Hiệu quả từ mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp

Nhằm đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, những năm qua, trên địa bàn tỉnh đã thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố.

Nhằm đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, những năm qua, trên địa bàn tỉnh đã thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố.

Ông Vũ Quang Hòa, Bí thư Chi bộ, Trưởng ấp 8, xã An Phước (H.Long Thành) tặng quà cho người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, năm 2021. Ảnh: Phương Hằng

Việc nhất thể hóa 2 chức danh này góp phần đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở.

* Một người đảm nhiệm 2 chức danh

Trước đây, bà Nguyễn Thị Trúc Lúy là Bí thư Chi bộ ấp Tân Thành (xã Bắc Sơn, H.Trảng Bom); còn trưởng ấp do một người khác đảm nhiệm. Từ năm 2020 đến nay, bà Lúy vừa là bí thư chi bộ, vừa là trưởng ấp.

Bà Lúy chia sẻ: “Khi vừa là bí thư chi bộ, vừa là trưởng ấp thì mọi việc của ấp mình nắm được hết, từ công tác Đảng đến công tác chính quyền và đời sống của người dân, do đó công việc được triển khai nhanh hơn. Từ đó, những vấn đề “nóng” như: triển khai kế hoạch sản xuất nông nghiệp, nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội… ở khu vực nông thôn được đưa ra bàn bạc ngay trong cấp ủy, chi bộ và có hướng giải quyết kịp thời, không để kéo dài. Hằng tháng, chi bộ đều có nghị quyết về thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị - bí thư chi bộ đã ký ban hành nghị quyết; để thực hiện nghị quyết có hiệu quả, cũng chính là bí thư (trưởng ấp), điều này có nghĩa bây giờ mình là người cùng lúc “vừa nói, vừa làm; vừa chỉ đạo, vừa thực hiện”.

Bà Lúy cho rằng, những nơi nào dân cư không nhiều và ít đảng viên thì mô hình bí thư đồng thời là trưởng ấp rất phù hợp thực tế hiện nay, tinh gọn bộ máy ở cơ sở, tạo sự thống nhất đồng thuận từ việc đề ra chủ trương cho đến khâu tổ chức thực hiện. Qua đó, giúp cho người bí thư đồng thời là trưởng ấp sâu sát thực tiễn hơn, nắm chắc hơn tình hình nhân dân, góp phần đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở.

Ông Vũ Quang Hòa, Bí thư Chi bộ đồng thời là Trưởng ấp 8, xã An Phước (H.Long Thành) cho biết, trước đây bí thư chi bộ ấp và trưởng ấp là 2 người khác nhau, do đó có những việc khi đưa ra bàn bạc, lấy ý kiến thì mỗi người mỗi ý nên có lúc, có việc phải tổ chức vài cuộc họp mới đi đến thống nhất ý kiến. Hiện nay, một người vừa là bí thư, vừa là trưởng ấp - vừa đứng đầu cấp ủy, vừa đứng đầu ban ấp nên nắm toàn diện tình hình chung, không phải qua khâu trung gian, tiết kiệm thời gian hội họp, phát huy tốt năng lực người đứng đầu, khắc phục tình trạng đùn đẩy trách nhiệm.

Ông Hòa cho rằng, đây là mô hình hay, nơi nào chọn được nhân sự đáp ứng yêu cầu và biết phát huy vai trò trách nhiệm tập thể cấp ủy, ban lãnh đạo ấp thì hiệu quả công việc cao. Đồng thời, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin như hiện nay, nếu người nào biết ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành, xử lý công việc thì không bị tồn đọng công việc.

Phó bí thư thường trực Huyện ủy Long Thành Nguyễn Thị Thùy Linh nhận xét, mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố đã nhận được sự đồng thuận của cấp ủy, đảng viên và nhân dân. Hầu hết các đồng chí được giao nhiệm vụ bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố đều phát huy tinh thần trách nhiệm trong công việc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của ấp, khu phố. Đồng thời, khẳng định được vị trí, vai trò thống nhất trong công tác chỉ đạo, điều hành và là đầu mối quan trọng để chuyển tải những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến nhân dân. Việc thực hiện mô hình này không chỉ giảm số lượng chức danh ở ấp, khu phố mà còn là điều kiện để tăng chế độ cho cán bộ ấp, khu phố.

Đồng chí Phạm Anh Dũng, Phó trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy cho biết, thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh đã có Kế hoạch 166-KH/TU ngày 2-4-2018 để thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW; trong đó đề ra mục tiêu: “Tiếp tục thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố; phấn đấu đến năm 2020 cơ bản đạt bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp”. Kết quả sau hơn 1 năm thực hiện Kế hoạch 166-KH/TU (tức là vào cuối năm 2019), toàn tỉnh có 9% ấp, khu phố thực hiện bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp.

