Đồi Rìu nô nức đón Xuân

Qua Tết Dương lịch 2024, sầu riêng của nông dân ấp Đồi Rìu (xã Hàng Gòn, TP.Long Khánh) nở rộ hoa, thúc giục ong, bướm gọi xuân về.

Một tuyến đường khang trang, sạch đẹp ở ấp Đồi Rìu, xã Hàng Gòn (TP.Long Khánh). Ảnh: Đ.Phú

Đây cũng là thời điểm nông dân trồng sầu riêng ở ấp Đồi Rìu không dám đi chơi xa, để dành thời gian chăm sóc vườn.

* Khá lên nhờ sầu riêng

Mặt trời vừa ló rạng, nông dân Năm Ánh (ngụ tổ 8, ấp Đồi Rìu) buông ly trà rảo bước ra thăm vườn sầu riêng. Soi mắt vào chùm hoa sầu riêng tủa ra từ thân trắng xóa, ông Năm Ánh thầm mong trời đừng mưa trái mùa để cây sầu riêng trong giai đoạn nông dân cắt nước thúc hoa nở đều. Bởi một khi trời  mưa bất thường, vườn sầu riêng của ông sẽ ra hoa ít hoặc ra hoa rải rác, không đồng loạt.

Quán cà phê nhỏ của ông Năm Dũng (tổ 8, ấp Đồi Rìu) buổi sáng ngày Tết Dương lịch 2024 vắng hoe khách. Ông Năm Dũng cho biết, sầu riêng trong ấp đang giai đoạn nhú mắt cua, xả nhụy nên nông dân không có nhiều thời gian để nhẩn nha cà phê như những ngày thường. Do đó, chúng tôi muốn gặp nông dân thì cứ vào thẳng nhà, vườn mà tìm, vì giờ ai cũng lo cưng chiều, chăm sóc sầu riêng của vườn mình nên không dám la cà quán sá.

Dù bận bịu với vườn sầu riêng rộng trên 2ha đang thời kỳ nhú mắt cua, xả nhụy, Trưởng ấp Đồi Rìu Hai Kiên vẫn giữ đúng lời hứa dẫn chúng tôi đi thăm cảnh Đồi Rìu ngày đầu năm mới và tìm lời giải điều chúng tôi thắc mắc khi được ông cho biết, giờ tìm người đủ ăn trong ấp khó hơn là tìm người khá, giàu. Bởi vì, ấp Đồi Rìu có khoảng 470 hộ dân thì số hộ khá, giàu đã là 450 hộ. Lý do dân ấp Đồi Rìu khá, giàu là nhờ trồng sầu riêng và liên tiếp trúng mùa, được giá. Thú vị hơn, ấp Đồi Rìu hiện có 30 hộ cầm tiền tỷ về các tỉnh: Bình Phước, Đắk Nông, Đắk Lắk đầu tư trồng sầu riêng với mong ước khá giả hơn trước.

Con đường Tân Phong - Đồi Rìu buổi sáng hương hoa sầu riêng phảng phất, nông dân Hai Tươi (tổ 10, ấp Đồi Rìu) thúc giục những người con trai lớn thôi ngủ vùi để cùng ông đi kiểm tra một lượt vườn sầu riêng rộng trên 3ha của gia đình. Ông Hai Tươi nói với con trai, giai đoạn nhú mắt cua đến xả nhụy, đậu trái nếu kiểm soát tốt sẽ giúp vườn nhà tăng năng suất, chất lượng trái và đảm bảo cây sầu riêng đủ sức nuôi trái, không bị suy kiệt sau thu hoạch. Do đó, cha con ông cần quan tâm theo dõi thường xuyên để có biện pháp xử lý kịp thời.

Nghe tiếng ấp trưởng Hai Kiên í ới gọi, ông Hai Tươi mới thôi dừng săm soi những chùm hoa sầu riêng thơm ngát, ong, bướm đang đeo bám hút mật để chạy ra đón. Sau câu chào hỏi, ông Hai Tươi phân bua ngay lý do, để sầu riêng ra hoa đều, đẹp ông phải canh vườn liên tục nhằm theo dõi việc cắt nước (ngưng tưới) cho đến khi thấy hiện tượng lá rũ xuống (xào lá), nứt mục trên thân cành chính thì mới bớt lo. Chính vì vậy, thời gian này dù mang tiếng ở nhà nhưng gần như suốt ngày ông lang thang ngoài vườn để theo dõi quá trình nở hoa của sầu riêng vào dịp năm hết, Tết đến.

