Rệp vảy đỏ gây thiệt hại nặng cho vụ bưởi Tết

Vài tháng trở lại đây, một số địa phương    có diện tích bưởi lớn trên địa bàn tỉnh bị thiệt hại không nhỏ do rệp vảy đỏ tấn công. Có vườn bưởi bị rệp vảy đỏ nặng, cây chết hàng loạt. Vườn bị nhẹ, xử lý kịp thời thì mẫu mã, chất lượng bưởi cũng giảm.

Nông dân trồng bưởi ở xã Sông Thao (huyện Trảng Bom) lo lắng bưởi bị mất mùa, mất giá vì dịch bệnh. Ảnh: B.Nguyên

Trong khi đó, chi phí đầu tư làm bưởi và xử lý dịch bệnh tăng cao nhưng năng suất, chất lượng trái lại giảm. Theo dự đoán của nông dân, bưởi đẹp đủ chuẩn chưng Tết năm nay sẽ khan hiếm vì dịch bệnh. Ngoài ra, thị trường tiêu thụ chậm, giá cả bấp bênh cũng là nỗi lo không nhỏ với nông dân làm bưởi Tết năm nay.

Dịch gây hại cho cây bưởi

Theo nông dân trồng bưởi, con rệp vảy đỏ có thân tròn, màu đỏ, nhìn giống con ốc, thường bám chặt trên lá, trái và thân cây. Con rệp non có chân, tự di chuyển đến các bộ phận trên cây trồng, sau đó bám chặt vào cây, lá, trái và làm tổ, hút chất dinh dưỡng. Đặc thù của con rệp này là thường tìm đến những nơi nhiều ánh sáng để kiếm ăn nên thường tấn công nhiều ở phần đỉnh đọt của cây bưởi. Nếu không xử lý kỹ, nhất là phần đọt, cây khó hết bệnh.

Rệp bám trên lá làm lá vàng và rụng. Rệp bám vào thân cành chích hút nhựa cây, làm cành cây bị khô, dễ bị gãy, khiến cây còi cọc, kém phát triển, thậm chí khiến cây chết. Rệp bám trên bông thì gây khô bông. Rệp bám trên trái chích hút nhựa sẽ làm biến dạng trái, bám nhiều thì trái bị khô, rụng. Những vườn bưởi bị rệp vảy đỏ không kịp thời phòng trị, cây rụng hết lá, chết hàng loạt. Rệp vảy đỏ đẻ trực tiếp ra con nên có thể tồn tại kéo dài, gây hại từ mùa này đến mùa khác.

Ông Thang Văn Tú, nông dân trồng bưởi tại xã Sông Thao (huyện Trảng Bom), cho hay đợt vừa qua, nhiều nhà vườn trồng bưởi bị chết cây hàng loạt do rệp vảy đỏ. Những vườn còn lại, năng suất bưởi bị giảm, có vườn giảm đến 80% năng suất. Vườn nào phát hiện dịch bệnh xử lý kịp thời thì vẫn có năng suất nhưng chất lượng, mẫu mã trái cũng bị ảnh hưởng. Đây là vụ bưởi Tết, nhu cầu mua bưởi đẹp để làm quà biếu hoặc chưng Tết cao nên bưởi có mẫu mã xấu bán với giá hàng dạt rất rẻ. Nông dân trồng bưởi ở địa phương rất lo lắng vụ thu hoạch bưởi Tết mất mùa, mất giá do dịch bệnh.

Cùng quan điểm, ông Ngô Văn Sơn (nông dân trồng bưởi tại xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu) chia sẻ, thời gian gần đây, trên cây bưởi xuất hiện dịch bệnh mới là rệp vảy đỏ. Loài rệp này lây lan nhanh giữa các vườn, gây hại lớn cho cây trồng và rất khó phòng, trị. Rệp vảy đỏ hay bám trên đọt cây cao, ăn từ ngọn non xuống nên khi phát hiện thì rệp đã gây hại nặng cho cây trồng. Do con rệp này chưa có thuốc đặc trị, nông dân phải thực hiện nhiều giải pháp phòng trừ dịch, nhất là phải cắt bỏ những cành nhánh cây bị rệp bám nhiều nên hại cây, chi phí xử lý dịch bệnh lại rất cao, làm giá thành sản xuất vụ bưởi Tết năm nay đội lên rất nhiều so với mọi năm. Ngay cả nhà vườn xử lý kịp thời dịch bệnh thì con rệp này cũng làm mẫu mã trái không đạt chuẩn bưởi chưng, nhà vườn cũng bị giảm thu nhập.

Lo đầu ra bấp bênh

Đồng Nai nổi tiếng với đặc sản bưởi đường lá cam. Đặc sản này được người tiêu dùng tìm mua về làm quà biếu hoặc chưng mâm cỗ Tết mỗi khi xuân về. Nhưng vài năm trở lại đây, kinh tế khó khăn, nhu cầu của thị trường giảm khiến loại đặc sản này không còn “đắt hàng, sốt giá” như trước. Khoảng một tháng nay, nhiều vườn bưởi đường lá cam ở xã Tân Bình đang cho thu hoạch. Nguồn cung dồi dào hơn bình thường khiến giá bưởi giảm mạnh.

Hiện bưởi đường lá cam loại 1, mẫu mã đẹp, vựa bán ra chỉ khoảng 400 ngàn đồng/chục 12 trái, bưởi nhì 250 ngàn đồng/chục 12 trái. Thương lái mua bao cả vườn thì chỉ khoảng 200 ngàn đồng/chục 12 trái. Những nhà vườn bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, mẫu mã trái xấu thì giá thương lái thu mua còn thấp hơn nhiều, thậm chí không tìm được người mua.

Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Vương Hương (tại xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu) Nguyễn Minh Vương nhận xét, năm nay, tình hình dịch bệnh trên cây bưởi xuất hiện nhiều. Ngay cả những vườn kịp thời xử lý, dịch bệnh cũng làm ảnh hưởng đến mẫu mã trái. Nông dân trồng bưởi thiệt đơn thiệt kép vì vừa mất mùa, vừa mất giá. Với tình hình dịch bệnh này, nguồn cung bưởi đẹp chưng Tết Nguyên đán 2025 sẽ bị khan hiếm. Nhưng rất khó xảy ra tình trạng “sốt giá” vì sức mua thị trường vẫn chậm do ảnh hưởng khó khăn chung của nền kinh tế. Mặt khác, nguồn bưởi vẫn khá dồi dào.

Không như bưởi đường lá cam, vài tháng nay, bưởi da xanh khá ổn định về giá với mức bán từ 25-28 ngàn đồng/kg do xuất qua thị trường Trung Quốc.

Bình Nguyên