Mùa hè bổ ích, an toàn trong đại dịch

Hè là dịp để học sinh được tham gia các hoạt động ngoại khóa, kỹ năng sống, bồi dưỡng năng khiếu, vui chơi, giải trí... Nhưng trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát trở lại và diễn biến phức tạp, các hoạt động vui chơi giải trí bị hạn chế.

Hè là dịp để học sinh được tham gia các hoạt động ngoại khóa, kỹ năng sống, bồi dưỡng năng khiếu, vui chơi, giải trí... Nhưng trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát trở lại và diễn biến phức tạp, các hoạt động vui chơi giải trí bị hạn chế. Làm thế nào để trẻ có những ngày hè vui, bổ ích, an toàn trong đại dịch là băn khoăn của nhiều phụ huynh.

Không thể đến các trung tâm dạy năng khiếu hay các CLB do dịch Covid-19, nhiều trẻ vẫn tự rèn luyện kỹ năng, năng khiếu theo sở thích cá nhân tại nhà. Trong ảnh: Học sinh Trường THCS Đồng Hiệp (xã Phú Điền, H.Tân Phú) tự học vẽ tại nhà. Ảnh: H.Yến

Chủ động từ mỗi gia đình

Thời điểm này năm trước, khi sống trong dịch Covid-19, chị Phạm Thị Ngọc Hân (ngụ P.Quyết Thắng, TP.Biên Hòa) loay hoay không biết phải làm gì để cô con gái có một kỳ nghỉ hè bổ ích, đáng nhớ. Bởi theo chia sẻ của chị, con gái từ nhỏ đã tham gia sinh hoạt tại các lớp năng khiếu aerobic, vẽ và kỹ năng công tác Đội ở Nhà thiếu nhi Đồng Nai. Vào dịp hè, ngoài việc tham gia sinh hoạt, học tập tại các lớp năng khiếu, con gái thường theo các đội nhóm chuyên khác của Nhà thiếu nhi Đồng Nai biểu diễn phục vụ trẻ em vùng sâu, vùng xa, khu vực có đông công nhân lao động… Chị Hân chia sẻ, mỗi chuyến biểu diễn phục vụ trở về con gái chị như được tiếp thêm động lực trong học tập cũng như trong cuộc sống. Vì vậy, hè năm ngoái phải nghỉ ở nhà vì dịch, con tỏ rõ buồn bã vì không biết làm gì, chơi gì.

Để giúp con bớt nhàm chán trong những ngày hè tại nhà, chị Hân mua dụng cụ cần thiết để con tập vẽ; mua những cuốn sách hợp tuổi của con để tạo thói quen đọc sách cho con; cài đặt các phần mềm học tiếng Anh để con có điều kiện rèn luyện kỹ năng giao tiếp… Đặc biệt là vào ngày nghỉ, chị dành thời gian để dạy con nấu ăn, làm việc nhà…

Một năm trôi qua, con gái chị nay đã là học sinh lớp 7, biết nấu cơm, làm việc nhà; đặc biệt là biết tự tìm các cuộc thi trực tuyến để tham gia. Hiện tại, con gái đang chuẩn bị tham gia các cuộc thi vẽ tranh… “Thấy con bận rộn với các cuộc thi, chia sẻ việc nhà với mẹ, mùa hè năm nay dù nghỉ dịch ở nhà nhưng tôi thấy yên tâm hơn nhiều so với một năm trước đó” - chị Hân bộc bạch.

Với gia đình chị Nguyễn Thị Tuyến (ngụ P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) hè năm nay cả gia đình không thể đi du lịch, 2 cô con gái không thể đến các lớp năng khiếu, kỹ năng, ngoại ngữ. Để yên tâm khi đi làm, vợ chồng chị đón bà ngoại vào ở cùng. Chị mua sách khoa học thường thức, truyện, dụng cụ vẽ, đồ chơi để các con giải trí. Đồng thời, để các con không quên kiến thức trong thời gian nghỉ ở nhà, mỗi sáng trước khi đi làm chị giao bài tập, từ vựng để các con học. Tối sau khi ăn cơm xong, chị kiểm tra bài tập trong ngày của con và dành thời gian chơi với con.

