4 giờ sáng ngày 16-7-2014, Trung Quốc di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển Việt Nam. Sát cánh, bám biển, đối diện... cùng quá trình bảo vệ chủ quyền biển đảo là lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam.
4 giờ sáng ngày 16-7-2014, Trung Quốc di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển Việt Nam. Sát cánh, bám biển, đối diện... cùng quá trình bảo vệ chủ quyền biển đảo là lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam. Trước thềm lễ Quốc khánh 2-9, Báo Đồng Nai đã có buổi trò chuyện đặc biệt với Đại tá Lý Ngọc Minh - Phó chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng và Thượng tá Lê Trọng Phổ - Chủ nhiệm Chính trị Cảnh sát biển Vùng 2.
 |
| Đại tá Lý Ngọc Minh (trái) và Thượng tá Lê Trọng Phổ. |
* Bảo vệ biển đảo ôn hòa, cẩn trọng
Năm 2014 có lẽ là năm mà cụm từ “Cảnh sát biển Việt Nam” được nhắc đến nhiều nhất trong hơn 16 năm kể từ ngày thành lập đến nay. Ông là người đã gắn bó với lực lượng từ những ngày đầu thành lập. Cảm xúc của ông ra sao?
- Đại tá Lý Ngọc Minh: Lực lượng cảnh sát biển thành lập ngày 28-8-1998. Trải qua 16 năm hoạt động, chúng tôi phát triển không ngừng về lực lượng, trang thiết bị và trình độ nghiệp vụ. Chúng tôi đặc biệt chú trọng đến đào tạo, xây dựng bản lĩnh của các chiến sĩ cảnh sát biển. Quá trình hoạt động ngoài nhiệm vụ tuần tra kiểm soát trên biển theo luật, nhiệm vụ trọng yếu của lực lượng là bảo vệ ngư dân đánh bắt hải sản trong vùng lãnh hải Việt Nam, tìm kiếm cứu nạn. Trong bảo vệ chủ quyền biển đảo, chúng tôi bảo vệ các tàu thăm dò dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam. Tôi may mắn được tham gia lực lượng từ những ngày đầu còn non trẻ nhất, chứng kiến sự trưởng thành của bản thân, của đồng đội được giao những trọng trách thiêng liêng và do đó, tôi thấy cuộc đời mình có ý nghĩa hơn.
Tâm trạng của ông và những chiến sĩ Cảnh sát biển Vùng 2 ra sao khi nghe tin Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng biển của Việt Nam vào tháng 5-2014?
- Đại tá Lý Ngọc Minh: Thông tin Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép xuống vùng biển của Việt Nam không phải là một thông tin gây bất ngờ trong lực lượng cảnh sát biển - những người đã bám biển lâu dài, đối mặt với nhiều hành vi khiêu khích trước đó. Nhưng khi Trung Quốc chính thức công bố điều đó, khi chúng tôi nhận được thông tin qua điện thoại của Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển báo rằng Trung Quốc đã chính thức đặt giàn khoan vào vùng biển của Việt Nam, anh em vẫn thấy bức xúc đến nghẹn ngào, rất phẫn nộ. Mặc dù vậy, lực lượng cảnh sát biển vẫn tiếp tục hoạt động bình thường, tuân lệnh cấp trên từng ly từng tí trong tất cả các động thái bảo vệ chủ quyền biển đảo một cách bình tĩnh, cẩn trọng. Và tôi tin 90 triệu trái tim người Việt Nam cũng cùng chung cảm giác đó.
Ấn tượng nào về tình cảm quân - dân mà ông lưu giữ mãi trong những ngày đấu tranh căng thẳng để bảo vệ chủ quyền biển đảo đất nước?
- Đại tá Lý Ngọc Minh: Ấn tượng sâu sắc nhất trong những ngày đối diện trực tiếp với Trung Quốc trên mặt biển, là những ngày mà đồng bào cả nước sát cánh với chúng tôi bằng mọi cách. Chúng tôi có sự ủng hộ về vật chất, tinh thần, chúng tôi vẫn hàng ngày theo dõi thông tin và biết truyền thông ủng hộ, các em thiếu nhi làm thiệp gửi Trường Sa, học sinh Biên Hòa xếp hình bản đồ Tổ quốc trong lễ chào cờ buổi sáng... Đặc biệt ấn tượng là anh chị em báo giới trong và ngoài nước tranh thủ từng chút, sát cánh cùng từng chiếc tàu cảnh sát biển để ghi hình, chụp ảnh, tường thuật những cuộc đối diện hiểm nguy và căng thẳng trên mặt biển. Tôi còn nhớ mãi hình ảnh cô phóng viên của Hãng phát thanh và truyền hình Nhật Bản NHK, túi đựng thiết bị còn lớn hơn người, vẫn kiên quyết xuống thuyền nhỏ để ra khơi cùng anh em, đến bữa ăn thì thẫn thờ nuốt cơm không nổi. Chúng tôi biết từ những tấm lòng và sự nhiệt tình đó, Việt Nam đã tranh thủ được sự ủng hộ từ phía các bạn bè quốc tế.
* Chúng tôi biết luôn có nhân dân bên mình
Tình quân - dân xích lại gần nhau hơn bao giờ hết trong suốt 75 ngày đêm đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc để lại trong ông những điều gì?
