Du lịch cộng đồng trước "làn sóng"… tự phát

Với xu hướng khách du lịch ngày càng chọn các sản phẩm du lịch trải nghiệm, tham quan các vùng quê, vùng sinh thái gắn liền với đời sống người dân. Nhiều mô hình du lịch cộng đồng đã mở ra để đáp ứng nhu cầu trên.

Với xu hướng khách du lịch ngày càng chọn các sản phẩm du lịch trải nghiệm, tham quan các vùng quê, vùng sinh thái gắn liền với đời sống người dân. Nhiều mô hình du lịch cộng đồng đã mở ra để đáp ứng nhu cầu trên.

Các hoạt động thể thao du lịch dưới nước cần có huấn luyện viên chuyên nghiệp theo quy định Ảnh: T.Mộc

Tại Đồng Nai, các địa phương có thế mạnh về du lịch cộng đồng như các huyện: Vĩnh Cửu, Định Quán, Tân Phú, TP.Long Khánh… những năm gần đây có sự đầu tư, phát triển đa dạng sản phẩm. Một số địa phương có quy hoạch bài bản theo vùng, tuy nhiên cũng có những nơi công tác quản lý còn gặp nhiều khó khăn.

* Cộng đồng làm du lịch

Nói về các sản phẩm du lịch phát triển từ cộng đồng dân cư, TP.Long Khánh và H.Tân Phú là 2 trong số ít những địa phương của tỉnh được đánh giá có sự phát triển khá bài bản, tạo dấu ấn trong những năm qua. Mỗi địa phương có những sản phẩm du lịch cộng đồng mang sắc thái riêng.

Trong đó, TP.Long Khánh nổi bật với loại hình du lịch sinh thái vườn, phát triển có khuôn khổ, nằm trong quy hoạch chung của địa phương. Sự phối hợp giữa người dân và các cơ quan quản lý nhà nước được duy trì, do đó, du lịch cộng đồng tại Long Khánh ngày càng phát triển có trật tự, tạo dấu ấn riêng trong lòng khách du lịch, đặc biệt là vào mùa du lịch hè, mùa trái cây với các lễ hội trái cây, cuộc thi từ các nhà vườn, cũng như những lớp học thực tế hướng dẫn nông dân kỹ năng, kiến thức về du lịch, ẩm thực do Sở VH-TTDL phối hợp với các trung tâm, giảng viên có uy tín thực hiện đã góp phần không nhỏ để nâng cao chất lượng cho du lịch cộng đồng tại TP.Long Khánh.

Ông Hoàng Thanh Phước, chủ nhân Vườn du lịch cánh đồng Háp Hai Phương (P.Bảo Vinh, TP.Long Khánh) cho biết, để nâng chất sản phẩm, tạo sự chuyên nghiệp trong môi trường kinh doanh du lịch, ông đã tham gia một số lớp học liên quan đến lĩnh vực này như: dạy nấu các món ăn chế biến từ trái cây, các đặc sản địa phương, lớp học về kỹ năng giao tiếp trong du lịch… Theo ông Phước: “Đây là những lớp học do Sở VH-TTDL tổ chức rất được bà con làm du lịch quan tâm, hưởng ứng bởi nó đáp ứng đúng nguyện vọng, giúp bà con có thêm nhiều kiến thức, kỹ năng trong làm du lịch, đáp ứng xu hướng, nhu cầu của nhiều đối tượng khách du lịch”.

Là một trong những điểm du lịch cộng đồng khá sôi động nhiều năm nay, thu hút được lượng khách nước ngoài khá dồi dào, Làng du lịch Tà Lài (xã Tà Lài, H.Tân Phú) là một trong những điểm đến được nhiều người biết đến với các bản sắc văn hóa, ẩm thực riêng của người dân tộc Châu Mạ. Trong đó, kiến trúc nhà dài là một không gian kiến trúc truyền thống của người dân tộc Châu Mạ từ xa xưa được xây dựng để phục vụ khách lưu trú trải nghiệm, cảm nhận nếp sinh hoạt của đồng bào dân tộc. Đây cũng là một trong những hoạt động trọng tâm của chương trình phát triển du lịch cộng đồng ở Vườn quốc gia Cát Tiên.

