Chưa kết nối đồng bộ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Đồng Nai có nhiều tiềm năng để phát triển khởi nghiệp và trên địa bàn tỉnh, hằng năm có thêm hàng ngàn doanh nghiệp (DN) mới tham gia vào thị trường. Để thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, tỉnh đã ban hành các giải pháp khuyến khích, hỗ trợ và tạo điều kiện cho các dự án khởi nghiệp phát triển, tuy nhiên nhìn chung, DN vẫn đang phải tự bươn chải là chính.

Đồng Nai có nhiều tiềm năng để phát triển khởi nghiệp và trên địa bàn tỉnh, hằng năm có thêm hàng ngàn doanh nghiệp (DN) mới tham gia vào thị trường. Để thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, tỉnh đã ban hành các giải pháp khuyến khích, hỗ trợ và tạo điều kiện cho các dự án khởi nghiệp phát triển, tuy nhiên nhìn chung, DN vẫn đang phải tự bươn chải là chính.

Là địa phương phát triển mạnh về công nghiệp nên cơ hội khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ ở Đồng Nai rất rộng mở. Ảnh: Đ.Lê

Một trong những biện pháp thúc đẩy khởi nghiệp là xây dựng được hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) của địa phương. Đến thời điểm hiện tại, nhiệm vụ này vẫn chưa được hình thành rõ nét, cần có sự kết nối để quy tụ nguồn lực thúc đẩy khởi nghiệp. Đó cũng là những nội dung bàn luận tại lần họp thứ nhất Hội đồng Điều phối hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST tỉnh ngày 1-3 vừa qua.

* Nhiều đầu mối vẫn chưa được kết nối

Theo đánh giá của các nhà chuyên môn, với đặc điểm là tỉnh công nghiệp năng động, nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Đồng Nai có nhiều tiềm năng, lợi thế cho phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST. Tỉnh đã xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế tư nhân, hỗ trợ DN vừa và nhỏ. Điều quan trọng hiện nay là việc kết nối các nguồn lực để xây dựng nên mạng lưới khởi nghiệp của tỉnh bởi dù đã có những thành tố để cấu thành nên hệ sinh thái khởi nghiệp nhưng việc kết nối lại với nhau vẫn chưa đạt yêu cầu.

Đơn cử như đối với Hội Doanh nhân trẻ Đồng Nai, từ nhiều năm nay, với sự đóng góp của các hội viên, đơn vị đã xây dựng được nguồn quỹ ban đầu dành cho khởi nghiệp là 2 tỷ đồng. Sau một thời gian hoạt động, quỹ cũng đã cho vay vốn không lấy lãi đối với một số dự án khởi nghiệp của bạn trẻ trên địa bàn. Nhưng hiện nay, gần như việc tài trợ vốn đang bị ngưng lại. Theo Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Đồng Nai Đặng Văn Điềm, sở dĩ như vậy là các ý tưởng kinh doanh phải được thẩm định để xác định khả năng thành công và triển vọng phát triển về lâu dài. Hằng năm, Hội Doanh nhân trẻ rất mong muốn các dự án khởi nghiệp tìm đến ứng tuyển để tìm ra những dự án xuất sắc, từ đó cung cấp vốn, hỗ trợ thêm về đào tạo, quản trị sản xuất… nhưng dần dần hồ sơ ứng tuyển càng ít. Việc kết nối, phổ biến thông tin về chương trình để các bạn trẻ, dự án khởi nghiệp tham gia chưa được như ý muốn.

Tương tự, một số trường đại học, cao đẳng đang đứng chân trên địa bàn tỉnh đều xây dựng chương trình khởi nghiệp trong sinh viên. Tuy nhiên, về tổng thể chưa có sự kết nối, phối hợp, hỗ trợ một cách có hiệu quả để thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp của sinh viên.

Ngay cả các cuộc thi khởi nghiệp, Đồng Nai có nhiều cuộc thi khởi nghiệp của thanh niên, phụ nữ, trong các trường đại học và cuộc thi cấp tỉnh hằng năm do Sở KH-CN tổ chức, vấn đề là hiệu quả hoạt động của các DN sau những cuộc thi này. Việc kết nối họ với nhau để tạo thành một cộng đồng DN khởi nghiệp, cùng hỗ trợ nhau trong quá trình phát triển thì chưa thực hiện được.

