KOL và sức mạnh truyền thông số

Nắm giữ "sức mạnh" truyền thông nhờ sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội, các KOL đang có những ảnh hưởng không nhỏ đến cộng đồng, nhất là giới trẻ.

Nắm giữ “sức mạnh” truyền thông nhờ sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội, các KOL đang có những ảnh hưởng không nhỏ đến cộng đồng, nhất là giới trẻ.

Dự án Thac Mai Trekking Race do anh Nguyễn Quốc Hùng (H.Định Quán) khởi xướng được truyền cảm hứng từ một người nổi tiếng trên mạng xã hội. Ảnh: CTV

* Cung cấp thông tin, truyền cảm hứng

Không chỉ trên lĩnh vực giải trí, nghệ thuật, rất nhiều KOL có sức ảnh hưởng tích cực đến công chúng thời gian qua trên các lĩnh vực giáo dục, khoa học, y tế, khởi nghiệp, ẩm thực, thời trang... Qua theo dõi các KOL, người dùng mạng xã hội có thêm kiến thức thông qua các bài viết, chia sẻ của họ hoặc được hỗ trợ, trao đổi, tư vấn những kiến thức, kỹ năng cần thiết và đặc biệt là truyền cảm hứng.

Trong thời điểm dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp thì mối quan tâm của xã hội, trong đó có cộng đồng mạng về sức khỏe trở nên rõ nét hơn. Do đó, những bác sĩ, chuyên gia về y tế thường xuyên chia sẻ kiến thức phòng, chống dịch bệnh trên mạng xã hội cũng thu hút lượng theo dõi “khủng”. Là chuyên gia y tế nổi tiếng trên mạng xã hội, hiện trang Facebook của BS Trương Hữu Khanh đã có trên 600 ngàn người theo dõi. Đặc biệt, trong thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, những bài viết của bác sĩ này đã thu hút hàng chục ngàn lượt thích, bình luận và chia sẻ. Từ theo dõi, ủng hộ, nhiều người đã trở thành “fan” của bác sĩ.

Chị Đoàn Thị Diệu Ý (P. Phước Tân, TP.Biên Hòa) chia sẻ: “Do có 2 con nhỏ nên trước đây tôi đã thường theo dõi trang của BS Khanh và nhận được chia sẻ, tư vấn trong chăm sóc, điều trị các bệnh thông thường của trẻ. Khi Covid-19 bùng phát, các bài viết của bác sĩ cung cấp nhiều kiến thức bổ ích, giúp tôi không hoang mang, biết cách phòng tránh bệnh cho bản thân và gia đình”.

Yêu thích ngoại ngữ và dành nhiều thời gian học tập trên mạng, nhiều bạn trẻ theo dõi những KOL trên mạng xã hội để học tập kiến thức, kỹ năng và cả hứng thú trong học ngoại ngữ. Thông qua những bài viết, đặc biệt là video trên các nền tảng mạng xã hội, một số KOL đã trở thành thần tượng của giới trẻ trong chinh phục ngoại ngữ. Có thể kể đến những KOL “gen Z” được yêu thích hiện nay như MC Khánh Vy, Nguyễn Lâm Thảo Tâm…

Đăng quang Hoa hậu Hòa bình quốc tế 2021, Nguyễn Thúc Thùy Tiên trở thành cái tên nhận được nhiều sự quan tâm từ người hâm mộ, nhất là giới trẻ không chỉ bởi ngoài hình mà còn bởi khả năng nói lưu loát tiếng Pháp - tiếng Anh. Các video Thùy Tiên nói tiếng Anh trong vai trò diễn giả trên các nền tảng mạng xã hội đã góp phần truyền cảm hứng mạnh mẽ cho giới trẻ về vượt qua nỗi sợ hãi, dám nắm bắt cơ hội, dám vượt qua những khó khăn, dám ước mơ vì chỉ có bạn mới biết được giá trị của bản thân mình.

Để chia sẻ về ước mơ, khát vọng khởi nghiệp của mình, anh Nguyễn Quốc Hùng (H.Định Quán) đã viết thư gửi Dượng Tony (tác giả cuốn sách Tony Buổi Sáng - người ẩn danh truyền cảm hứng cho thanh niên). Anh Hùng bộc bạch, là thế hệ 9X giàu khát vọng, hoài bão nhưng cũng mang trong mình nhiều nỗi sợ như thất bại hay bị cười chê. Thế nhưng nhờ theo dõi và được truyền cảm hứng từ nhân vật này, anh đã có thêm động lực, tự tin biến ý tưởng khởi nghiệp của mình thành hiện thực. Hiện anh đã sáng lập và duy trì hiệu quả Thac Mai Trekking Race (một dự án phát triển du lịch kết hợp với rèn luyện kỹ năng sống ở khu vực Thác Mai), thu hút đông du khách với mong muốn lan tỏa vẻ đẹp thiên nhiên của quê hương.

