Vẻ đẹp hoang sơ của sa mạc

Nói đến sa mạc, mọi người thường liên tưởng đến thời tiết khắc nghiệt, không có sự sống. Nhưng thực tế, sinh vật và con người đã và đang sinh sống theo những cách đặc biệt để tồn tại.

Nói đến sa mạc, mọi người thường liên tưởng đến thời tiết khắc nghiệt, không có sự sống. Nhưng thực tế, sinh vật và con người đã và đang sinh sống theo những cách đặc biệt để tồn tại.

Khám phá Nam Cực. Nguồn: nationalgeographic.com

Trong nhiều kỳ quan mà mẹ thiên nhiên ban tặng nhân loại, sa mạc sở hữu một vẻ đẹp đặc trưng, có nhiều cảnh quan đa dạng, thật sự hấp dẫn đối với những người thích hòa mình với thiên nhiên hoang dã.

* Nam Cực

Nam Cực đóng băng nhưng được xem như là một sa mạc vì chỉ nhận được lượng mưa hằng năm hơn 152mm dọc bờ biển và ít hơn rất nhiều nếu sâu vào trong đất liền. Với tổng diện tích gần 14 triệu km², Nam Cực là sa mạc lớn nhất thế giới. Đây cũng là nơi lạnh nhất, nhiều gió nhất và khô hạn nhất trên trái đất. Bất chấp tất cả những điều này, Nam Cực là một trong những sa mạc đẹp nhất trên thế giới.

Điều thú vị là nhiệt độ cao nhất từng được ghi nhận ở Nam Cực chỉ là 14,5⁰C, nhiệt độ thấp nhất là -94,7⁰C. Gió ở một số nơi ở Nam Cực có thể đạt tốc độ khoảng 322 km/giờ. Gần 98% Nam Cực được bao phủ bởi băng. Băng ở Nam Cực là tảng băng lớn nhất trên trái đất. Lục địa băng giá này cũng là nơi cung cấp 70% lượng nước ngọt trên thế giới.

Bất chấp môi trường khắc nghiệt ở Nam Cực, một số loài động vật sinh sống và phát triển: chim cánh cụt, hải cẩu, cá voi, cá heo đen, chim hải âu...

* Sa mạc Sahara, Bắc Phi

Đây là sa mạc nóng nhất trái đất. Với diện tích hơn 9,3 triệu km², Sahara là sa mạc lớn thứ 3 trên thế giới, sau 2 sa mạc Bắc Cực và Nam Cực. Sa mạc rộng lớn này bao phủ hầu hết Bắc Phi. Phía Bắc giáp biển Địa Trung Hải, phía Nam giáp thung lũng sông Niger, phía Đông giáp Biển Đỏ và phía Tây giáp Đại Tây Dương.

Ngay cả trong môi trường khắc nghiệt, sa mạc Sahara vẫn có một vẻ đẹp không gì sánh được. Các thung lũng khô, núi, bãi muối, vách đá, cồn cát, đồng bằng sỏi và ốc đảo của Sahara đẹp và độc đáo. Gần 25% sa mạc Sahara được bao phủ bởi các đụn cát. Ở một số nơi, cồn cát cao gần 180m.

* Sa mạc Namib, Cộng hòa Namibia

Nằm ven biển tuyệt đẹp ở Cộng hòa Namibia, sa mạc Namib trải dài hơn 1.930km dọc theo bờ biển Đại Tây Dương và có diện tích hơn 80,8 ngàn km². Ước tính đã tồn tại khoảng 55 triệu năm, Namib là một trong những sa mạc lâu đời nhất trên thế giới, có những cồn cát cao, núi non hiểm trở, đồng bằng sỏi đá và các loài động, thực vật độc đáo.

Sa mạc Namib là nơi có một số cồn cát cao nhất thế giới, trong đó Dune 7 là cồn cát cao nhất với độ cao 382,8m. Nét đặc sắc ở sa mạc Namib là chảo đất sét Deadvlei gồm những cây chết sẫm màu, được bao quanh bởi những đụn cát cao nhất của sa mạc Namib. Đây là thiên đường của các nhiếp ảnh gia và là một trong những nơi trông siêu thực nhất trên thế giới.

