Tiếp tục gỡ vướng pháp lý cho các mỏ khoáng sản

Thời gian qua, Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và môi trường, UBND tỉnh đã có nhiều buổi làm việc nhưng các mỏ khoáng sản trên địa bàn tỉnh vẫn vướng thủ tục về đầu tư, đất đai, giấy phép khai thác. Điều này ảnh hưởng đến công suất khai thác, khả năng cung ứng vật liệu cho các dự án trọng điểm.

Khai thác khoáng sản tại cụm mỏ Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu. Ảnh:H.Lộc

Tiếp tục tháo gỡ vướng mắc pháp lý để các mỏ khoáng sản có thể tăng công suất, đáp ứng nhu cầu của thị trường là vấn đề đặt ra.

Còn vướng pháp lý về đất đai, đầu tư

Trên địa bàn Đồng Nai và khu vực phía Nam đang triển khai nhiều dự án hạ tầng trọng điểm. Phần lớn dự án có kế hoạch hoàn thành cuối năm nay hoặc năm 2026 để đồng bộ với thời gian khai thác Sân bay Long Thành.

Theo Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và môi trường Trần Trọng Toàn, các công trình giao thông trọng điểm đang triển khai trên địa bàn tỉnh có nhu cầu 5,8 triệu m³ vật liệu san lấp. Hiện khối lượng đã đưa về các công trường khoảng 1,4 triệu m³, có khoảng 1,2 triệu m³ ở các vị trí đang được đề xuất nhưng chưa thỏa thuận được đất với chủ sử dụng, còn thiếu 3,2 triệu m³ chưa tìm được nguồn.

Về đá xây dựng, tổng nhu cầu khoảng 10,2 triệu m³, năm 2025 có 18 mỏ cam kết cung cấp cho các dự án trọng điểm khoảng 9,6 triệu m³, nhưng khối lượng khai thác thực tế ước chỉ khoảng 6,5 triệu m³ do nhiều mỏ đang vướng thủ tục pháp lý phải dừng hoặc khai thác cầm chừng. Chẳng hạn, các mỏ: Tân Cang 8, Tân Cang 5 đang phải dừng khai thác do vướng thủ tục thuê đất; mỏ Tân Cang 4 cũng vướng thủ tục đất đai và chỉ khai thác được 40% công suất; các mỏ: Thiện Tân 1, Thiện Tân 3, Thiện Tân 4, Thiện Tân 5 thì phải tăng độ sâu để đáp ứng yêu cầu chất lượng…

Giám đốc Điều hành Ban Quản lý dự án 85 (Bộ Xây dựng) Nguyễn Ngọc Hà cho hay, Dự án Thành phần 2, Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu cần khoảng 3,2 triệu m³ vật liệu san lấp. Hiện nay, nếu tính cả nguồn mua từ các mỏ lẫn nguồn mà chủ đầu tư đang đề xuất theo cơ chế đặc thù mới được khoảng 1,2 triệu m³, còn thiếu khoảng 2 triệu m³.

Cũng theo ông Hà, hiện đơn vị thi công đã ký hợp đồng với một số mỏ đá để khai thác đất đi kèm nhằm làm vật liệu san lấp, nhưng các mỏ này đang vướng về đất đai dẫn đến chưa làm được thủ tục xin cấp, gia hạn giấy phép khai thác vật liệu đi kèm.

Bộ Nông nghiệp và môi trường đã yêu cầu tỉnh Đồng Nai tổng hợp công suất các mỏ đang cung cấp vật liệu cho các công trình trọng điểm. Báo cáo khó khăn, vướng mắc cụ thể về đất đai, đầu tư, giấy phép của từng mỏ và kèm theo đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc bằng cơ chế đặc thù về thủ tục, khai thác. Bộ sẽ cùng tỉnh kiến nghị với Chính phủ sớm có giải pháp tháo gỡ.

“Cấp bách nhất với chúng tôi lúc này là đất đắp. Chúng tôi kiến nghị các cơ quan chức năng cho phép giảm thủ tục, rút ngắn thời gian để vướng mắc này sớm được tháo gỡ” - ông Hà kiến nghị.

