PGS-TS Phạm Thị Vượng, Phó chủ tịch Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam:

Nông nghiệp tuần hoàn là xu thế tất yếu trong phát triển kinh tế xanh, bền vững

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, những nguy cơ về ô nhiễm môi trường đang đặt ra nhiều thách thức lớn, các mô hình kinh tế tuần hoàn nói chung và nông nghiệp tuần hoàn (NNTH) nói riêng nổi lên như một giải pháp chiến lược giúp các địa phương, trong đó có Đồng Nai phát triển nền kinh tế xanh, bền vững.

PGS-TS PHẠM THỊ VƯỢNG, Phó chủ tịch Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sinh học Tập đoàn Quế Lâm, đã có những chia sẻ, gợi mở về xu hướng phát triển NNTH, trong đó có những mô hình đã và đang triển khai tại Đồng Nai.

Đồng Nai có nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp tuần hoàn

  Thưa bà, dưới tác động mạnh mẽ từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nền nông nghiệp đứng trước nhiều cơ hội lẫn thách thức cho sự phát triển bền vững. Trong bối cảnh này, xu hướng NNTH đóng vai trò thế nào để thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững ở các địa phương?

- NNTH được xem là giải pháp hữu hiệu, bền vững trong việc tái sử dụng các phụ phẩm của quá trình sản xuất này thành các sản phẩm đầu vào có giá trị cho quá trình sản xuất khác, vừa giảm chi phí đầu vào, tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường, góp phần cải tạo môi trường đất, nước trong sản xuất nông nghiệp. Với những giá trị mang lại, mô hình này đang được nhân rộng tại các địa phương, tạo ra nguồn cung ứng nguyên liệu đầu vào trong sản xuất nông nghiệp sạch, hướng đến mục tiêu phát triển kinh tế xanh, bền vững.

PGS-TS PHẠM THỊ VƯỢNG chia sẻ, trong thời gian tới, Hội NNTH Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai nhiều chương trình thiết thực nhằm phát triển các mô hình NNTH với nhiều cây trồng, vật nuôi theo chuỗi giá trị hiệu quả, bền vững tại Đồng Nai và các địa phương trên cả nước.

NNTH giúp nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm trong giảm thải ra môi trường, tái sử dụng phụ phẩm, giảm phát thải khí nhà kính, từ đó tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, an toàn, thân thiện môi trường, hướng tới nền nông nghiệp xanh. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ, NNTH đang được các bộ, ngành liên quan và các địa phương trên cả nước triển khai thông qua các đề án về phát triển nông nghiệp hữu cơ, đề án phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ, các chương trình phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững, NNTH, chăn nuôi an toàn sinh học, tăng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học trong trồng trọt, tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, bảo vệ độ phì của đất và đặc biệt là Chương trình 1 triệu hécta lúa giảm phát thải khí nhà kính đang triển khai rầm rộ, hiệu quả tại các tỉnh của đồng băng sông Cửu Long…

  Là địa phương có ngành chăn nuôi, trồng trọt phát triển xếp vào tốp đầu của cả nước, theo bà, Đồng Nai có những lợi thế, cơ hội nào để phát triển các mô hình NNTH?

- Đồng Nai có nhiều lợi thế, tiềm năng để phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, NNTH. Tỉnh có nhiều điều kiện để phát triển sản xuất trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, từ đó hướng tới phát triển “nông nghiệp sinh thái, đa giá trị” về nông nghiệp với nhiều sản phẩm mang lại kinh tế cao. Trong đó, tỉnh hiện là “thủ phủ” chăn nuôi heo của cả nước.

Bên cạnh đó, tỉnh còn là thị trường lớn để tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp, chăn nuôi với đầu ra ổn định, nhu cầu lớn. Đồng Nai còn có vị trị thuận lợi, gần Thành phố Hồ Chí Minh, giúp kết nối mở rộng thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm nông nghiệp nói chung và NNTH nói riêng. Đặc biệt, lãnh đạo địa phương qua các thời kỳ đều rất quan tâm, chú trọng đến phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững, ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi… Điều này giúp cho Đồng Nai có nhiều lợi thế để thúc đẩy các mô hình NNTH, nông nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp.

