Quy hoạch là một trong những công cụ quản lý nhà nước trên các lĩnh vực. Thực chất của quy hoạch là cụ thể hóa chiến lược về không gian và thời gian.
Quy hoạch là một trong những công cụ quản lý nhà nước trên các lĩnh vực. Thực chất của quy hoạch là cụ thể hóa chiến lược về không gian và thời gian. Chính vì vậy, các quy hoạch về sử dụng đất, xây dựng hay đô thị chính là những công cụ để Nhà nước quản lý các lĩnh vực đất đai, xây dựng, phát triển đô thị hướng đến mục tiêu đảm bảo cho sự phát triển chung một cách bền vững.
Tuy nhiên, những câu chuyện như việc người dân không thể xây dựng nhà cửa dù giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp thể hiện diện tích đất sở hữu là đất ở hay các công trình xây dựng nhà, nhà xưởng, công trình chỉ được cấp giấy phép xây dựng có thời hạn do chỉ phù hợp với quy hoạch sử dụng đất mà không phù hợp với quy hoạch xây dựng…, cho thấy một thực tế đang diễn ra là sự thiếu đồng bộ, “lệch pha” giữa các loại quy hoạch này.
Về quy định quản lý nhà nước và bản chất các quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị phải trùng khớp nhau. Vì vậy, khi có sự “lệch pha” giữa các quy hoạch này, ngay lập tức sẽ có những bất cập trong quản lý đất đai, xây dựng xảy ra.
Theo lý giải của các cơ quan quản lý nhà nước, sở dĩ có sự thiếu đồng bộ giữa quy hoạch sử dụng đất với các loại quy hoạch khác, trong đó có quy hoạch xây dựng và quy hoạch đô thị là do thời gian, nội dung và điều chỉnh quy hoạch giữa các loại quy hoạch này có sự khác nhau. Cùng với đó, loại đất theo quy định của Luật Đất đai cũng chưa đồng bộ với loại đất trong ngành xây dựng. Thời gian, không gian thực hiện các loại quy hoạch này cũng chưa có được sự thống nhất với nhau. Tất cả những bất cập đó đã dẫn kết quả là sự thiếu đồng bộ giữa các quy hoạch gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực đất đai, xây dựng.
Vậy nhưng, dù cho có xuất phát từ bất kỳ nguyên nhân nào, một thực tế không thể phủ nhận hiện nay là sự thiếu đồng bộ giữa các quy hoạch đang gây ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người dân, doanh nghiệp, làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
Ở một góc độ nào đó, sự thiếu đồng bộ giữa các quy hoạch còn được xem là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng xây dựng trái phép. Bởi trên thực tế, có một số trường hợp, một số cá nhân, tổ chức có đất ở vị trí phù hợp với quy hoạch sử dụng đất nhưng lại chưa phù hợp với quy hoạch xây dựng, do thời gian chờ đợi điều chỉnh quy hoạch hay hoàn thành các thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng có thời hạn quá lâu đã… “làm liều” xây dựng trước khi được cấp phép.
Nói như vậy để thấy, việc tháo gỡ các vướng mắc, điều chỉnh các quy định để đồng bộ các quy hoạch là nhu cầu rất bức thiết hiện nay. Chỉ khi các quy hoạch có được sự đồng bộ, thống nhất, loại bỏ được các bất hợp lý, vướng mắc thì quyền lợi của người dân, doanh nghiệp mới được đảm bảo.
Vi Lâm