Về phía DN khởi nghiệp, sau khi đạt giải nhất trong cuộc thi phụ nữ Đồng Nai khởi nghiệp năm 2021, chị Lê Thị Cẩm Vân với dự án nhang sạch thảo mộc Vân Hương (TP.Biên Hòa) cho hay đang tiếp tục tìm cơ hội để mở rộng quy mô sản xuất. Thời gian qua, chị đã bỏ thời gian tiếp tục tìm hiểu thị trường trong Nam, ngoài Bắc và xây dựng nguồn nguyên liệu thiên nhiên, phục vụ các kế hoạch của mình. Điều chị quan tâm hiện nay là sự hỗ trợ từ phía Nhà nước để các DN khởi nghiệp như chị có điều kiện phát triển. DN rất mong các cơ quan tạo điều kiện để kết nối với nguồn vốn vay ưu đãi, các quỹ đầu tư cũng như hỗ trợ quảng bá để sản phẩm sản xuất ra có chỗ đứng trên thị trường một cách bền vững.

* Xây dựng mục tiêu dài hơi

Đồng Nai đang xây dựng kế hoạch hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST trên địa bàn tỉnh đến năm 2025. Mục tiêu của chương trình này là thúc đẩy hình thành hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển loại hình DN có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới, tập trung vào các ngành, lĩnh vực tiềm năng, thế mạnh trong phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh. Tạo điều kiện thuận lợi hình thành ý tưởng, hiện thực và thương mại hóa các ý tưởng, dự án thông qua các cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp ĐMST, hỗ trợ các tổ chức khởi nghiệp ĐMST. Tăng cường liên kết trong hệ sinh thái khởi nghiệp, các cộng đồng khởi nghiệp, kết nối các nhà đầu tư, các quỹ đầu tư. Thu hút vốn đầu tư của các tổ chức, cá nhân, các tập đoàn kinh tế trong và ngoài nước xây dựng mạng lưới các nhà đầu tư tỉnh; tranh thủ sự hỗ trợ của Nhà nước cho hoạt động khởi nghiệp ĐMST của tỉnh.

Dự án khởi nghiệp Nhang sạch thảo mộc Vân Hương đoạt giải nhất cuộc thi Phụ nữ Đồng Nai khởi nghiệp năm 2021

Từ nay đến năm 2025, tỉnh sẽ phấn đấu xây dựng 5 cơ sở ươm tạo, cơ sở kỹ thuật, khu làm việc chung (tại trường đại học có 4 cơ sở, tại Sở KH-CN có 1 cơ sở). Cùng với đó, tất cả các địa phương trong tỉnh đều xây dựng kế hoạch của riêng mình và 6 huyện, thành phố thành lập được CLB khởi nghiệp. Hỗ trợ xây dựng và phát triển 12 dự án khởi nghiệp ĐMST cho DN, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh. Hỗ trợ ít nhất 4 dự án, ý tưởng khởi nghiệp, ĐMST thành công được vốn tài trợ từ các nhà đầu tư.

Theo Giám đốc Sở KH-CN Lại Thế Thông, đây là những nhiệm vụ rất quan trọng, nếu không nỗ lực thì mục tiêu xây dựng, hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST ở Đồng Nai khó lòng thực hiện được theo kế hoạch. Thời gian vừa qua, với vai trò là cơ quan được giao nhiệm vụ thường trực, Sở đã nỗ lực làm việc, kết nối với các trường đại học, các địa phương để thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp.

Sở KH-CN cũng khảo sát, tìm hiểu, đánh giá nhu cầu về thành lập các trung tâm, vườn ươm khởi nghiệp, từ đó xây dựng kế hoạch hỗ trợ, thúc đẩy thành lập các trung tâm, vườn ươm khởi nghiệp trên địa bàn. Trước mắt, theo Nghị quyết HĐND tỉnh đã thông qua, sẽ hỗ trợ một phần kinh phí cho DN khởi nghiệp. Ưu tiên các DN khởi nghiệp ĐMST có thành tích xuất sắc, đoạt thứ hạng cao tại cuộc thi khởi nghiệp ĐMST cấp tỉnh, quốc gia hoặc quốc tế.

Đào Lê