Từ chia sẻ về cuộc sống đời thường ở vùng quê nông thôn, đơn giản là mang đến cho người xem cảm giác bình yên, thư thái giữa cuộc sống đô thị bộn bề, nhiều người đã trở nên nổi tiếng và thu hút nhiều lượt theo dõi trên TikTok, YouTube như Khoai Lang Thang với những video về cuộc sống, ẩm thực mang đậm hơi thở sông nước miền Tây hay tiktoker An Đen với cuộc sống an yên sau khi quyết định bỏ phố về quê…

* Và những mặt trái

Trước đây, khái niệm KOL thường chỉ những nghệ sĩ nổi tiếng với lượng người hâm mộ đông đảo, nhưng hiện nay với sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng mạng xã hội và sự thay đổi của công chúng truyền thông, KOL còn là những người sáng tạo nội dung, những người “review” sản phẩm, họ tạo ra những xu thế trong đời sống và dẫn dắt cộng đồng theo mức độ ảnh hưởng của mình. Cùng với thu hút lượng lớn người xem, họ cũng có thể có được mức thu nhập cao từ quảng cáo trực tuyến, các nhãn hàng…

Nhìn những lượt theo dõi, bình luận và chia sẻ của cộng đồng đối với các bài viết của KOL trên các nền tảng mạng xã hội đã cho thấy sức ảnh hưởng to lớn của họ đối với cộng đồng, thậm chí có thể chi phối, điều hướng dư luận trên không gian mạng. Những KOL trên mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức, cảm xúc mà cả hành vi mua sắm của người dùng mạng xã hội. Đặc biệt, với sự hỗ trợ của công nghệ thì những thông điệp, phát ngôn, hình ảnh… của KOL đăng tải cũng có sức lan tỏa rộng lớn. Điều đáng nói là nếu những thông tin được những người có ảnh hưởng đăng tải mang những thông điệp tiêu cực, độc hại… thì mức độ tác động và lan tỏa của nó cũng rất lớn. Do đó, nội dung được những người nổi tiếng lan tỏa trên mạng cũng cần được quản lý. Mới đây, MV There’s No One At All của ca sĩ Sơn Tùng M-TP đã phải gỡ khỏi nền tảng YouTube Việt Nam bởi nội dung gây tác động xấu tới giới trẻ, nhất là trong bối cảnh một số người trẻ có vấn đề về tâm lý hiện nay. Sơn Tùng M-TP cũng là nghệ sĩ Việt đầu tiên có kênh YouTube 10 triệu người đăng ký và thường xuyên lọt bảng xếp hạng 10 người ảnh hưởng nổi bật trên social media.

Thực tế, trong vô số nội dung được cập nhật mỗi ngày trên không gian mạng, không phải người sáng tạo nội dung nào cũng đầu tư cho nội dung, lan tỏa những thông điệp tích cực, truyền cảm hứng và hướng người xem đến giá trị tốt đẹp, có không ít những “hiện tượng mạng” nổi tiếng nhanh chóng, “sớm nở tối tàn” bởi những chiêu trò, nội dung nhảm nhí, ăn mặc hở hang hay bạo lực, chửi bới… Từ những video trên TikTok, rất nhiều bạn trẻ cũng quay các video theo “trend” như ăn mặc hở hang, bắt chước các điệu nhảy, câu nói, hành động… Mới đây mạng xã hội lan truyền đoạn clip một cô gái vô tư đi lại, tạo dáng trên sân đỗ khi máy bay đang di chuyển để quay clip TikTok khiến nhiều người bất bình.

Với việc sử dụng điện thoại thông minh, internet phổ biến, nhất là giới trẻ gắn chặt đời sống học tập, sinh hoạt, giải trí trên môi trường mạng, bên cạnh việc tiếp thu những nguồn tài nguyên bổ ích cũng cần nâng cao trình độ, kiến thức để có thể phòng ngừa thông tin độc hại, trở thành công dân mạng văn minh, an toàn. Bên cạnh đó cũng cần rà soát, sửa đổi, bổ sung, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về quản lý thông tin trên internet, nhất là quy định đối với những tài khoản mạng xã hội của tổ chức, cá nhân người nổi tiếng, các KOL - những người có ảnh hưởng trên môi trường truyền thông số.

Anh Nguyễn Minh Kiên, Phó bí thư phụ trách Tỉnh đoàn cho biết, những KOL có thể ảnh hưởng tích cực lẫn tiêu cực đến nhận thức, tình cảm, hành vi của giới trẻ. Ngoài định hướng thông tin, tuyên truyền, giáo dục giới trẻ hướng đến lối sống lành mạnh, phát huy tinh thần sáng tạo, năng động, tổ chức Đoàn sẽ tổ chức tìm kiếm, kết nối cộng đồng KOL có ảnh hưởng tích cực đến giới trẻ để hợp tác, thông qua họ nhằm truyền tải những thông tin của Đoàn đến rộng rãi thanh thiếu niên. Mô hình tương tự cũng đã được Tỉnh đoàn triển khai trong mùa Covid-19 vừa qua với việc xây dựng liên minh tin tức Đồng Nai có sự tham gia của các phóng viên báo đài trung ương và địa phương, các bạn trẻ là quản trị viên của các fanpage cộng đồng…

Nhật Hạ