Không chỉ chế tạo vũ khí, Công binh xưởng quân giới (thuộc Thị đội Long Khánh) còn trực tiếp đánh địch. Với các dụng cụ thô sơ, như: kiềm, búa, cưa, đục…, đi đến đâu, các chiến sĩ công binh xưởng lại thu gom bom đạn lép của địch để chế tạo vũ khí đánh địch, gây tổn thất nặng nề cho đối phương, góp phần vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của quân - dân TX.Long Khánh.
Không chỉ chế tạo vũ khí, Công binh xưởng quân giới (thuộc Thị đội Long Khánh) còn trực tiếp đánh địch. Với các dụng cụ thô sơ, như: kiềm, búa, cưa, đục…, đi đến đâu, các chiến sĩ công binh xưởng lại thu gom bom đạn lép của địch để chế tạo vũ khí đánh địch, gây tổn thất nặng nề cho đối phương, góp phần vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của quân - dân TX.Long Khánh.
* Gom đạn lép của địch, chế vũ khí đánh địch
Từ năm 1969 đến1970, quân Mỹ - ngụy cùng chư hầu tập trung đánh phá ác liệt đối với quân cách mạng ở vùng Xuân Lộc - Long Khánh - Bà Rịa. Trong rừng, quân Mỹ và chư hầu tổ chức càn quét, truy kích quân ta ráo riết. Chúng lùng sục khắp nơi, nhất là những nơi có nguồn nước, quân ta đi tải nước cũng bị phục kích, từng giọt nước phải đổi bằng máu. Không chỉ vậy, quân ta còn thiếu vũ khí đánh địch, vì việc đưa vũ khí từ miền Bắc vào rất khó khăn.
Ông Trần Văn Phú giới thiệu vũ khí do Đội Công binh xưởng chế tạo. Ảnh: Q. Tuấn |
Ngày 2-3-1970, dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy và Tỉnh đội Bà Rịa - Long Khánh, Ban Quân giới tỉnh đã cử 3 đồng chí: Lâm Hoàng Hải, Trần Văn Phú, Phạm Hùng Chiến, những người có kinh nghiệm chiến đấu và chế tạo vũ khí đánh địch, về thành lập Công binh xưởng quân giới Long Khánh (gọi tắt là công binh xưởng). Công binh xưởng do đồng chí Lâm Hoàng Hải làm đội trưởng, có nhiệm vụ phối hợp với du kích Bảo Vinh sản xuất mìn ĐH10, ĐH8… cung cấp cho du kích, biệt động, trinh sát và một số đơn vị ở địa phương, tỉnh dùng để đánh địch.
Trong lúc hàng ngàn lính Mỹ tập trung càn quét sâu vào vùng căn cứ địa cách mạng, trút hàng tấn bom, pháo phá hủy ruộng vườn, cỏ cây, biến vùng ven TX.Long Khánh thành vành đai trắng thì ngay Bảo Vinh, công binh xưởng vẫn hoạt động ở sát nách địch, phải chống càn liên tục, cơ động. Với kiềm, búa, cưa, đục… thô sơ, tổ công binh xưởng 3 người của thị xã (về sau phát triển hàng chục người) đã sản xuất hàng trăm trái mìn ĐH10, ĐH8 và các loại mìn khác từ nguyên liệu là bom, pháo lép của địch.
Ông Trần Văn Phú, nguyên chiến sĩ Công binh xưởng TX.Long Khánh kể lại: “Bà con cơ sở đã gỡ từng miếng tôn lợp nhà, mang từng chiếc búa, từng khúc sắt, ba ga xe đạp,… chuyển ra rẫy cho công binh xưởng chế tạo vũ khí đánh địch, gây cho chúng tổn thất nặng nề, khiến địch tưởng đây là loại vũ khí hiện đại của quân giải phóng, mà không ngờ chính vũ khí của chúng dùng để giết hại dân lành nay trở lại tiêu diệt chủ nó. Mỹ - ngụy càng tăng cường bắn phá bao nhiêu thì kho vũ khí của lực lượng vũ trang TX.Long Khánh càng dồi dào bấy nhiêu”.
Ngày 8-6-1971, 2 đồng chí công binh xưởng với sự hỗ trợ của 2 chiến sĩ đã đánh một trận chống càn đầy cam go của một đại đội biệt kích Mỹ ở căn cứ bìa rừng Út Lan (Khu 18 gia đình, xã Bảo Quang ngày nay), tạo điều kiện cho thương bệnh binh, người già, phụ nữ rút lui an toàn. Chỉ với 4 người, các chiến sĩ đã đánh với đại đội biệt kích Mỹ hơn 100 tên, với máy bay phản lực quần rú thả bom, pháo bắn liên tục trên ngọn cây, 2 chiếc trực thăng quần đảo bắn và thả lựu đạn xuống. Kết quả trận này, ta tiêu diệt 34 tên địch, làm bị thương 17 tên, bắn rơi 2 máy bay; phía ta 1 đồng chí hy sinh, 1 đồng chí bị thương.
