Chuyện về 3 cây ở xứ Thanh độc lạ

Có dịp về xứ Thanh (tỉnh Thanh Hóa), đến thăm Khu di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh, tại huyện Thọ Xuân, ngoài được nghe những câu chuyện lịch sử về vua Lê Lợi (Lê Thái Tổ), du khách còn được ngắm và nghe chuyện kể về 3 cây độc lạ trong khuôn viên của Khu di tích Lam Kinh.

Du khách tìm hiểu “cây ổi biết cười” tại điện Lam Kinh. Ảnh: N.Liên

Bí ẩn “cây ổi biết cười”

Tại khuôn viên khu vực lăng mộ của vua Lê Thái Tổ, trong số những loại cây được trồng có một cây ổi nằm ngay  bên phải lăng, dưới gốc ổi được rào bằng một dải lụa vàng. Hướng dẫn viên Khu di tích cho biết, dù đã được trồng cách nay 92 năm, nhưng cây ổi không sum suê cành lá như cây ổi thông thường. Cây ổi này  mang đến những điều bí ẩn mà chưa một nhà khoa học nào giải thích được, đó là hiện tượng “cây ổi biết cười”. Khi có người trực tiếp chạm tay vào thân cây hoặc chà nhẹ ngón tay vào những góc, ngách của các cành (người dân hay gọi là cù lét) sẽ thấy lá cây rung lên bật bật như đang cười, hiện tượng lạ này được người dân đặt cho cây ổi  biệt danh là “cây ổi biết cười”.

Chuyện kể lại, cây ổi cười được trồng vào năm 1933, do ông Trần Hưng Dẫn, ở làng Hành Thiện của tỉnh Nam Định cung tiến sau khi đến Lam Kinh viếng lăng mộ vua Lê Thái Tổ và cầu nguyện xin con. Khi lời cầu nguyện thành hiện thực, lại sinh được quý tử nên ông Dẫn đã đáp lễ, cung tiến 4 tượng voi, 2 cây long não và cây ổi để trồng trong khu lăng mộ.

Sau gần 70 năm tồn tại ở Lam Kinh, cây ổi mới được phát hiện khả năng “siêu nhiên” biết cười vào năm 2001 và từ đó nổi danh khắp nơi. Theo người dân địa phương, cây ổi có dáng huyền mảnh mai, mang thế rồng chầu. Tuy khá nhỏ bé, khẳng khiu nhưng năm nào cũng đơm hoa kết trái.

Anh Trần Quang Hưng, du khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ, trước khi đến Lam Kinh, anh đã được bạn bè nhắc phải thăm “cây ổi biết cười” ở Lam Kinh xem có như lời quảng bá hay không. Khi mới nghe anh Hưng khá ngạc nhiên và đã tìm hiểu thông tin trên mạng xã hội. Qua những thông tin về “cây ổi biết cười”, anh Hưng rất háo hức chờ đợi ngày đến Lam Kinh để trải nghiệm. Anh Hưng cho biết: “Khi tận mắt nhìn, trải nghiệm và cảm nhận, tôi xác nhận đây là câu chuyện có thật. Tôi đã tìm thêm các thông tin giải thích về hiện tượng của cây ổi lạ nhưng không có. Là người làm du lịch nhưng đây là lần đầu tiên tôi trải nghiệm điều thú vị này”.

Cây đa - thị có độ tuổi trên 300 năm. Năm 2013, cây đa - thị được Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận là cây di sản, mang những giá trị văn hóa, lịch sử độc đáo.

Xúc động cây lim “hiến thân”

Theo tư liệu lịch sử, điện Lam Kinh được xây dựng vào năm 1433. Trải qua thời gian, cùng với những giai đoạn thăng trầm của lịch sử, các công trình không còn nguyên vẹn. Với quyết tâm gìn giữ những giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc, năm 2010, dự án phục hồi phỏng dựng Chính điện Lam Kinh được Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch phê duyệt. Sau nhiều năm nghiên cứu, tham vấn các nhà khoa học, lịch sử, điện Lam Kinh hoàn thành phỏng dựng vào năm 2017. Đầu năm 2022, điện chính thức mở cửa phục vụ khách tham quan.

Khách du lịch chạm tay vào cột cái trong chính điện Lam Kinh để cảm nhận sự linh thiêng về cây lim cổ thụ “hiến thân”.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án phỏng dựng điện Lam Kinh, câu chuyện huyền bí về Lam Kinh tiếp tục xuất hiện với hiện tượng cây lim 600 năm tuổi trút lá “hiến thân”.

Chuyện kể lại rằng, tại khu rừng nhỏ trong khuôn viên Khu di tích Lam Kinh có một cây lim cổ thụ cao nhất nhì khu rừng khoảng 600 năm tuổi đang xanh tươi, khỏe mạnh thì bất ngờ trút lá, khô cành và chết dần ngay vào thời điểm công trình phỏng dựng điện Lam Kinh chuẩn bị khởi công. Sau hơn nửa năm cây lim cổ thụ trút lá, cơ quan chức năng đã chặt hạ cây lim. Kỳ lạ hơn, cây lim cổ thụ sau khi được hạ hầu hết sẽ bị rỗng ruột (tiêu tâm), nhưng riêng cây lim tại Lam Kinh thì vẫn đặc nguyên một khối, rất thuận lợi để làm trụ cột các tòa nhà lớn. Đáng nói, đường kính thân gốc của cây trùng khớp với chân đế cột cái chính điện nguyên bản thời xưa để lại. Ngọn cây vừa với chân tảng cột quân, hai nhánh cây đủ làm một cột con và một thượng lương của điện.

Hiện nay, nếu vào thăm chính điện của Lam Kinh, du khách sẽ có cơ hội chạm vào trụ chính của điện, đó chính là thân lim trăm tuổi “hiến thân”. Du khách thường chạm nhẹ và mong những điều may mắn đến với bản thân và gia đình.

Chuyện về cây đa - thị

Cây đa - thị nằm ở góc sân rồng của chính điện Lam Kinh. Theo Ban Quản lý di tích Lam Kinh, cây đa có đường kính lớn nhất ở Khu di tích, cao khoảng 50m, cành lá sum suê, phủ bóng rợp một góc sân. Gốc đa rất lớn và chằng chịt rễ cả chục người ôm mới xuể.

Khách du lịch chụp hình dưới tán cây đa - thị.

Chuyện lưu truyền rằng, hơn 300 năm trước, trên nội thành phía Tây Nam của Khu di tích có một cây thị tươi tốt, cây ra hoa kết quả, chim chóc đến ăn quả thị có mang theo quả đa về ăn nên rơi hạt và mọc lên cây đa. Theo năm tháng, cây đa lớn nhanh và ôm trọn cây thị, tạo nên hình dáng cây có 1 gốc 2 ngọn nhưng là ngọn đa và ngọn thị và được người dân địa phương gọi là cây đa thị. Do thân cây đa lớn hơn nên cây thị trở nên bé nhỏ lấp ló dưới bóng cây đa và chung sống cho tới ngày nay.

Ngọc Liên