- Thượng tá Lê Trọng Phổ: Những kỷ niệm, những tình cảm với bạn bè báo giới trong nước và quốc tế thì rất nhiều, những câu chuyện từ chính những anh em cảnh sát biển cũng gây nhiều xúc động. Chúng tôi như thân hơn, hiểu mình, hiểu người hơn trong những ngày bám biển đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo. Có một câu chuyện vui và khá xúc động của một chiến sĩ cảnh sát biển. Anh Nguyễn Văn Dũng có một mối tình với người bạn gái ở quê, đã định ngày cưới, nhưng rồi sự kiện Hải Dương 981 xảy ra, ngày cưới dời lại. Anh chị định tháng 10 sẽ cưới, và rồi Dũng lại tiếp tục phải bám biển, có khi cả tháng trời không vào được bờ. Cô người yêu chờ đợi mãi và rồi quyết tâm rời quê, vào Đà Nẵng sinh sống để được gần chồng sắp cưới. Chính quyền TP.Đà Nẵng đã tạo điều kiện tối đa để Dũng và người yêu ổn định. Câu chuyện nhỏ này làm chúng tôi thấy rất ấm áp, vì biết lúc nào cũng có sự ủng hộ, chia sẻ của nhân dân, của mọi tầng lớp từ đất liền.
Trung Quốc có thể tạm rút giàn khoan, nhưng ai cũng hiểu, có thể cuộc đấu tranh bảo vệ từng tấc biển của Việt Nam còn phải kéo dài. Liệu chúng ta có thể tin cậy vào trình độ kỹ thuật mà lực lượng cảnh sát biển Việt Nam được trang bị không?
- Thượng tá Lê Trọng Phổ: Những yêu cầu đối với các lực lượng tham gia bảo vệ chủ quyền biển đảo ngày một đặt ra cao hơn, về cả trình độ, bản lĩnh con người lẫn những trang thiết bị vật chất, kỹ thuật. Sự đồng lòng của nhân dân và sự quan tâm của Đảng, Nhà nước gần đây đã cải thiện điều đó rất nhiều. Hiện tại, cảnh sát biển được trang bị rất tốt: máy bay, tàu tuần tra hiện đại, hệ thống radar quan sát… Chúng ta cũng có tàu đa năng hoạt động dài ngày trên biển, bán kính hoạt động lên đến trên 5 ngàn hải lý. Do đó, Cảnh sát biển Việt Nam dưới sự trợ lực của hậu phương, có đủ trình độ và kỹ thuật để đối phó.
Giây phút Trung Quốc kéo giàn khoan rời khỏi vùng biển Việt Nam đến với anh em cảnh sát biển như thế nào?
- Thượng tá Lê Trọng Phổ: Anh em chúng tôi vẫn luôn biết và tin rằng, Trung Quốc sẽ phải rút giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Cuộc đấu trí ngay từ đầu đã cho thấy, đây là hành động thăm dò phản ứng của Việt Nam và công luận quốc tế. Chúng tôi đặt ra 4 kịch bản cùng với phương án đối phó được chuẩn bị sẵn sàng cho cả 4 kịch bản, do đó việc Trung Quốc rút giàn khoan cũng nằm trong dự liệu. Tuy không “ăn mừng” hoành tráng, nhưng trong lòng anh em cảnh sát biển chúng tôi vui và xúc động nhiều lắm, vì biết bước đầu những nỗ lực của quân dân Việt Nam đã thành công.
Chúng ta nói nhiều về lòng yêu nước và cách thể hiện lòng yêu nước. Có người thể hiện một cách ôn hòa, nhưng cũng có người thể hiện một cách quá khích. Ở vị trí những người trực tiếp sát cánh cùng cuộc đấu tranh vừa qua, ông có lời gì muốn nói?
- Thượng tá Lê Trọng Phổ: Tôi rất quan tâm đến vấn đề này. Chúng ta được trang bị tàu ngầm, máy bay và nhiều loại vũ khí tối tân, nhưng vì sao chúng ta không đưa ra trong suốt thời gian diễn ra căng thẳng? Các bạn có thể vì yêu nước mà sốt ruột, nhưng hãy luôn nhớ mục đích cuối cùng của chúng ta là gì? Là bảo vệ chủ quyền biển đảo, bảo vệ Tổ quốc, nhưng không dấn thân vào bất kỳ một cuộc chiến tranh nào nữa. Việt Nam đã trải qua 2 cuộc chiến giành chủ quyền khốc liệt, chúng ta đã thắng. Nhưng hãy nhìn xem, khắp đất nước, hậu quả của cuộc chiến vẫn như mới hôm qua: hàng vạn người mẹ mất con, trẻ em nhiễm chất độc da cam, thi thoảng bom đạn sót lại nổ, vài người lại tiếp tục mất tay, mất chân... Không, tôi không nghĩ rằng, Việt Nam lại thêm một lần phải trải qua điều đó. Chúng ta kiên quyết, mềm mỏng bảo vệ từng tấc đất tấc biển, nhưng bảo vệ là để đất nước tiến lên trong hòa bình.
Thế hệ trẻ Việt Nam, những người chưa một lần biết đến những gian khổ của chiến tranh, ông nghĩ gì về họ trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc?
- Thượng tá Lê Trọng Phổ: Tôi vẫn hoàn toàn tin tưởng. Tôi tin vào sự dũng cảm, nhiệt huyết của lớp trẻ. Khi Tổ quốc cần, tôi cho rằng họ sẵn sàng dấn thân bằng mọi cách. Những tình cảm các bạn trẻ thể hiện trong suốt thời gian vừa qua đã cho phép chúng tôi vững tin điều đó.
Xin cảm ơn các ông!
Kim Ngân (thực hiện)
