Phiên chợ Tết tấp nập người qua, kẻ lại. Ai cũng tay xách nách mang đủ thứ, nào thịt, nào chuối, nào hoa nhưng không thể thiếu một bó mùi già. Thân mùi mảnh khảnh, trổ hoa trắng muốt li ti, chùm quả nhỏ xíu rung rinh theo gió, được buộc lại thành từng bó bằng sợi lạt mềm, khiêm nhường giữa dòng người tấp nập, chẳng cần mời gọi vì mùi hương đã nói hộ sự có mặt của chúng. Thô mộc như người dân quê quanh năm chân lấm tay bùn mà mùi già ngan ngát thơm cả một góc chợ Tết, vấn vít theo từng bước chân người.
Phiên chợ Tết tấp nập người qua, kẻ lại. Ai cũng tay xách nách mang đủ thứ, nào thịt, nào chuối, nào hoa nhưng không thể thiếu một bó mùi già. Thân mùi mảnh khảnh, trổ hoa trắng muốt li ti, chùm quả nhỏ xíu rung rinh theo gió, được buộc lại thành từng bó bằng sợi lạt mềm, khiêm nhường giữa dòng người tấp nập, chẳng cần mời gọi vì mùi hương đã nói hộ sự có mặt của chúng. Thô mộc như người dân quê quanh năm chân lấm tay bùn mà mùi già ngan ngát thơm cả một góc chợ Tết, vấn vít theo từng bước chân người.
Hồi bé, chiều 30 Tết, tôi được mẹ giao nhiệm vụ rửa sạch bó mùi già, mải mê hít hà hương thơm thanh khiết như tơ trời ấy mà quên cả hoàng hôn đang ngả đầu trên vai áo. Những ngón tay nhỏ xíu của tôi cũng ướp hương ngan ngát. Bỏ nguyên bó mùi vào nồi nước lớn bắc lên bếp cạnh nồi bánh chưng đang réo ùng ục. Hương thơm ấm áp của mùi già, ngọt ngào của bánh chưng quyền quyện đánh thức cả mùa Xuân chộn rộn trong lòng.
Tối ba mươi, khi bánh chưng đã ép, mâm ngũ quả tròn đầy, hương trầm thảnh thơi thả khói trắng bảng lảng, mẹ giục giã cả nhà đi tắm với nước lá mùi. Mẹ bảo, tắm nước lá mùi thơm để thanh tẩy hết xui xẻo, muộn phiền, lo lắng của năm cũ, cả tâm hồn như thanh sạch vô ngần đón một năm mới với những dự cảm tốt lành… Chẳng biết tục tắm nước lá mùi vào ngày tất niên có tự bao giờ nhưng hương mùi vẫn cứ cần mẫn phả thơm bao nhiêu cuộc đời như thế.
Sau “nghi thức tẩy trần” ấy, đám trẻ chúng tôi, đứa nào đứa nấy tinh tươm, sạch sẽ, xúng xính áo quần, háo hức ngóng đợi giao thừa. Thỉnh thoảng lại đưa tay lên mũi hít hà hương mùi già ấp ôm da thịt. Suốt ba ngày Tết, hương mùi già cứ vấn vít, khiến lòng mình trong veo. Mùi hương ấm nồng ấy như cây cầu nối giữa năm cũ và năm mới, giữa cuộc sống nghèo khó với ước mong đủ đầy, giữa hồi ức tuổi thơ với những tâm hồn xa xứ.
Bao nhiêu năm vẫn vậy, cứ thấy mùi già là thấy Tết. Sau này, vợ chồng tôi vẫn giữ nếp cũ của mẹ, nấu nước lá mùi già cho cả nhà tắm chiều 30. Tôi muốn các con được tận hưởng trọn vẹn hương của Tết, mùi của quê hương, cội nguồn mà đôi khi nhịp sống đô thị vội vã khiến chúng phai nhạt đi ít nhiều.
Hương mùi già lan tỏa rót đầy vào từng ngóc ngách căn chung cư nhỏ. Mùi hương thanh khiết ấy vẽ lên dáng hình tảo tần của mẹ bên bếp lửa chuẩn bị bữa cơm tất niên mà thương nhớ cồn cào. Có những mùi hương kỳ diệu đến thế, bình dị mà nằm sâu trong tiềm thức mỗi người, để rồi chỉ cần chạm khẽ là thổn thức gọi về cả bầu trời ký ức còn tươi màu như chỉ mới hôm qua.
Đào Mạnh Long
