Mẹ Nguyễn Thị Dành (ngụ ấp 1, xã Thạnh Phú, huyện Vĩnh Cửu) có người con trai duy nhất là Nguyễn Văn Công (bí danh Nhẳm) là liệt sĩ. Ngày 24-4-1996, mẹ được Nhà nước truy tặng danh hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
Mẹ Nguyễn Thị Dành (ngụ ấp 1, xã Thạnh Phú, huyện Vĩnh Cửu) có người con trai duy nhất là Nguyễn Văn Công (bí danh Nhẳm) là liệt sĩ. Ngày 24-4-1996, mẹ được Nhà nước truy tặng danh hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
 |
| Đơn xin lãnh xác chồng |
Bà Huỳnh Thị Cụt (Ba Cụt), con dâu của mẹ Nguyễn Thị Dành khi cho chúng tôi xem những kỷ vật còn lại về cuộc đời hoạt động cách mạng của Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Dành và chồng mình đã đưa ra “đơn xin lãnh xát (xác) chồng” (ảnh) và tấm ảnh tư liệu xác người chiến sĩ cộng sản nằm chết phơi ngoài ruộng lúa.
Bà Ba Cụt cho biết khi hay tin chồng hy sinh vào ngày 29-11-1970, bà làm đơn xin chính quyền địa phương cho phép đem xác chồng từ xã Tân Triều đến xã Tân Phú để an táng. Đến xã Tân Triều chính quyền bắt bà làm đơn và ký tên thì mới được đem xác chồng đi, bà Cụt đã nhờ Xã trưởng tên Lê Văn Củi viết hộ “đơn xin lãnh xát (xác) chồng” và bà ký tên. Bà Cụt nhờ hàng xóm đưa xác chồng về nhà, chôn cất chồng ngay trên phần đất của gia đình. Sau mấy chục năm, gần đây gia đình kết hợp với chính quyền đã cải táng mộ liệt sĩ Nhẳm để đưa phần mộ, hương linh anh - người chiến sĩ cách mạng về Nghĩa trang huyện Vĩnh Cửu an nghỉ cùng với đồng đội.
Tấm ảnh tư liệu xác người chồng chết phơi ngoài ruộng lúa được bà Cụt vô tình phát hiện khi bà tiếp quản Ủy ban xã Tân Triều sau ngày 30 -4-1975 trong đống giấy tờ của chế độ vừa sụp đổ. Nhìn thấy tấm ảnh bà đã không tin vào mắt mình, đứng lặng người, khóc chồng thêm lần nữa. Khi bọn địch giết được anh Nhẳm, chúng chụp hình, xẻo lấy 2 tai của anh đem về để lãnh thưởng 5 triệu đồng.
Hiện nay 2 hiện vật này đã được Sở Văn hóa - thể thao và du lịch trao tặng cho Sở Văn hóa - thể thao và du lịch Quảng Nam lưu giữ, trưng bày tại Bảo tàng Mẹ Việt Nam anh hùng.
Anh Đức
