Đưa Luật Hợp tác xã 2023 vào cuộc sống 

Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2023 đã có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2024. Luật gồm 12 chương, 115 điều, tăng 3 chương và 51 điều so với Luật HTX năm 2012.

Hợp tác xã Tân Quyết Thắng (thành phố Biên Hòa) bàn giao công trình xử lý nước thải trong chăn nuôi cho trang trại tại huyện Thống Nhất. Ảnh: V.GIA

Luật HTX 2023 không chỉ cải thiện khung pháp lý mà còn cung cấp các biện pháp hỗ trợ tài chính, đơn giản hóa thủ tục hành chính, khuyến khích sự tham gia của các thành viên, thúc đẩy liên kết sản xuất nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX phát triển. Tuy nhiên, để việc áp dụng luật vào đời sống đạt hiệu quả, tạo động lực cho HTX cũng cần sự nỗ lực phối hợp của các cơ quan, ban, ngành liên quan. 

Nhiều điểm mới tạo sự thông thoáng hơn cho phát triển

Có hiệu lực từ ngày 1-7-2024, Luật HTX 2023 có nhiều điểm được điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội và sự phát triển của các HTX trong thời gian qua. Theo ông Huỳnh Lam Phương, Trưởng Cơ quan đại diện phía Nam, Liên minh HTX Việt Nam, Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề và đào tạo cán bộ HTX Miền Nam thì Luật HTX 2023 có những điểm nổi bật hơn Luật HTX 2012.

Cụ thể là ở trên các khía cạnh như hoàn thiện các quy định về bản chất HTX, phát triển thành viên. Mở rộng đối tượng tham gia HTX, gồm cả thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn và liên kết không góp vốn. Bổ sung yêu cầu trích lập quỹ chung không chia là nguồn hình thành tài sản chung không chia phù hợp với đặc thù của mô hình HTX nhằm bảo đảm sự phát triển của quỹ chung không chia và tài sản chung không chia. Mở rộng thị trường, nâng cao khả năng huy động vốn, tạo động lực phát triển của HTX. Trao quyền cho HTX, liên hiệp HTX tự quyết định mức cung ứng sản phẩm, dịch vụ ra bên ngoài sau khi đáp ứng nhu cầu của thành viên. Đa dạng hóa hình thức huy động vốn góp của thành viên. Luật đã hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác quản trị, điều hành HTX. Xác định phát triển các loại hình tổ chức kinh tế tập thể từ thấp đến cao; củng cố nâng cao vai trò của tổ chức đại diện. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể. Luật HTX 2023 đã thể chế hóa đầy đủ 8 nhóm chính sách của Nghị quyết số 20-NQ/TW năm 2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng để tạo động lực thúc đẩy các tổ chức kinh tế tập thể phát triển.

Chủ tịch Liên minh HTX Đồng Nai Đỗ Phước Dũng khẳng định trên cơ sở Luật HTX 2023 và các chủ trương của Đảng, Nhà nước, đơn vị và các thành viên tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm và thực hiện đầy đủ, có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã  đề ra. Đặc biệt là những nhiệm vụ trong Nghị quyết số 20-NQ/TW và Kế hoạch số 227-KH/TU ngày 20-2-2023 của Tỉnh ủy để triển khai Luật HTX 2023. Liên minh HTX Đồng Nai xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, được đưa vào chương trình, kế hoạch hàng năm và trong từng giai đoạn. Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố để triển khai thực hiện, cùng nâng cao hiệu quả thực thi Luật HTX 2023, đáp ứng yêu cầu phát triển của thực tiễn thúc đẩy khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển mạnh mẽ hơn.

Để triển khai Luật Hợp tác xã đạt hiệu quả cao

Tại Đồng Nai cũng như cả nước, thực tiễn phát triển HTX còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Bên cạnh những khó khăn nội tại của các HTX như điều kiện kinh tế, xã hội của thành viên còn thấp; trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ đa số còn yếu, cơ sở hạ tầng, vật chất, kỹ thuật còn hạn chế; các HTX còn gặp khó khăn trong tiếp cận các chính sách về vốn, đất đai, về khoa học công nghệ, thị trường...

Theo ông Lê Văn Đức, chuyên viên Phòng Tài chính kế hoạch huyện Tân Phú, huyện đã nỗ lực để đầu tư, nâng cấp hạ tầng từ giao thông, hệ thống lưới điện, kênh mương thủy lợi, phối hợp các đơn vị liên quan để hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, trong đó có hoạt động của các HTX. Tuy nhiên, việc phát triển kinh tế tập thể và HTX trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn. Cốt lõi nhất là vấn đề quản lý, quản trị của các HTX chưa theo kịp yêu cầu; cán bộ quản lý nhà nước về kinh tế tập thể thường kiêm nhiệm, chưa có sự sâu sát nên việc hỗ trợ phát triển cũng còn nhiều trở ngại. Bên cạnh đó là vấn đề vốn, kỹ thuật, nhân lực của các HTX cần được hỗ trợ thêm để có thể tạo ra các sản phẩm hàng hóa có thương hiệu, xây dựng niềm tin với người tiêu dùng. 

Ông Huỳnh Lam Phương cũng chia sẻ thêm, Luật HTX 2023 có hiệu lực cho thấy, môi trường pháp lý cho khu vực kinh tế tập thể đã thay đổi, giúp HTX có những điều kiện thuận lợi hơn để phát triển. Đi đôi với đó, HTX cũng cần chủ động, sáng tạo, tìm ra những sáng kiến, những hướng đi mới phù hợp thì mới thích ứng và phát triển xa hơn.

“Luật HTX lần này được kỳ vọng sẽ thay áo mới để các HTX có thể cất cánh trong thời gian tới. Chúng tôi sẽ nỗ lực để phối hợp với các địa phương trong việc đào tạo, tập huấn, sớm đưa luật triển khai hiệu quả trong thực tế. Về phía các HTX, yêu cầu của tình hình mới đòi hỏi họ phải năng động, sáng tạo để phát triển, đặc biệt là phải chủ động tham vấn cơ quan chuyên môn, nắm rõ khó khăn, cơ hội để từ đó có hướng phát triển bền vũng hơn” - ông Phương khẳng định.

Văn Gia