Đề xuất bỏ quy định mỗi cặp vợ chồng được sinh chỉ từ 1-2 con: Phù hợp thực tiễn

Theo đề xuất của Bộ Y tế (tại đề cương dự thảo Luật Dân số), cặp vợ chồng, cá nhân được quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh… Đề xuất này nhận được sự quan tâm, đồng tình của dư luận.

Giấc mơ của mẹ.

Được quyền quyết định số con

Thông tin từ Bộ Y tế cho biết, mức sinh thay thế ở Việt Nam đang giảm nhiều nhất trong 12 năm trở lại đây và dự báo sẽ tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo. Mức sinh có sự chênh lệch đáng kể giữa các vùng, đối tượng. Khu vực có kinh tế, xã hội khó khăn lại có mức sinh cao, thậm chí rất cao, trong khi ở khu vực đô thị có mức sinh xuống thấp, có nơi thấp hơn nhiều so với mức sinh thay thế. Xu hướng không muốn sinh con hoặc sinh rất ít con đang lan rộng tại đô thị. Đồng Nai cũng thuộc 1 trong 21 tỉnh, thành trong cả nước có mức sinh thấp.

Trong báo cáo đánh giá tác động Dự thảo Luật Dân số, Bộ Y tế đề xuất trao quyền tự quyết thời gian, khoảng cách sinh và số con cho các cặp vợ chồng, đảm bảo phù hợp điều kiện sức khỏe, thu nhập. Cụ thể, tại Điều 10 đề cương dự thảo Luật Dân số về quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc sinh con đã đề xuất quy định  về quyền của cặp vợ chồng, cá nhân như sau: quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh; được cung cấp thông tin, tiếp cận, lựa chọn, sử dụng các biện pháp kế hoạch hóa gia đình.

Phó chi cục trưởng, phụ trách Chi cục dân số - kế hoạch hóa gia đình Đồng Nai LƯƠNG QUỲNH TRANG:

Với chủ trương khuyến khích các cặp vợ chồng nên sinh đủ 2 con, hiện nay, Sở Y tế đang xây dựng dự thảo Nghị quyết quy định khen thưởng, hỗ trợ tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số trình HĐND, UBND tỉnh xem xét ban hành. Thời gian tới, cần đẩy mạnh tuyên truyền về ý thức trách nhiệm của cha mẹ trong việc sinh và nuôi dưỡng, chăm sóc con cái, từ đó hạn chế việc sinh con đông nhưng không đảm bảo chất lượng cuộc sống, lại trở thành gánh nặng cho xã hội. 

Bày tỏ sự đồng tình khi dự thảo Luật Dân số bỏ quy định về số con được sinh chỉ từ 1-2 con như hiện nay, chị H., một công chức tại huyện Thống Nhất, chia sẻ chị ủng hộ nội dung này. Chị H. cho biết thêm, bản thân chị cũng muốn sinh thêm con. Lần sinh trước chị H. sinh đôi 2 con trai. Hiện các cháu đều đã lớn và đi học nội trú ở Thành phố Hồ Chí Minh nên chị muốn có thêm con cho “vui cửa, vui nhà” .

“Tôi và chồng đều là con một, nhà ít con cháu nên cả hai gia đình nội - ngoại đều động viên sinh thêm con nhưng vợ chồng tôi không dám vì sợ vi phạm chính sách dân số. Nếu được phép sẽ sinh thêm một cháu nữa. Tôi nghĩ vấn đề quan trọng không phải là có bao nhiêu con mà là mình có đủ điều kiện về tài chính, thời gian để chăm sóc, nuôi dạy con cho tốt hay không. Do vậy, chính sách về dân số cần quy định chi tiết về trách nhiệm chăm sóc, nuôi dạy con tốt và các nghĩa vụ khác liên quan đến chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình…” - chị H. nói.

Tương tự, gia đình anh Nguyễn Thanh Tuấn (ngụ xã Phước Thiền, huyện Nhơn Trạch) đã có 2 con nhưng anh chị vẫn muốn sinh thêm. Anh Tuấn nói: “Muốn thì muốn vậy nhưng tôi làm việc trong cơ quan nhà nước nên đâu thể nào sinh con thứ 3. Nghe thông tin của Bộ Y tế đề xuất bỏ quy định giới hạn số con được sinh, vợ chồng tôi cũng phấn khởi lắm, mong quy định sớm thành hiện thực”.