Từ thực trạng trên, Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã có hướng dẫn về tổ chức đại hội chi bộ trực thuộc Đảng ủy bộ phận và Đảng ủy cơ sở nhiệm kỳ 2020-2023 gắn với thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp. Đến nay, toàn tỉnh có 486/934 ấp, khu phố thực hiện mô hình này (đạt tỷ lệ 52,03%). Mô hình đã đem lại nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở.

* Cần có chế độ, chính sách tương xứng

Bên cạnh những mặt tích cực từ mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, ghi nhận tại nhiều địa phương cho thấy, việc thực hiện mô hình cũng có những khó khăn, hạn chế.

Bà Nguyễn Thị Trúc Lúy bộc bạch: “Vừa là bí thư, vừa là trưởng ấp - công việc trước đây của 2 người đảm nhiệm, nay dồn lên một người thực hiện nhưng chế độ, chính sách cho bí thư đồng thời là trưởng ấp chưa tương xứng với trách nhiệm và khối lượng công việc được giao. Trước đây, khi chỉ làm bí thư chi bộ ấp, tôi còn có thời gian làm các công việc khác để có thêm thu nhập cho gia đình, nay công việc dồn dập, nhất là thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp như vừa qua, rất vất vả”. 

Trong khi đó, ông Vũ Quang Hòa kiến nghị, nơi nào đông dân cư thì tỉnh xem xét cho thêm 1 định suất là phó trưởng ấp để giúp trưởng ấp giải quyết công việc hành chính của ấp. Hiện ở ấp chỉ có trưởng ấp, không có phó trưởng ấp.

Phó bí thư thường trực Huyện ủy Long Thành Nguyễn Thị Thùy Linh cho biết, trước khi thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố, ở ấp, khu phố có 4 chức danh (bí thư chi bộ; trưởng ấp, khu phố; trưởng ban công tác mặt trận ấp, khu phố và phó trưởng ấp, khu phố); sau khi thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố thì ở ấp, khu phố chỉ còn 2 chức danh: bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố và trưởng ban công tác mặt trận ấp, khu phố. Do vậy, một số ấp, khu phố có diện tích rộng, dân số đông, nhiều thành phần dân cư sinh sống thì việc quản lý dân số và thực hiện các nhiệm vụ của địa phương gặp nhiều khó khăn.

Thường trực Huyện ủy Long Thành kiến nghị, đối với ấp, khu phố có từ 400 hộ trở lên hoặc từ 2.500 nhân khẩu (nhất là khu vực đông công nhân), nên bố trí thêm 1 chức danh phó trưởng ấp, khu phố. Nên có cơ chế chính sách phụ cấp tăng thêm đối với các đồng chí bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố. Đối với những nơi thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố, nên thực hiện thêm mô hình trưởng ban công tác mặt trận ấp kiêm phó trưởng ấp, khu phố; đồng thời, hỗ trợ thêm một phần phụ cấp kiêm nhiệm cho chức danh này (vì thực tế có trường hợp bí thư đồng thời là trưởng ấp, khu phố khi có việc gia đình phải nghỉ dài ngày để về quê thì không có người ủy nhiệm để thực hiện nhiệm vụ của ấp, khu phố.

Ngoài những kiến nghị giống như các địa phương khác, Bí thư Huyện ủy Xuân Lộc Viên Hồng Tiến cho rằng, nhằm tiếp tục thực hiện hiệu quả mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố, cần chú trọng công tác lựa chọn, bồi dưỡng, bố trí sắp xếp đội ngũ cán bộ không chuyên trách có năng lực, kinh nghiệm để đảm nhiệm chức danh bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố. Đồng thời, có cơ chế kiểm soát phù hợp, gắn với công tác kiểm tra giám sát, tránh tình trạng lạm quyền, tiêu cực trong quá trình thực thi nhiệm vụ để tạo niềm tin trong nhân dân.

Tổng hợp từ những thuận lợi, khó khăn khi thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố, Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã tham mưu Tỉnh ủy xem xét điều chỉnh mục tiêu mà Kế hoạch 166-KH/TU đã đề ra, theo đó hướng điều chỉnh là: tiếp tục duy trì thực hiện mô hình bí thư chi bộ đồng thời là trưởng ấp, khu phố của tỉnh đạt tỷ lệ trên 50%. Đối với các huyện ủy, thành ủy trực thuộc tỉnh chưa đạt tỷ lệ trên thì tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đến cuối năm 2022 phải đạt tỷ lệ trên 50% so với tổng số ấp, khu phố của đơn vị.

Phương Hằng