Hành trình đến sa mạc Sahara. Nguồn: lonelyplanet.com

* Sa mạc Gobi, Trung Á

Với diện tích gần 1,3 triệu km², bao phủ vùng đất miền Nam Mông Cổ và Tây Bắc Trung Quốc, Gobi là sa mạc lớn nhất ở châu Á. Cảnh quan đặc trưng ở nơi đây là những tảng đá trơ trọi, ít cồn cát.

Sa mạc Gobi có 5 vùng sinh thái chính: thảo nguyên sa mạc Easter Gobi, cao nguyên Alashan, thung lũng hồ Gobi, lưu vực rừng rậm và dãy Tian-shan. Các vùng sinh thái này có nhiều đặc điểm địa chất khác nhau bao gồm: núi, đầm lầy muối, cảnh quan đá và cồn cát.

Gobi cũng có tầm quan trọng lịch sử to lớn. Con đường tơ lụa cổ đại đã đi qua sa mạc này. Có hang động Mogao và một loạt ngôi đền Phật giáo nằm ở rìa phía Nam của sa mạc Gobi. Đây là một di sản thế giới được UNESCO công nhận. Những nơi này lưu giữ các tác phẩm nghệ thuật Phật giáo 1 ngàn năm tuổi.

Du ngoạn trên sa mạc Sahara bằng xe mô tô địa hình. Nguồn: getyourguide.fr

* Sa mạc Atacama, Chile

Atacama là sa mạc khô hạn nhất trên thế giới. Nằm ở phía Bắc Chile, trải dài gần 105 ngàn km², sa mạc Atacama hầu như là một nơi không có mưa. Một số khu vực của sa mạc này chưa bao giờ được ghi nhận lượng mưa. Lượng mưa trung bình ở sa mạc Atacama chỉ là 1 mm/năm. Sa mạc này khô hơn 50 lần so với thung lũng Chết ở California (Mỹ).

Dãy núi Andes và dãy ven biển Chile ở cả hai phía của sa mạc Atacama ngăn chặn hơi ẩm đến sa mạc. Kết quả là đất ở đây khô cằn và thiếu sức sống. Điều thú vị là đất của sa mạc Atacama cũng giống như đất từ sao Hỏa. Vì lý do này, cảnh quan của Atacama có vẻ như không phải là một nơi trên trái đất.

Độ cao, bầu trời quang đãng và không bị ô nhiễm khiến sa mạc Atacama trở thành một trong những nơi tốt nhất để ngắm sao. Có 3 đài quan sát quốc tế hoạt động ở đây.

* Sa mạc Mojave, Mỹ

Mojave là sa mạc nhỏ nhất ở Bắc Mỹ, chiếm diện tích 64,75 ngàn km², nằm ở Đông Nam California. Sa mạc Mojave được bao bọc bởi sa mạc Great Basin - sa mạc lạnh giá ở phía Bắc và sa mạc Sonoran - sa mạc nóng nhất ở phía Nam của Bắc Mỹ.

Điểm thu hút nổi bật nhất của sa mạc Mojave là cồn cát tuyệt đẹp Kelso, có chiều cao gần 183m. Được tạo nên bởi gió Đông Nam, những cồn cát độc đáo còn có màu vàng hồng bắt mắt.

Chỉ có số ít thực vật sống được ở sa mạc Mojave. Nổi tiếng nhất là cây Joshua, không thể tìm thấy được ở bất kỳ nơi nào khác trên thế giới, phát triển từ 4-12m và có thể sống hơn 150 năm.

* Sa mạc Negev, Israel

Có diện tích gần 12.173km², sa mạc Negev chiếm hơn một nửa diện tích đất của Israel. Ít có cồn cát, đa phần là những hẻm núi và thung lũng sâu. Sự hình thành địa chất quan trọng nhất của sa mạc Negev là một miệng núi lửa xói mòn độc đáo có tên là Makhteshim, được bao quanh bởi những vách đá đẹp ngoạn mục.

Vườn quốc gia Ein Avdat nằm trong một hẻm núi tuyệt đẹp của sa mạc Negev. Ngoài khung cảnh tuyệt đẹp và một ốc đảo được tạo bởi các con suối, vườn quốc gia này còn có những tuyến đường dài đi bộ qua sa mạc Negev.

 Minh Dũng (biên dịch theo themysteriousworld.com)