* Bệ phóng bom bay đập tan đồn địch
Đỉnh cao của sự tìm tòi, chế tạo vũ khí đánh địch của Công binh xưởng TX.Long Khánh là việc chế tạo thành công bệ phóng bom bay 105 ly và 155 ly (đóng bằng bệ gỗ) để đánh đồn bót, căn cứ, máy bay địch.
Ông Trần Văn Phú kể: “Tháng 8-1971, khi nhận được tài liệu về chế bệ phóng bom bay do Công binh xưởng tỉnh gửi, đơn vị thấy phù hợp với chiến trường địa phương mình nên đã kết hợp với du kích Bảo Vinh sưu tầm bom pháo làm thử nghiệm 2 bệ 105 ly (phóng 1 trái pháo nặng 45kg) và 1 bệ phóng 155 ly (phóng 3 trái pháo nặng 15kg, cự ly bay khoảng 400m). Kết quả, ta đánh trận nào cũng gây thương vong cho đồn địch, khiến địch khiếp sợ, có nhiều tên thốt lên: “Việt Cộng bắn vũ khí gì mà kinh quá”.
Hệ thống bệ phóng bom bay đã giáng những đòn nặng vào đội hình địch, nhưng để người sử dụng bệ pháo không bị nguy hiểm do địch bắn trả, công binh xưởng lại mày mò chế tạo bộ phận hẹn giờ cho bệ phóng. Với bộ phận này, người sử dụng bệ phóng chỉ việc hẹn giờ, đặt cách mục tiêu 350m rồi rút về căn cứ nghỉ ngơi. Đến giờ hẹn, bệ phóng tự kích nổ và bắn pháo vào căn cứ địch, gây cho chúng nhiều thiệt hại, mà quân ta chẳng tổn thất gì.
Từ năm 1971-1975, Công binh xưởng TX.Long Khánh đã sưu tầm hơn 3 ngàn trái bom, pháo lép của địch để cưa, đục tháo gỡ lấy hơn 5 tấn thuốc nổ; chế tạo hơn 1,2 ngàn trái mìn các loại, 215 khối thuốc nổ TNT loại 4,2kg dùng làm bệ phóng bom bay đánh cầu cống, lô cốt; sản xuất hơn 1 ngàn thủ pháo lựu đạn, mìn hẹn giờ, 146 bệ phóng 105 ly và 155 ly. Đơn vị đã trực tiếp cùng các lực lượng vũ trang đánh hơn 70 trận, diệt và làm bị thương hơn 1 ngàn tên địch, 82 tên Mỹ, bắn rơi và cháy 8 máy bay, 9 khẩu pháo 105 ly, 155 ly và 175 ly, 9 xe tăng, 2 kho đạn, đánh sập 24 lượt cầu cống, san bằng 6 đồn, phá hủy 3km đường sắt, phá hủy 2 đầu máy xe lửa có 12 toa... Công binh xưởng chỉ thương vong 2 đồng chí do bom nổ trong lúc chế tạo vũ khí. |
Phát huy sáng kiến bệ phóng bom bay, quân ta đánh đồn địch dồn dập, liên tục, gây cho địch nhiều tổn thất nặng nề, dù địch ra sức củng cố, xây dựng đồn bót kiên cố. Theo thống kê, từ năm 1971 đến ngày 20-3-1975, ta đánh hơn 40 trận, dội hơn 100 bệ phóng bom bay vào đồn địch, với gần 300 trái đạn 105 ly và 155 ly. Tất cả tiền đồn của địch để bảo vệ vành đai Long Khánh đều bị bệ phóng bom bay tiêu diệt.
Công binh xưởng còn phối hợp với các lực lượng vũ trang đánh địch bằng bệ phóng bom bay, tiêu diệt nhiều sinh lực và trang bị, vũ khí của địch. Như ngày 19-8-1972, công binh xưởng cùng biệt động, du kích tập kích bằng bệ pháo và chặn chi viện địch từ Long Khánh vào căn cứ, diệt 39 tên, làm bị thương 5 tên, bắt sống 1 tên. Từ ngày 9 đến 12-12-1974, công binh xưởng kết hợp các lực lượng kháng chiến dùng bệ pháo diệt và làm bị thương 103 tên địch, trong đó có nhiều sĩ quan cấp úy, cấp tá. Ngày 15-1-1975, công binh xưởng cùng trinh sát đột nhập vào sân bay địch, dùng một bệ pháo diệt 8 tên sĩ quan, nhân viên kỹ thuật, phá hủy 3 máy bay.
Đêm 31-3-1975, quân ta đã san bằng các đồn: Bình Lộc, Suối Chồn, cầu 8 Thước, Bảo Vinh A và B, giải phóng các ấp vùng ven. Cửa ngõ phía Bắc TX.Long Khánh đã mở, tuyến phòng thủ ven thị xã bị đập tan, mở đường cho đại quân ta vào giải phóng Long Khánh ngày 21-4-1975.
Phạm Mai