Gắn với nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, an sinh xã hội…

Theo Sở Y tế, tỷ số giới tính tại Đồng Nai hiện vẫn ở mức cho phép (108 bé trai/100 bé gái) nhưng có xu hướng tăng và tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất cân bằng giới tính khi sinh. Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch tỷ số giới tính khi sinh là người dân vẫn còn tâm lý ưa thích con trai hơn con gái, dẫn đến việc lạm dụng khoa học để lựa chọn giới tính thai nhi. Do vậy, cần có các giải pháp quyết liệt để ngăn chặn việc lựa chọn giới tính thai nhi, tránh những hệ lụy về sau.

Phó chi cục trưởng, phụ trách Chi cục dân số - kế hoạch hóa gia đình Đồng Nai Lương Quỳnh Trang cho hay, trước đây dân số đông, điều kiện kinh tế còn khó khăn nên nhà nước quy định mỗi gia đình sinh 1-2 con để nuôi dạy cho tốt. Hiện nay, kinh tế phát triển, mức sinh lại đang có xu hướng giảm, do đó nếu không tăng tỷ suất sinh lên thì nguy cơ dẫn đến già hóa dân số, ảnh hưởng lớn đến lực lượng lao động trong tương lai.

Bên cạnh đó, việc bãi bỏ quy định mỗi gia đình chỉ sinh từ 1-2 con cũng phù hợp với Hiến chương Liên hợp quốc về quyền con người mà Việt Nam là thành viên. Điều này giúp Luật Dân số sớm được Quốc hội thông qua và phù hợp với tình hình thực tiễn.

“Đồng Nai hiện đang nằm trong nhóm 21 tỉnh có mức sinh thấp, tuy chưa bước vào quá trình già hóa dân số nhưng hiện có khoảng 300 ngàn người cao tuổi trên tổng số hơn 3,2 triệu dân (chiếm gần 10% dân số) và là một trong những địa phương có số lượng người cao tuổi lớn nhất cả nước (chỉ sau Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh). Thời gian qua, mức sinh tại Đồng Nai vẫn tiếp tục có xu hướng giảm, dẫn đến tỷ lệ người cao tuổi ngày càng lớn trong cơ cấu dân số, điều này sẽ dẫn tới quá trình già hóa dân số diễn ra nhanh hơn, rút ngắn thời kỳ dân số vàng tại tỉnh” - bà Lương Quỳnh Trang cho biết.

Thực tế, hiện nay có những người làm trong lĩnh vực nhà nước không dám sinh con thứ 3 vì sợ bị kỷ luật. Nếu đề xuất của Bộ Y tế được thông qua thì sẽ mang đến niềm vui cho nhiều người. Để các cặp với chồng yên tâm sinh thêm con, có ý kiến đề xuất nhà nước cần có chính sách hỗ trợ phù hợp. Qua đó, khuyến khích mỗi cặp vợ chồng và cá nhân tự nguyện thực hiện các cuộc vận động của Đảng và Nhà nước về công tác dân số phù hợp với từng thời kỳ.

Dù rất muốn sinh thêm con thứ 3 nhưng chị Nguyễn Thị Hiền (ngụ phường Thống Nhất, thành phố Biên Hòa) còn băn khoăn, hiện nay,  nhiều tỉnh thành áp dụng chính sách động viên các cặp vợ chồng dưới 35 tuổi sinh đủ 2 con, thậm chí khuyến khích sinh con thứ 3. “Ngoài việc các cặp vợ chồng cần có đủ điều kiện tài chính, thời gian chăm sóc con cái thì nhà nước cần có các chính sách an sinh như: đảm bảo về trường lớp, chăm sóc sức khỏe… Có như vậy các cặp vợ chồng mới an tâm sinh con” - anh Nguyễn Xuân Anh (ngụ xã Sông Thao, huyện Trảng Bom) đề xuất.

Kim Liễu