Các em thiếu nhi tham gia vẽ tranh do Nhà thiếu nhi Đồng Nai tổ chức vào ngày 21-3-2021

Vào 2 ngày nghỉ cuối tuần, chị nấu một vài món ăn gia đình và yêu cầu các con cùng tham gia góp sức vừa để tạo sự gắn kết giữa cha mẹ và các con, vừa để các con biết thêm về nữ công gia chánh, đặc biệt là giúp con hạn chế việc xem tivi, các thiết bị thông minh.

Chị Đặng Thị Hồng Sáu (ngụ P.Tân Phong, TP.Biên Hòa) cho hay, từ sau Tết Nguyên đán, vợ chồng chị đã có kế hoạch hè này sẽ cho các con về quê thăm ông bà nội, ngoại. Các con chị nghe tin được về quê thì rất háo hức. Thế nhưng, chưa kết thúc năm học thì dịch bùng phát trở lại khiến cho kế hoạch về quê bị “phá sản”.

Không thể về quê, các con không thể đi học hè, vợ chồng chị làm công nhân, thời gian nghỉ phép có hạn. Cách mà chị Sáu chọn là cho 2 con tự trông nhau ở nhà. Con trai lớn năm nay học lớp 6 được cha mẹ dạy nấu ăn, ở nhà tự nấu ăn cho em. Cô con gái năm nay học lớp 2 thì tập làm quen với công việc nhà. Gần 2 tuần nghỉ học, các con chị đã quen với việc tự chăm sóc bản thân, làm một số việc nhà khi cha mẹ đi làm, thậm chí là vui hơn khi được cha mẹ ghi nhận sự tiến bộ mỗi ngày.

Cùng “thiết kế” hoạt động hè cho trẻ

Cô Lê Thị Phương Thủy, Hiệu trưởng Trường tiểu học Kim Đồng (P.Xuân An, TP.Long Khánh) cho biết, hiện tại nhà trường vẫn chỉ đạo cho giáo viên liên lạc với phụ huynh để hướng dẫn, nhắc nhở các con tiếp tục học các nội dung bài học còn chưa hoàn thành. Về phía nhà trường, Tổng phụ trách Đội sẽ thiết kế các hoạt động bổ ích cho học sinh tham gia. Chẳng hạn như: Em hãy viết lại một câu chuyện hay mà em đã đọc được trong sách hay viết một lá thư gửi cho bạn… Giáo viên Tổng phụ trách Đội sẽ duyệt bài và đăng tải trên fanpage của Liên Đội nhà trường. Những học sinh đoạt giải trong các hoạt động này sẽ được trao thưởng vào đầu năm học. Cũng theo cô Thủy, đây là mùa hè thứ 2 nhà trường triển khai hoạt động này.

Trẻ em vui chơi tại Khu vui chơi thiếu nhi do Tỉnh đoàn trao tặng đặt tại Trung tâm Văn hóa - thể thao xã Thiện Tân, H.Vĩnh Cửu trong kỳ nghỉ hè năm 2020

Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên là hoạt động tiếp tục được tổ chức trong dịp hè. Hiện nay ở cấp huyện đã kết thúc vòng 1 (chấm báo cáo đề tài của học sinh). Đây là khoảng thời gian thích hợp để những học sinh có đề tài được lọt vào vòng 2 hoàn thiện mô hình, sản phẩm để tham gia dự thi trong thời gian tới. Theo kế hoạch, các huyện, thành phố sẽ tổ chức thi vòng 2 vào tháng 6 nhưng trước tình hình dịch hiện nay, kế hoạch này đã được dời lại thêm 1 tháng. Như vậy, học sinh dự thi sẽ có thêm thời gian để đầu tư nhiều hơn cho sản phẩm của mình.