Anh Trần Như Thiên Ân, du khách đến từ Q.8, TP.HCM cho biết, trong tour du lịch khám phá Vườn quốc gia Cát Tiên mới đây cùng gia đình, anh đã được trải nghiệm, khám phá làng du lịch cộng đồng Tà Lài, được nghe những câu chuyện về nghề dệt thổ cẩm, nếp sinh hoạt, phong tục tập quán của người Châu Mạ. Tour du lịch cộng đồng đã giúp anh có thêm kiến thức và sự hiểu biết về văn hóa ẩm thực, tâm linh của bà con nơi đây.

* Phát sinh nhiều điểm du lịch tự phát

Sở hữu thế mạnh có nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái rừng, hồ, H.Vĩnh Cửu những năm gần đây trở thành địa phương có hoạt động du lịch khá sôi động với các sản phẩm du lịch sinh thái rừng kết hợp tham quan các điểm di tích, căn cứ Chiến khu Đ.

Đặc biệt, Vĩnh Cửu còn sở hữu một tài nguyên du lịch lớn là hồ Trị An nên thu hút khá nhiều khách du lịch đến nghỉ dưỡng, tham quan, nhất là vào các ngày lễ, tết, cuối tuần. Tuy nhiên, dù thị trường du lịch ngày càng sôi động nhưng công tác quản lý nơi đây gặp nhiều khó khăn do lượng người dân làm du lịch tự phát tăng mạnh. Nổi bật là tại địa bàn các xã Hiếu Liêm, Mã Đà phát sinh hàng chục điểm cho thuê lều, thuyền, SUP chưa đăng ký với cơ quan nhà nước.

Du khách tự thuê và chèo thuyền SUP tại hồ Trị An

Theo lãnh đạo các địa bàn trên, trong quá trình kiểm tra, phần lớn các điểm du lịch của người dân đang hoạt động kinh doanh ven hồ Trị An chưa đủ điều kiện kinh doanh, chưa đáp ứng các tiêu chí về xây dựng, môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm. Qua kiểm tra, chính quyền địa phương cấp xã đã có các hình thức xử phạt và các cơ sở này tạm ngừng hoạt động để bổ sung các loại giấy phép cần thiết.

Là một trong số ít doanh nghiệp địa phương được cấp phép, đáp ứng các tiêu chí an toàn trong hoạt động kinh doanh du lịch, anh Thân Văn Linh, Giám đốc Công ty TNHH Du lịch Trị An Adventure cho biết, để đáp ứng các tiêu chí, nhất là tiêu chí an toàn sức khỏe cho du khách, đặc biệt đối với các trò chơi dưới nước như chèo thuyền SUP thì phải có hướng dẫn viên chuyên nghiệp, có giấy chứng nhận nghiệp vụ. Để bảo đảm an toàn cho khách du lịch, doanh nghiệp của anh nỗ lực đáp ứng đủ các tiêu chí. Bên cạnh việc tuân thủ những quy định đối với hoạt động kinh doanh du lịch, anh Linh còn tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường du lịch, xây dựng những sản phẩm du lịch lồng ghép các chương trình tuyên truyền về bảo vệ môi trường, thu gom rác thải...

Cũng như Vĩnh Cửu, một số địa phương khác dù có sự phát triển du lịch khá bài bản nhưng vẫn còn tình trạng du lịch tự phát trong cộng đồng. Mặc dù làm du lịch cộng đồng đang là chủ trương phát triển chung cho ngành Du lịch Đồng Nai nhưng để bảo đảm tính chuyên nghiệp, sự an toàn cho du khách cũng như xây dựng thương hiệu du lịch riêng của mình, các hộ gia đình khi chuyển đổi làm du lịch cần phải tuân thủ những quy định về đăng ký hoạt động cũng như tìm hiểu thêm các kiến thức, kỹ năng trong phục vụ du khách để nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo sự cạnh tranh lành mạnh, để lại những dấu ấn tốt đẹp trong lòng du khách.

Thủy Mộc