* Đồi Rìu lộng gió xuân

Trong tiết xuân ấm áp của những ngày cuối năm Quý Mão, ấp Đồi Rìu rì rào tiếng gọi xuân. Trưởng ấp Đồi Rìu Hai Kiên khoe, trước kia ấp của ông thuộc loại nghèo nhất xã, xã lại thuộc diện khó khăn nhất TP.Long Khánh. Nhờ 100% nông dân trong ấp mạnh dạn chuyển đổi từ điều, cà phê, tiêu sang sầu riêng từ năm 2017, đến nay nông dân ấp Đồi Rìu đầy tự hào khi “biến” vùng đất một thời được ví là “chó ăn đá, gà ăn sỏi” thành những rẫy sầu riêng bạt ngàn cho thu nhập từ 400-500 triệu đồng/ha/năm.

Dù gió xuân đưa đẩy trên những nhành sầu riêng kín hoa hứa hẹn vụ sầu riêng được mùa, ông Hai Kiên vẫn “hoài cổ” kể chuyện xưa để mong điều tốt đẹp tương lai. Chuyện là năm 2012, khi xã Hàng Gòn triển khai xây dựng nông thôn mới, ông và cán bộ ấp chọn hướng đột phá là điện. Bởi theo mọi người, ấp có điện phủ khắp, nông dân sẽ giải quyết được vấn đề thắp sáng, khoan giếng tưới tiêu, sinh hoạt và chuyển đổi cây trồng, vật nuôi.

Quả đúng như dự tính, từ khi có điện, phong trào khoan giếng tìm nước trong dân đã diễn ra rầm rộ. Có được nước và điện để bơm nước giếng khoan, nhân dân ấp mạnh dạn chặt hạ 70% diện tích vườn điều, cà phê kém năng suất chuyển sang trồng tiêu, sầu riêng, cây ăn trái theo chương trình nông thôn mới (Nhà nước hỗ trợ 100% cây giống, 30% phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong 3 năm liên tục); đồng thời vay vốn về phát triển chăn nuôi heo, dê, bò thay cho kiểu nuôi gà thả vườn truyền thống. Khi điện bừng sáng khắp vườn rẫy ấp Đồi Rìu, người dân trong ấp nhìn thấy rõ cái nghèo, lạc hậu của họ bấy lâu nay căn nguyên từ điện mà ra.

Giải quyết được khâu điện nghĩa là ấp Đồi Rìu giải quyết được khâu chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, nâng cao đời sống người dân. Trên đà đó, ấp tận dụng sự ăn nên làm ra của nông dân để vận động bê tông hóa các tuyến đường, đầu tư cho dân trí, phát triển dịch vụ, xây dựng nhà ở khang trang nên nay mới có chuyện người khá, giàu dễ tìm hơn hộ có mức sống trung bình. Vài năm nữa nếu cây sầu riêng vẫn khẳng định là “ngôi vương” thì ấp Đồi Rìu của ông sẽ xuất hiện nhiều  tỷ phú sầu riêng như: Đỗ Viết Tân (tổ 2), Trần Đức Phong (tổ 13), Vy Thị Ngọc Tươi (tổ 3)…

Nghe tiếng xe máy vào ra tại vườn tỷ phú sầu riêng Nguyễn Văn Ơi (tổ 8, ấp Đồi Rìu), nông dân Thù Sau Đồng (dân tộc Hoa, tổ 12, ấp Đồi Rìu) luôn tiện ghé vào hỏi thăm kỹ thuật chăm hoa sầu riêng để cuối năm kiếm tiền tỷ từ 1,5ha sầu riêng trồng năm thứ 6 đang độ sung sức.

Như một chuyên gia về sầu riêng, ông Ơi tận tình hướng dẫn về kỹ thuật “đi đọt” cho một số hộ nông dân. “Sầu riêng ra đọt tầm 3-4 tháng/lần, giai đoạn ra đọt hay bị trùng với giai đoạn xả nhụy và đậu trái non. Do đó, trong giai đoạn xả nhụy, nếu không chủ động xử lý chặn đọt hoặc kéo đọt sầu riêng thì tỷ lệ rụng hoa, rụng trái non rất cao, do đọt non cạnh tranh dinh dưỡng với hoa và trái non dẫn đến tình trạng rụng hoa, rụng trái non làm giảm năng suất sầu riêng. Như vậy cơ hội tiền tỷ sẽ vụt khỏi tầm tay nên người trồng sầu riêng vui xuân nhưng không được quên nhiệm vụ là vậy” - ông Ơi cho biết.

Thêm một mùa xuân vui sắp về với nông dân ấp Đồi Rìu và họ bắt đầu đếm ngược thời gian để chờ tới tháng 5 tới để thu hoạch sầu riêng và hiện thực hóa giấc mộng tỷ phú sầu riêng nơi vùng đất một thời gian khó.

Đoàn Phú