Theo chị Vũ Thị Thanh Hương, Phó chủ nhiệm CLB Kỹ năng sống Đồng Nai, thời gian nghỉ hè kéo dài là cơ hội để phụ huynh gắn kết với con em. Theo đó, tùy theo độ tuổi của trẻ, phụ huynh có thể thiết kế để con tham gia các hoạt động nhằm tăng cường kỹ năng tự phục vụ như: dọn dẹp đồ chơi, gấp quần áo, lau dọn nhà cửa, rửa chén, nấu ăn…; các kỹ năng tự bảo vệ bản thân (kỹ năng phòng tránh xâm hại tình dục trẻ em, cảnh giác với người lạ, nhận biết các nguy hiểm từ xung quanh như: điện, nước, các vật sắc nhọn, các loại côn trùng...).

Bên cạnh đó, để tăng cường sự hấp dẫn, tạo thêm sự gắn bó giữa cha mẹ và các con, phụ huynh có thể cùng con tham gia các trò chơi dân gian như: đánh chuyền, ô ăn quan, trốn tìm. Điều này vừa giúp con tìm hiểu văn hóa dân gian, thêm yêu thích bản sắc dân tộc, vừa kích thích tư duy sáng tạo cho trẻ. Cha mẹ có thể dành thời thêm thời gian hỗ trợ con tìm hiểu, khám phá kiến thức khoa học như: khám phá vòng đời của ếch, nhái, tại sao trời lại mưa, viết chữ hơ lửa bằng nước chanh...

Đối với những khu dân cư có đông trẻ nhỏ trong cùng độ tuổi, chị Hương cho rằng phụ huynh có thể chủ động tổ chức các hoạt động vừa giúp trẻ có sân chơi, vừa gắn kết tinh thần đoàn kết giữa các gia đình trong khu phố. Theo đó, các phụ huynh có thể phối hợp thực hiện những dự án cộng đồng nhỏ để trẻ cùng tham gia như: dọn vệ sinh khu phố, trồng hoa làm đẹp xóm, làng…

Ở những khu vực đô thị có không gian (hẻm cụt, sân rộng…) các phụ huynh có thể khuyến khích các con chơi các trò chơi dân gian, trò chơi tập thể như: trốn tìm, bịt mắt bắt dê… Đối với các khu vực có không gian hạn chế thì có thể khuyến khích trẻ cùng làm các đồ handmade từ các vật liệu phế thải như: chai nhựa, ống hút, vỏ bút bi, bìa các-tông… Những trò chơi này sẽ kích thích tư duy sáng tạo cho trẻ, đồng thời mang ý nghĩa giáo dục môi trường.

Ngoài ra, nếu phụ huynh có kỹ năng quản trò, tổ chức các trò chơi lớn thì có thể thiết kế cho trẻ các trò chơi giải mật thư, đi tìm kho báu cho con. “Để tìm được kho báu, trẻ sẽ phải vượt qua những thử thách mà cha mẹ đặt ra. Đây là trò chơi rất thú vị và cuốn hút trẻ nhưng đòi hỏi phụ huynh phải có kỹ năng. Phụ huynh có thể tham gia vào các hội, nhóm phụ huynh trên mạng xã hội để cùng học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm với nhau để thiết kế được những hoạt động bổ ích, lý thú cho trẻ” - chị Hương cho biết thêm.  

   Hải Yến - Nga Sơn

Ông Trương Hải Thi, Phó giám đốc Nhà thiếu nhi Đồng Nai:

Tăng cường tổ chức các cuộc thi trực tuyến dành cho trẻ

Mọi năm vào dịp hè, các cấp, các ngành, trong đó có Nhà thiếu nhi Đồng Nai thường có kế hoạch tổ chức rất nhiều hoạt động, các hội thi dành cho các em thiếu nhi trong dịp hè như: duy trì hoạt động của các lớp năng khiếu, các CLB sở thích, các hội thi sáng tạo, văn nghệ, thể theo, vẽ; giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động như: một ngày làm chiến sĩ, học kỳ trong quân đội, trải nghiệm làm nông dân, học cách làm heo đất, làm bánh, nấu ăn, may vá, đi siêu thị…; làm đồ chơi từ vật liệu phế thải; tham quan tìm hiểu các khu di tích… Tuy nhiên, mùa hè năm trước và mùa hè năm nay đều rơi vào thời điểm dịch bệnh Covid-19 nên mọi kế hoạch hoạt động đều phải dừng lại.