Đại diện chủ đầu tư Dự án Sân bay Long Thành cho rằng, trong tháng 2, công trường cần khoảng 390 ngàn m³ đá, sang tháng 3 cần khoảng 639 ngàn m³. Nếu không có được khối lượng này sẽ ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành sân bay vào cuối năm nay. Do đó, chủ đầu tư kiến nghị tăng công suất khai thác, quá trình khai thác các mỏ sẽ hoàn thiện hồ sơ.

Cần cho chủ trương trước, hoàn thiện hồ sơ sau

Hiện tại, nhiều dự án trọng điểm được yêu cầu đẩy nhanh tiến độ hoàn thành. Trong điều kiện bình thường, việc này hoàn toàn có khả năng, nhưng với nhiều mỏ khai thác khoáng sản phải tạm ngưng hoặc giảm công suất thì đây là áp lực lớn với chủ đầu tư dự án, đơn vị thi công và cả chủ các mỏ khai thác khoáng sản.

Chế biến khoáng sản tại cụm mỏ Tam Phước - Phước Tân, thành phố Biên Hòa. Ảnh: HOÀNG LỘC

Phó giám đốc Công ty CP Xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hòa Phạm Thái Hợp cho hay, công ty có 5 mỏ đá, có đủ năng lực để khai thác theo nhu cầu. Thế nhưng, thời điểm hiện tại, việc khai thác theo kế hoạch đã khó, tăng công suất còn khó hơn, vì đang chờ tháo gỡ thủ tục từ cơ quan chức năng.

Cụ thể, về chứng nhận đầu tư, hiện có 3/5 mỏ có giấy phép. Về đất đai, thành phố Biên Hòa, huyện Thống Nhất, huyện Vĩnh Cửu đều chưa được phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2025 nên công ty chưa thể nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng, thuê đất. Luật Địa chất khoáng sản năm 2024 cho phép tăng độ sâu khai thác, nhưng quy định này chưa có hiệu lực thi hành.

Tại buổi làm việc với đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và môi trường vào ngày 4-3, trên cơ sở phân tích các tồn tại, UBND tỉnh kiến nghị 2 vấn đề cụ thể là thủ tục đất đai và thủ tục khai thác mỏ.

Về thủ tục đất đai, tỉnh cho rằng, Luật Đất đai năm 2024 cho phép, trường hợp khai thác khoáng sản mà không sử dụng lớp đất mặt, không ảnh hưởng đến việc sử dụng mặt đất thì không phải thuê đất, như vậy trường hợp khai thác vật liệu san lấp có áp dụng được quy định này hay không và trình tự, thủ tục như thế nào. Chủ mỏ đã được cấp giấy phép, đã nộp tiền cấp quyền để khai thác, đã thỏa thuận xong bồi thường với người sử dụng đất nhưng chưa thực hiện thuê đất mà đã tiến hành khai thác, nay mới nộp hồ sơ xin thuê đất, xin chuyển mục đích sử dụng đất thì có bị xử phạt vi phạm hành chính và truy thu tiền thuê đất, thu lợi bất hợp pháp? Những nội dung này tỉnh xin ý kiến của Cục Quy hoạch và phát triển tài nguyên đất.

Về thủ tục khai thác mỏ, tỉnh kiến nghị rút ngắn thời gian hoặc xin cơ chế đặc thù đối với việc cho phép khai thác khoáng sản ở phần giáp ranh 2 mỏ. Cho doanh nghiệp làm các thủ tục pháp lý trước để khi Luật Địa chất khoáng sản năm 2024 có hiệu lực có thể tăng độ sâu khai thác ngay. Tỉnh sẽ lập danh mục các mỏ đang cung cấp vật liệu cho các dự án trọng điểm xin cơ chế đặc thù tăng 50% công suất theo hình thức vừa làm thủ tục, vừa khai thác.

Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và môi trường) Vũ Sỹ Kiên cho rằng, vấn đề cấp bách là tháo gỡ nhanh các vướng mắc để các mỏ đảm bảo khối lượng cung cấp cho dự án trọng điểm theo chỉ đạo của Chính phủ.

Hoàng Lộc

Kiểm soát môi trường ở cụm mỏ đá lớn nhất Đồng Nai