Người ta có thể xác định dễ dàng trung tâm các thành phố lớn, như: TP.Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng... nhưng đáng buồn thay, ở một số thành phố, trong đó có Biên Hòa vai trò và vị trí của khu vực trung tâm không mấy rõ ràng.
Người ta có thể xác định dễ dàng trung tâm các thành phố lớn, như: TP.Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng... nhưng đáng buồn thay, ở một số thành phố, trong đó có Biên Hòa vai trò và vị trí của khu vực trung tâm không mấy rõ ràng.
Là một đô thị loại I với dân số đã trên 1,1 triệu dân, song khu trung tâm của thành phố gần như không rõ nét. Về cơ bản, trung tâm một thành phố cần được xác định thông qua các trục đường chính, tập trung các cơ quan hành chính, thương mại, dịch vụ, dân cư… cốt yếu của một đô thị, thuận tiện cho người dân và có khả năng lan tỏa đến các khu vực xung quanh. Ngay cả trục đường trung tâm chính hiện nay của Biên Hòa cũng chưa xác định được, nó không thể là đường Nguyễn Ái Quốc vì tuy lớn và xuyên qua nội ô, song đây chỉ là đường kết nối ngoại vi, trong khi các con đường khác cũng quá nhỏ và quanh co để có thể trở thành trục đường trung tâm cho thành phố.
Không thể phủ nhận yếu tố lịch sử trong sự mờ nhạt này, bởi Biên Hòa được quy hoạch từ thời Pháp thuộc với diện tích đáp ứng cho khoảng 200-300 ngàn người. Song đến nay, số dân đã gấp 4 lần, thành phố phải giải quyết nhiều nhu cầu bức bách và chưa có đủ nguồn lực phát triển. Mặc dù vậy đã đến lúc Biên Hòa cần “xắn tay” làm nhanh các dự án nền tảng để hình thành nên khu trung tâm thành phố nói riêng và các điểm nhấn đô thị nói chung, bởi tốc độ gia tăng dân số sẽ làm đổ vỡ các quy hoạch một cách dễ dàng nếu không được quản lý tốt. Khi đó, việc xây dựng và sắp xếp đô thị sẽ càng khó khăn và tốn kém hơn.
Thực ra, từ nhiều năm nay, Biên Hòa vẫn đang loay hoay quy hoạch và phát triển khu trung tâm thành phố, trong đó có trục đường trung tâm. Trục đường trung tâm của thành phố đã được quy hoạch nhưng mới dừng trên giấy, chưa được triển khai.
Từng có một thời gian, Biên Hòa cũng được các nhà chuyên môn khuyến khích phát triển thành chuỗi đô thị đa trung tâm với những trục đường và khu trung tâm hành chính - dịch vụ - dân cư sầm uất tỏa ra nhiều hướng, song thành thực mà nói, nguồn lực để phát triển mô hình này không phải nhỏ, và không thể một sớm một chiều để biến Biên Hòa thành một chuỗi đô thị đa trung tâm như mong muốn. Trước mắt, Biên Hòa cần nhanh chóng xây dựng trục đường trung tâm thành phố và phải xem đây là dự án ưu tiên để phát triển khu trung tâm. Chủ tịch UBND TP.Biên Hòa Phạm Anh Dũng cho biết thành phố phấn đấu từ nay đến năm 2020 sẽ triển khai công trình này. Hiện UBND thành phố đang yêu cầu nhà đầu tư gấp rút hoàn thiện hồ sơ dự án.
Nhìn rộng ra, trong tương lai, Biên Hòa sẽ là đầu mối giao thông cực kỳ quan trọng của cả nước, đầu tàu về giao thông đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường thủy, có 2 sân bay quân sự và dân sự lớn nhất Việt Nam (Sân bay quân sự Biên Hòa, Sân bay quốc tế Long Thành), ga đường sắt lớn và tương đương với Ga Sài Gòn (nối tuyến đường sắt Thống Nhất và tuyến đường sắt Đông Tây)… Bên cạnh đó là mạng lưới cao tốc liên vùng, liên tỉnh, tuyến đường thủy phục vụ cho các cảng sông... Chính vì thế, đô thị Biên Hòa càng cần phải được đầu tư sắp xếp, hoàn thiện hạ tầng nội ô và ngoại vi, hình thành nên khu trung tâm rõ nét, có những điểm nhấn đáng nhớ về kiến trúc đô thị… để đáp ứng yêu cầu của một đô thị có tầm vóc khu vực như tiềm năng sẵn có.
VI LÂM
