Thách thức trong xây dựng nông thôn mới nâng cao

Giữa tháng 6, Hội đồng Thẩm định nông thôn mới (NTM) của tỉnh đã thẩm định, xét công nhận các xã NTM nâng cao đợt 1-2024. Toàn tỉnh chỉ có xã Bình Minh (huyện Trảng Bom) đạt chuẩn xã NTM nâng cao. Trong khi đó, chỉ tiêu UBND tỉnh đề ra trong năm 2024 là có 9 xã đạt chuẩn NTM nâng cao.

Huyện Tân Phú gặp nhiều khó khăn trong đầu tư đường nông thôn. Trong ảnh: Tuyến đường nông thôn tại xã Phú Điền. Ảnh: B.Nguyên

Do vậy, các địa phương cần tiếp tục nỗ lực hơn trong triển khai nhiệm vụ. Trong đó, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các sở, ngành liên quan để hoàn thành các chỉ tiêu trong xây dựng NTM nâng cao.

Nhiệm vụ nặng nề

Nghị quyết Đại hội Đại biểu lần thứ XI của Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 xác định mục tiêu đến cuối năm 2025, toàn tỉnh có 100% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, có ít nhất 5 huyện hoàn thành NTM nâng cao; 25% số xã hoàn thành NTM kiểu mẫu và huyện Xuân Lộc hoàn thành huyện NTM kiểu mẫu.

Tính đến cuối năm 2023, toàn tỉnh có 105/120 xã được công nhận xã NTM nâng cao, đạt 87,5% so với mục tiêu đề ra đến năm 2025. Năm 2024 là năm bứt phá để hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2020-2025. Theo đó, Nghị quyết Tỉnh ủy đề ra mục tiêu năm 2024, toàn tỉnh có ít nhất 4 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, nhưng UBND tỉnh giao chỉ tiêu cho các địa phương có thêm 9 xã đạt chuẩn NTM nâng cao trong năm 2024.

Theo Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Văn Gọi, các địa phương đã chọn đăng ký 11 xã đạt chuẩn NTM nâng cao với quyết tâm cao thực hiện đạt và vượt kế hoạch được giao. Trong 6 tháng đầu năm 2024, có 5 xã trình hồ sơ đạt chuẩn xã NTM nâng cao nhưng kết quả chỉ có một xã đủ điều kiện trình Hội đồng Thẩm định tỉnh. Các xã còn lại chưa đủ điều kiện do còn một số tồn tại, hạn chế, chủ yếu về tiếp cận pháp luật, an ninh trật tự. Ngoài ra, có 3 xã đang được các sở, ngành tổ chức thẩm định kết quả thực hiện.

Thách thức trong xây dưng NTM nâng cao hiện nay là Bộ tiêu chí quốc gia NTM giai đoạn 2021-2025 có nhiều chỉ tiêu tăng thêm và yêu cầu cao hơn, khiến cho việc triển khai gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, những xã còn lại phấn đấu về đích NTM nâng cao đều là những xã còn nhiều khó khăn, điểm xuất phát thấp hơn so với những xã đã hoàn thành trước đó.

Lũy kế đến nay, toàn tỉnh có 106 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Để đạt mục tiêu đến năm 2025 có 100% xã đạt chuẩn NTM nâng cao, toàn tỉnh còn 14 xã cần đạt chuẩn NTM nâng cao.

Cần sự đồng bộ và chung tay

Từ đây đến cuối năm 2024, toàn tỉnh còn 8 xã cần đạt chuẩn NTM nâng cao. Đây là một nhiệm vụ rất nặng nề không chỉ riêng trách nhiệm của từng địa phương, mà cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là vai trò của các sở, ngành còn những tiêu chí vướng mắc, hạn chế.

Các xã đang phấn đấu về đích NTM nâng cao gặp nhiều khó khăn, vướng mắc ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Những xã vùng sâu, vùng xa chủ yếu gặp khó khăn về đầu tư hạ tầng nông thôn. Tiêu biểu như huyện miền núi Tân Phú hiện chỉ có 4/17 xã đạt chuẩn NTM nâng cao theo bộ tiêu chí giai đoạn mới, đạt tỷ lệ 23,5%. Địa phương này đang gặp rất nhiều khó khăn trong xây dựng NTM nâng cao vì những tiêu chí còn lại đều là tiêu chí khó.

Theo Phó chủ tịch UBND huyện Tân Phú Phạm Ngọc Hưng, hiện nhiều trường học, đường giao thông… trên địa bàn các xã đang xây dựng NTM nâng cao đều cần đầu tư. Do địa bàn rộng, các tuyến đường cần đầu tư đều là những tuyến dài, chi phí đầu tư lớn, trong khi dân cư thưa thớt khiến mức đóng góp trên mỗi hộ dân khá cao. Trong khi đó, đời sống người nông dân tuy được cải thiện đáng kể nhưng nhìn chung vẫn còn thấp so với bình quân chung của cả tỉnh, một số hộ đã thoát nghèo có nguy cơ cao tái nghèo.

Ngoài ra, Đồng Nai là tỉnh công nghiệp, tốc độ đô thị hóa cao, tốc độ tăng dân số cơ học nhanh, kéo theo tình hình an ninh trật tự, bảo vệ môi trường phức tạp… Bên cạnh đó, những khó khăn như: sản xuất nông nghiệp chưa thật bền vững; cơ cấu kinh tế nông thôn chuyển dịch chậm; mô hình liên kết sản xuất tiêu thụ vẫn khó nhân rộng; việc xây dựng và phát triển thương hiệu, giải quyết đầu ra cho nông sản thế mạnh của tỉnh còn hạn chế...

Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi đánh giá, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh chỉ có 5 xã trình hồ sơ đề nghị công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao và chỉ có một xã đạt. Kết quả trên là chậm nên các địa phương còn lại phải tập trung hơn trong thực hiện. Các địa phương phải chủ động triển khai, hoàn thành nhiệm vụ của năm 2024 thì mới đảm bảo mục tiêu đặt ra đến năm 2025. Những tiêu chí, chỉ tiêu còn vướng mắc, khó khăn, địa phương phải phối hợp với các sở, ngành tháo gỡ, có kế hoạch khắc phục đảm bảo đạt mục tiêu đề ra.

Bình Nguyên