Tháng ba líu ríu mùa hái xoài

Tháng ba, nắng vàng rót đều trên những cành cây, kẽ lá. Mùa của những chú ong đi lấy mật. Líu ríu trong những đám rẫy là tiếng của lũ trẻ theo ba mẹ đi hái xoài. Chúng mang mỗi đứa một cái giỏ bằng nhựa đan, chạy lẽo đẽo theo ba, mẹ. Khi ba trèo lên cây, mang cái sào dài chừng 2-3m, buộc sẵn một chiếc móc và một miếng lưới tạo thành cái vợt. Được quả nào, ba lại thả xuống, lũ trẻ xúm lại gom.

Thời tiết thay đổi nhiều, như mọi năm, thời điểm này chỉ việc đưa chiếc sào quạt một vòng, ở xung quanh gốc căng một tấm bạt. Xoài rụng rào rào và chỉ việc nhặt bỏ vào giỏ.

 Nhưng năm nay, đi mấy cây cũng mới được khoảng 40-50kg. Ba ngồi bên gốc cây thở dài não nề. Nhớ Tết vừa xong, trời đổ ập một cơn mưa rào. Cơn mưa mà những người nông dân chẳng bao giờ mong đợi. Chỉ một trận như thế thôi, người dân làm xoài ai cũng hớt hải. Mua thuốc xịt, về bỏ bình, trộn và vội vàng tưới tắm cho những bông xoài đang thi nhau nở. Chỉ mong giữ lại được ít bông để duy trì đậu trái.

Lũ trẻ ngây thơ rất thích chui dưới gốc xoài mát mẻ. Khi đã phụ ba mẹ nhặt hết những quả xoài già, chúng rủ nhau đi mót quả điều.

Trên vùng đất thoai thoải, những cây điều còn sót lại mấy quả, to và chắc mẩy. Chỉ việc trèo lên, hái ăn phần vàng vàng, đo đỏ của quả bên ngoài. Cái vị thanh thanh, chua chua đọng nơi đầu lưỡi. Mấy đứa mượn ba hộp quẹt, chụm một đống lửa nho nhỏ. Quả điều tươi bỏ vào lửa nướng. Khi mùi thơm lừng bay ra khắp đám rẫy, lũ trẻ thi nhau bới tìm. Lấy những viên gạch cũ ba hay để bên cạnh mấy chum thuốc, đập dập quả điều ra, bên trong là một màu trắng ngần, thơm, bùi và béo. Chúng thi nhau dành ăn. Mặc dù mới trải qua một cái Tết sum vầy, sung túc nhưng những món ăn lạ miệng, mang tính chất trải nghiệm luôn khiến những đứa trẻ thích thú.

Nắng rải đều trên những tán lá. Những chiếc lá non lấp lánh. Chiếc xe tải thu mua xoài về vựa đã rù rù ngay đầu con đường mòn nho nhỏ đi vào rẫy. Mấy anh em thu dọn bãi chiến trường, dập tắt đám lửa rồi chạy qua bãi tập kết xoài, phụ ba mẹ cho lên xe. Những thương lái vào tận rẫy để chọn xoài ngon. Mớ xoài dạt bị ném vào một góc. Quả thì bị vẹo, quả lại nhỏ, hay bị ruồi vàng chích một miếng nhỏ thôi, người ta cũng không thu mua.

Ba thở dài đánh thượt. Kiểu này tới buổi chiều, lại phải dong cái xe cà tàng ra, lấy chiếc giỏ sắt bự, chất lên để mang ra tận đường lớn, bán cho mấy vựa thu mua xoài chín cây và xoài xấu. Xoài bị rớt giá thê thảm. Mặc cho những trái xoài trên cây chỉ lác đác thôi nhưng mỗi hộ gia đình tới mùa đều bị ép giá. Một kg xoài chín cây chỉ dao động từ 5-6 ngàn đồng. Nhưng cứ gần hết mùa, mấy chủ tiệm thuốc thực vật nông nghiệp lại vào từng nhà gõ cửa, hỏi tiền thuốc xịt cây, phân bón.

Lũ trẻ thường thấy ba mẹ trầm ngâm bên rẫy xoài. Có khi len lén mang chiếc sổ đỏ ra cầm cố đợi vét hết mớ xoài còn sót trên cây. Người nông dân hiu hắt. Chẳng còn cảnh được đón một tháng ba trong lành, mát dịu với tiếng xe máy cày chạy thu mua xoài rộn ràng. Tiếng người í ới hỏi nhau. Năm nay được giá không? Ăn Tết lớn không? Bãi xoài rộng mênh mông, chỉ nghe tiếng chim bìm bịp kêu vang vang. Tiếng kêu vừa như giục giã, khẩn thiết một điều gì đó vời vợi xa.

Tháng ba, khép lại những ngày bận rộn cùng ba mẹ. Lũ trẻ theo nhau chuẩn bị sách vở tới trường. Mong những bình yên về trên xóm làng yêu dấu. Những ánh nắng vàng xuyên qua đám cây dịu nhẹ. Mẹ nhìn lên góc bàn, thấy tờ lịch báo ngày chuẩn bị qua đợt làm giống cây mới. Năm nay, hợp tác xã nông nghiệp chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chọn mô hình VietGAP cho loại cây mãng cầu na không hạt. Thấy ba có vẻ hồ hởi, như mong một điều mới mẻ cho vụ nông. Con đường tới trường líu ríu những bước chân…      

Thụy