Thủ tướng Chính phủ vừa có chỉ đạo tạm dừng thành lập mới khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCN) và cụm công nghiệp, đây là một động thái nhằm xem xét, đánh giá lại hiệu quả đầu tư và sử dụng đất cho các KCN, KCX khi tỷ lệ lấp đầy các KCN - khu chế xuất (KCX) hiện chỉ đạt khoảng 65%, còn khoảng 10 ngàn hécta chưa có nhà đầu tư thuê.
Thủ tướng Chính phủ vừa có chỉ đạo tạm dừng thành lập mới khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCN) và cụm công nghiệp, đây là một động thái nhằm xem xét, đánh giá lại hiệu quả đầu tư và sử dụng đất cho các KCN, KCX khi tỷ lệ lấp đầy các KCN - khu chế xuất (KCX) hiện chỉ đạt khoảng 65%, còn khoảng 10 ngàn hécta chưa có nhà đầu tư thuê.
Nhiều năm trước đây, khi Việt Nam đang trở thành “điểm sáng” về thu hút vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN) thì các KCN, KCX đã ồ ạt ra đời ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước để đón làn sóng ĐTNN. Không thể phủ nhận rằng, trong 20 năm qua, các KCN, KCX đã có những đóng góp tích cực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế cả nước theo xu hướng công nghiệp gia tăng nhanh; nhiều địa phương và nhiều vùng nông thôn đã có sự thay đổi nhanh chóng về phát triển kinh tế , nâng cao đời sống người dân.
Tính đến tháng 12-2011, cả nước có 283 KCN với tổng diện tích lên đến 76 ngàn hécta, trong đó có 180 KCN đã đi vào hoạt động với tổng vốn đầu tư kết cấu hạ tầng các KCN lên tới trên 9,5 tỷ USD. Các KCN-KCX hiện có 4.100 dự án có vốn ĐTNN đang hoạt động tại với tổng vốn lên tới trên 59 tỷ USD. Tính đến tháng 12-2011, các KCN-KCX tạo việc làm được cho 1,76 triệu lao động. Từ năm 2006-2010, các KCN-KCX đã xuất khẩu hơn 63 tỷ USD và nộp ngân sách 5,9 tỷ USD… Đồng Nai là một trong số ít tỉnh, thành phố cả nước có hiệu quả khá cao từ KCN, KCX. Tính đến cuối năm 2011, ở 30 KCN đã đi vào hoạt động trên địa bàn đã thu hút 35 quốc gia và vùng lãnh thổ đến đầu tư với 839 dự án, tổng vốn đăng ký xấp xỉ 14 tỷ USD, ngoài ra còn có 314 dự án trong nước với tổng vốn đăng ký 32.836 tỷ đồng. 30 KCN đã giải quyết việc làm cho hơn 400 ngàn lao động.
Tuy nhiên, với tâm trạng háo hức, kỳ vọng nhiều vào KCN, KCX để “ đổi đời” nên không ít địa phương đã chạy theo “phong trào” thành lập KCN, KCX. Phát triển kinh tế theo kiểu “phong trào” (như xây dựng nhà máy xi măng lò đứng , nhà máy đường Trung Quốc , sân golf…) tất yếu sẽ dẫn đến hệ quả xấu. Cả nước hiện có nhiều KCN bước đầu đã được đầu tư hạ tầng nhưng… bỏ trống, đất đai bị lãng phí, quy hoạch bị phá vỡ; nhiều KCN còn làm gia tăng ô nhiễm môi trường, không kiểm soát được việc xử lý chất thải rắn, nước thải…
“Kiên quyết không lấy đất lúa làm KCN”, đó là chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải tại hội nghị tổng kết 20 năm xây dựng KCN, KCN vào giữa tháng 2 -2012. Nay Thủ tướng đã chỉ đạo tạm dựng thành lập mới khu kinh tế, KCN, KCX nhằm chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả hoạt động là điều hết sức cần thiết.
Xuân Phú