PGS-TS Phạm Thị Vượng chia sẻ về các nội dung về phát triển nông nghiệp tuần hoàn tại tọa đàm Giải pháp phát triển nông nghiệp tuần hoàn và ứng dụng công nghệ số trong chăn nuôi diễn ra tại Đồng Nai vào năm 2024.

Chú trọng hỗ trợ về công nghệ, vốn cho nông dân

  Bên cạnh những tiềm năng, cơ hội, Đồng Nai còn đang phải đối mặt với những thách thức nào trong phát triển NNTH, thưa bà?

- Đối với Đồng Nai, phát triển NNTH, nông nghiệp hữu cơ sẽ phải đối mặt với một số khó khăn, thách thức, nhất là những nguy cơ về ô nhiễm môi trường do là tỉnh công nghiệp và là “thủ phủ” chăn nuôi heo lớn của cả nước. Trong đó, địa phương cần lưu ý đến vấn đề an toàn sinh học trong chăn nuôi, đảm bảo an toàn nguồn nước, quản lý hệ thống nhà máy chế biến sản phẩm chăn nuôi, trồng trọt theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường.

Từ năm 2022 đến nay, Công ty CP Tập đoàn Quế Lâm đã hợp tác với Đồng Nai xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ theo chuỗi với một số sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh. Cụ thể, tập đoàn đã chuyển giao kỹ thuật ứng dụng công nghệ hữu cơ với heo, lúa, bưởi, măng cụt, sầu riêng… tại các huyện Định Quán, Cẩm Mỹ, Thống Nhất.

Ngoài ra, các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, NNTH ở địa phương còn có quy mô nhỏ, thiếu tính liên kết, đánh giá về thị trường tiêu thụ để hướng tới phát triển bền vững, an toàn. Do đó, để thúc đẩy NNTH, địa phương cần hướng tới các mô hình, quy trình sản xuất theo hướng công nghệ cao, tuần hoàn, phát triển chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, chăn nuôi an toàn, hữu cơ, tuần hoàn, đặc biệt thúc đẩy tiêu thụ cho người dân cả nước.

  Theo bà, yếu tố nào đóng vai trò quan trọng nhất để thúc đẩy phát triển NNTH, nông nghiệp hữu cơ ở các địa phương, trong đó có Đồng Nai?

- Để triển khai sản xuất NNTH thành công, không chỉ có sự vào cuộc của các doanh nghiệp, mà cấp ủy, chính quyền các địa phương cần có chương trình, nghị quyết về kinh tế xanh, NNTH để thực hiện.

Chính quyền các địa phương cần có chiến lược phát triển nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn, chú trọng phát triển những cánh đồng, trang trại liên kết sản xuất hữu cơ tuần hoàn theo chuỗi; giảm và tiến tới xóa bỏ sử dụng hóa chất, kháng sinh trong trồng trọt, chăn nuôi, thúc đẩy sử dụng các loại phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, thảo mộc và dinh dưỡng hữu cơ cho vật nuôi, đặc biệt cần chấm dứt việc thải ra môi trường. Cần có sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt từ các cấp lãnh đạo tỉnh, xã, đến các hộ gia đình và các tổ chức chính trị, xã hội các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm đầu vào và tiêu thụ đầu ra.

Để thực sự hiệu quả, Đồng Nai cần dựa trên các lợi thế địa phương, chọn hướng đi, các giải pháp khoa học công nghệ và mô hình phù hợp, cũng như các đối tác đồng lòng với địa phương trong phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Từ đó, triển khai nhiều chương trình hỗ trợ về công nghệ, vốn cho người nông dân để họ có cơ hội thực thi, hiểu rõ trách nhiệm của mình trong chiến lược phát triển nông nghiệp sạch, xanh, bền vững của cả nước.

Đồng thời, tỉnh nên thu hút, kết nối các doanh nghiệp về nông nghiệp công nghệ cao, NNTH đến đầu tư, triển khai các mô hình trên địa bàn một cách hiệu quả.

  Xin cảm ơn bà!

Hải Quân (thực hiện)