LOẠT BÀI: Chuyển đổi số gắn với đổi mới sáng tạo: Trên đường băng cất cánh:

Kỳ 2: Đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên số

Hiện nay, bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng trở nên sâu rộng, công nghệ số, mạng xã hội phát triển ngày càng nhanh, thị hiếu tiêu dùng có nhiều thay đổi… Điều này đòi hỏi các địa phương, doanh nghiệp (DN) nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua việc đổi mới sáng tạo (ĐMST) trong thời đại số. Theo nhiều chuyên gia, yêu cầu ĐMST không chỉ là nội dung cốt lõi mà còn là điều kiện tiên quyết cho sự hình thành và phát triển của nền kinh tế số, xã hội số hiện nay.

Phiên hội thảo về Đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên số do Sở KH-CN phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan tổ chức trong Tuần lễ chuyển đổi số Đồng Nai năm 2023. Ảnh: Hoàng Hải

* Xây dựng hạ tầng về công nghệ thông tin

Trong những năm qua, Đồng Nai là một trong những địa phương chủ động, có nhiều nỗ lực trong việc phát triển số hóa, ĐMST trên nhiều lĩnh vực, nhất là hoạt động thương mại điện tử, ngân hàng số, cải cách thủ tục hành chính… tạo tiền đề phát triển nền kinh tế số, xã hội số.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc thúc đẩy ĐMST, nhất là trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế trong bối cảnh kỷ nguyên số. Tại hội thảo ĐMST trong kỷ nguyên số do Sở KH-CN và các sở, đơn vị liên quan tổ chức mới đây, Trưởng phòng Quản lý chuyên ngành Sở KH-CN Lâm Sơn Hà chia sẻ, một trong những hạn chế về ĐMST trong hoạt động sản xuất hiện nay là hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao KH-CN vẫn chưa tạo được các đột phá lớn, cũng như chưa tạo được sự gắn kết cao giữa DN với DN, giữa DN với các viện nghiên cứu, trường đại học. Từ đó, dẫn đến thiếu thông tin về thị trường KH-CN, cần có nhiều giải pháp đồng bộ để nâng cao hàm lượng ĐMST và phát triển hệ sinh thái ĐMST trong thời gian tới.

Tương tự, TS Huỳnh Cao Tuấn, Giám đốc Trung tâm Thông tin dữ liệu, Trường đại học Lạc Hồng nêu lên các vấn đề được xem là thách thức trong tiến trình chuyển đổi số, ĐMST tại nhiều địa phương, DN gồm: nguồn lực về tài chính, nhân lực, cơ sở hạ tầng; kỹ năng số; sự phối hợp giữa cơ quan lý, DN và người dân; sự thống nhất trong vận hành các nền tảng dữ liệu, ứng dụng phần mềm…

Hiện nay, cả nước nói chung và Đồng Nai nói riêng đang ở trong giai đoạn phục hồi phát triển sau đại dịch Covid-19. Trước những tác động của thị trường thế giới, xu thế hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, hoạt động ĐMST, ứng dụng KH-CN trong hoạt động sản xuất, kinh doanh đóng vai trò hết sức quan trọng, nhất là các hoạt động khởi nghiệp ĐMST.

Trong đó, công nghệ thông tin được xác định là một phần quan trọng trong quá trình chuyển đổi số, ĐMST nhằm cung cấp các công nghệ cơ bản, góp phần thay đổi toàn diện cả về tổ chức, quy trình kinh doanh, văn hóa DN đến sự tham gia của con người trong quá trình thực hiện. Vì vậy, phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin trong chuyển đổi số là hết sức cần thiết trong thời đại 4.0.

Phó giám đốc Trung tâm KH-CN Đồng Nai (Sở KH-CN) Đoàn Hùng Minh cho rằng, việc hoàn thiện kết cấu hạ tầng công nghệ thông tin - nền tảng thúc đẩy quá trình chuyển đổi số có vai trò hết sức quan trọng, là động lực cơ bản đảm bảo triển khai có hiệu quả các công nghệ và dịch vụ của kinh tế số, từ đó thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số…

* Kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST

Song song với đó, tại Đồng Nai, trong những năm qua, tỉnh đã có nhiều chương trình phát triển cộng đồng khởi nghiệp. UBND tỉnh đã phê duyệt kế hoạch thực hiện Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST trên địa bàn đến năm 2025. Theo đó, chuyển đổi số được ưu tiên phát triển để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Đặc biệt, trong năm nay, các hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện Ngày hội Khởi nghiệp ĐMST tỉnh Đồng Nai (Techfest DongNai 2023) đã được phát động với chủ đề Đường băng sáng tạo - Nai vàng cất cánh.

Lãnh đạo tỉnh, đại diện Bộ KH-CN tham quan gian hàng trưng bày giới thiệu sản phẩm tại chợ thiết bị và công nghệ tại Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Đồng Nai năm 2023 (Techfest Dong Nai 2023). Ảnh: V.Thế

Theo Sở KH-CN, Techfest DongNai 2023 được triển khai xuyên suốt trong năm nay gồm chuỗi sự kiện, hội nghị, hội thảo, diễn đàn, cuộc thi dưới hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Cụ thể là hội thảo Ứng dụng trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu trong lĩnh vực hành chính công; Diễn đàn Megacity Connect vùng Đông Nam bộ; tọa đàm Khởi nghiệp, ĐMST trong phát triển du lịch, hội thảo chuyên đề Hỗ trợ nông dân trong quá trình sản xuất nông nghiệp, các ý tưởng khởi nghiệp ĐMST...

Chủ tịch Hội đồng Tư vấn khởi nghiệp quốc gia phía Nam Huỳnh Thanh Vạn chia sẻ, trong thời gian qua, các địa phương trong khu vực Đông Nam bộ như: TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương… đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động thúc đẩy cộng đồng khởi nghiệp nói chung và hệ sinh thái về ĐMST nói riêng. Trong đó có nhiều hoạt động hỗ trợ kết nối thanh niên, sinh viên khởi nghiệp. Hội đồng Tư vấn khởi nghiệp quốc gia đã phối hợp với các địa phương tăng cường các hoạt động liên kết, đào tạo, thực tập giữa DN với các trường đại học, cao đẳng về khởi nghiệp.

Trong thời đại số hiện nay, tiến trình chuyển đổi số gắn với ĐMST sẽ không thực hiện được nếu không duy trì và phát triển một nền tảng sản xuất các sản phẩm - dịch vụ mang tính nền tảng và căn bản.

TS Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển kinh tế số Việt Nam (VIDE) thuộc Hội Truyền thông số Việt Nam nhận định, Đồng Nai có nhiều lợi thế về vị trí chiến lược, năng lực phát triển công nghiệp để thúc đẩy các hoạt động ĐMST trong kỷ nguyên số, từ đó phát triển đa dạng các hoạt động kinh tế số. Vấn đề địa phương cần quan tâm là tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách và môi trường pháp lý, kết nối hạ tầng số, thu hút nguồn nhân lực về công nghệ số. Qua đó, từng bước phát triển phù hợp, hiệu quả các nền tảng (platform) về chuyển đổi số, ĐMST…

Hoàng Hải