Rút kinh nghiệm mùa hè năm trước, mùa hè năm nay, Nhà thiếu nhi Đồng Nai nỗ lực góp sức tạo cho các em mùa hè bổ ích tại nhà bằng các cuộc thi trực tuyến. Chẳng hạn hiện tại Nhà thiếu nhi Đồng Nai đang triển khai hội thi Nét đẹp từ trái tim (thi viết chữ đẹp và vẽ tranh). Tới đây, nhà thiếu nhi sẽ tiếp tục tổ chức các cuộc thi tìm hiểu Luật Trẻ em và phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em; Sách - người bạn thân yêu, những nốt nhạc xanh, thách thức thời gian cùng rubik, giải thế cờ… Qua đó giúp các em rèn luyện tư duy, phát triển năng khiếu trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là an toàn trong tình hình dịch bệnh Covid-19 hiện nay.

Chị Trần Thảo Quế (ngụ KP.5, P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa):

Lựa chọn hoạt động phù hợp với năng lực, sở thích của con

Để thiết kế hoạt động hè cho con, tôi chọn những hoạt động vừa học vừa chơi dựa trên năng lực, sở thích của bé. Chẳng hạn, con thích học Toán và đọc truyện nên mỗi ngày tôi giao cho bé đọc một câu chuyện trong cuốn Danh nhân đất Việt và làm 5 trang toán. Vì phù hợp với sở thích của bé nên bé hào hứng làm “nhiệm vụ” mà không cần mẹ nhắc nhở. Mỗi tối, tôi sẽ chấm bài, sửa bài cho con, dành nhiều lời khen, động viên để con có thêm động lực.

Kế hoạch trong hè này của tôi là ưu tiên cho con bồi dưỡng môn tiếng Anh. Vì vậy, gần cuối năm học, tôi đã đăng ký cho con một khóa học ở trung tâm nhưng bây giờ trung tâm phải đóng cửa nên tôi chuyển sang thuê gia sư về dạy cho bé mỗi tuần 3 buổi.

Em Lê Trọng Hiếu, học sinh lớp 9/2, Trường THCS Lê Quý Đôn (TP.Long Khánh):

Kết hợp vừa học, vừa chơi

Không thể phủ nhận hè là dịp để học sinh nghỉ ngơi sau một năm học vất vả. Tuy nhiên, nếu 3 tháng hè học sinh được nghỉ ngơi, vui chơi hoàn toàn chưa hẳn đã tốt, nhất là trong thời điểm dịch bệnh hiện nay, vấn đề an toàn phải được đặt lên hàng đầu. Theo em, kỳ nghỉ hè nên kết hợp vừa học, vừa chơi.

Học ở đây không phải là đến các lớp học thêm để ôn tập văn hóa hay học trước chương trình mà học ở đây là học thông qua các trò chơi; học qua các cuộc thi trực tuyến; học qua việc đọc sách, đọc truyện… Đối với các cuộc thi trực tuyến, hiện nay với sự phát triển của internet và mạng xã hội, chỉ cần vào Google gõ từ khóa cuộc thi trực tuyến do các cấp, các ngành tổ chức dành cho trẻ em hoặc thiếu nhi sẽ không khó để tìm ra cuộc thi trực tuyến phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi…

Cá nhân em bằng cách này cũng đã tham gia rất nhiều cuộc thi như: tìm hiểu và sưu tập tem bưu chính, vẽ tranh Bác Hồ với thiếu nhi - thiếu nhi với Bác Hồ, vẽ tranh về an toàn giao thông, vẽ tranh bảo vệ sức khỏe và phòng, chống dịch bệnh Covid-19, vẽ tranh về gia đình - nơi của yêu thương và chia sẻ…

Nguyễn Tuyết - Tường Vi (ghi)