần nên chỉ cần gặp khó khăn đôi chút là nghĩ đến nhận trợ cấp BHXH một lần mà không mấy khi đắn đo, cân nhắc cho tương lai.

* Hiệu quả từ công tác tuyên truyền, vận động NLĐ

Theo quy định hiện hành, khi rút BHXH một lần, NLĐ sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu. Đặc biệt là sẽ mất đi quyền lợi được cấp thẻ BHYT miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám - chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, mất đi chế độ tử tuất như: tiền mai táng phí, trợ cấp tuất một lần, thậm chí là các suất tuất hằng tháng. Việc NLĐ nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ tự rời khỏi hệ thống an sinh xã hội, tự tước bỏ quyền được đảm bảo an sinh xã hội của bản thân.

Theo phân tích của Giám đốc BHXH tỉnh Phạm Minh Thành, nếu NLĐ nhận BHXH một lần sẽ phải chịu thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu nhận BHXH một lần, NLĐ sẽ bị thiệt khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Nếu so sánh với việc tích lũy thời gian để hưởng lương hưu thì thiệt thòi là không tính hết được.

Để hạn chế tình trạng NLĐ ồ ạt nhận trợ cấp BHXH một lần như trước đây, ông Phạm Minh Thành cho biết, ngành BHXH đã tăng cường truyền thông nhằm hạn chế tình trạng nhận trợ cấp BHXH một lần thông qua việc chủ trì, phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Sở LĐ-TBXH, Sở TT-TT, các cơ quan báo chí, các kênh tổ chức Công đoàn, cùng các sở, ngành và địa phương tuyên truyền ý nghĩa của BHXH, bảo hiểm y tế là trụ cột của an sinh xã hội. Ngoài ra, mỗi nhân viên ngành BHXH đã chủ động cung cấp thông tin cho NLĐ, tư vấn đối thoại, tập huấn các chính sách, pháp luật để nâng cao nhận thức của NLĐ về tầm quan trọng của việc mất việc, nghỉ việc không còn tích lũy. Đồng thời, kiến nghị Bộ LĐ-TBXH, các cơ quan, đơn vị liên quan về mặt chính sách, pháp luật để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần…

“Việc giảm tình trạng hưởng BHXH một lần đồng nghĩa với việc sẽ bớt đi một phần gánh nặng hệ lụy cho trợ cấp an sinh xã hội từ ngân sách nhà nước trong tương lai” - ông Phạm Minh Thành chia sẻ.

Phương Liễu