Tín hiệu “sáng” hơn từ xuất khẩu

Xuất khẩu hàng hóa đang có dấu tăng trưởng dần khi lần đầu tiên tổng kim ngạch xuất - nhập khẩu (XNK) của cả nước cán mốc 60 tỷ USD/tháng trong năm 2023. Điều đáng mừng là trải qua nhiều khó khăn, sự kiên trì của các doanh nghiệp (DN) vẫn được duy trì.

Đóng gói hàng hóa tại một doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ ở TP.Biên Hòa. Ảnh: H.Hà

Từ nay đến cuối năm, để gia tăng doanh số xuất khẩu, đòi hỏi nhiều yếu tố, bên cạnh sự nỗ lực của DN thì cần Nhà nước hỗ trợ đồng bộ hơn về các giải pháp thị trường, nguồn vốn sản xuất và tiếp tục miễn giảm thuế, phí.

* Thu hẹp dần mức sụt giảm

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, tháng 8-2023, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 32,76 tỷ USD, tăng 9% so với tháng trước đó. Đây là tháng đầu tiên từ đầu năm 2023, kim ngạch XNK cả nước đạt 60 tỷ USD/tháng. Trong 7 tháng trước đó, XNK thường ở mức hơn 50 tỷ USD/tháng, thậm chí tháng 1 và 2 chưa đạt được con số 50 tỷ USD/tháng.

Theo Bộ Công thương, với các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất trong nước, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, hoạt động XNK tiếp tục khởi sắc, đánh dấu tháng tăng trưởng thứ tư liên tiếp. Kết quả này là rất khả quan khi so sánh với tháng 5 có mức tăng 4,3%; tháng 6 tăng 4,5%; tháng 7 tăng 0,8% so với tháng trước đó. Điều này khiến mức giảm kim ngạch xuất khẩu 8 tháng so với cùng kỳ năm 2022 thu hẹp dần chỉ còn 10%.

Một điểm nữa là, lần đầu trong 6 tháng gần đây, chỉ số quản lý thu mua (PMI) của ngành sản xuất Việt Nam đã tăng trở lại trên ngưỡng 50 điểm trong tháng 8-2023 (so với mức 48,7 điểm của tháng 7). Điều này cho thấy các điều kiện kinh doanh trong ngành sản xuất đã cải thiện, sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới, hoạt động xuất khẩu và hoạt động mua hàng tăng trở lại... Tuy nhiên, do những khó khăn từ suy giảm kinh tế toàn cầu từ những tháng đầu năm đã ảnh hưởng đến kết quả sản xuất công nghiệp trong nước, nên tính chung 8 tháng, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của Việt Nam vẫn giảm 0,4% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ tăng 9,2%).

Tại Đồng Nai, xuất khẩu hàng hóa tiếp tục có xu hướng tăng trưởng so với tháng trước. Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 8-2023 đạt 1,92 tỷ USD, tăng 2,12% so với tháng trước. Từ tháng 2 đến nay, xuất khẩu của tỉnh liên tục tháng sau tăng trưởng so với tháng trước mặc dù mức tăng còn thấp và không đồng đều giữa các tháng.

* Triển vọng từ sự hồi phục khối DN trong nước

Nhìn chung, xuất khẩu hàng hóa vẫn tiếp tục chịu ảnh hưởng từ suy giảm kinh tế toàn cầu, biến động thị trường, điều chỉnh chính sách của các nền kinh tế lớn… Trước khó khăn đó, các DN xuất khẩu bên cạnh việc tiếp tục duy trì và đẩy mạnh liên kết với các DN khác tại các thị trường xuất khẩu chủ lực, chú trọng khai thác thị trường nội địa, DN còn tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) tìm kiếm thị trường, tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại hướng đến các thị trường mới.

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ vào ngày 9-9-2023, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải nhận định, xuất khẩu từ nay đến cuối năm có triển vọng tốt hơn, đặc biệt là khi các DN xuất khẩu lớn trên đường tăng tốc trở lại. Bộ Công thương cùng các bộ, ngành sẽ tiếp tục các giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giảm chi phí cho DN, ưu tiên nguồn vốn cho XNK, có nguồn lực thực hiện đơn hàng mới. Đồng thời, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tháo gỡ rào cản thương mại, hỗ trợ DN tận dụng cam kết của các FTA…

Phân tích sâu hơn vào tình hình xuất khẩu có thể thấy là khu vực DN trong nước (DN tư nhân) đang có những dấu hiệu phục hồi mạnh hơn trong thời gian gần đây. Cụ thể, trong tháng 8-2023, xuất khẩu khu vực trong nước tăng 8,7%, trong khi khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng 7,3%. Điều này cho thấy sự năng động của DN Việt.

Triển vọng phục hồi xuất khẩu còn phụ thuộc vào sự năng động của DN trong việc tìm kiếm thị trường. Đối với Đồng Nai, mới đây tỉnh đã tiến hành chương trình xúc tiến thương mại tại Ấn Độ bao gồm các sự kiện tham gia hội nghị giao thương tại thủ đô New Delhi giữa DN Đồng Nai và DN Ấn Độ; tham dự hội chợ Biofach India để trao đổi thông tin tìm kiếm đối tác kinh doanh Ấn Độ; tham quan và làm việc với một số DN tại TP.Agra… Đã có 6 biên bản ghi nhớ và nhiều thỏa thuận kết nối giữa DN của Đồng Nai và Ấn Độ được ký kết. Dự kiến, đoàn DN Ấn Độ sẽ sang kết nối giao thương với DN Đồng Nai vào cuối năm nay để cụ thể hóa các nội dung hợp tác.

Tương tự, đoàn DN ngành gỗ Đồng Nai cũng tổ chức chuyến tham quan nhằm mục đích kết nối và hỗ trợ hội viên tìm kiếm cơ hội xúc tiến thương mại tại Trung Quốc. Đoàn của Hiệp hội Gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai tham gia hội chợ triển lãm Furniture China 2023 (từ ngày 11 đến 15-9) tổ chức ở Thượng Hải.

Vương Thế