Chủ động cung cấp thông tin để người dân ứng phó với thiên tai

Từ đầu năm đến nay, tình hình mưa lũ diễn biến bất thường hơn so với mọi năm. Những năm trước, lũ lớn thường xuất hiện vào tháng 9-10, nhưng năm nay đến sớm trước cả tháng.

Mực nước sông Đồng Nai tại khu vực H.Định Quán đang cao khi các thủy điện đầu nguồn xả lũ. Ảnh: Lệ Quyên

Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi yêu cầu Sở NN-PTNT xây dựng phương án, giải pháp tổ chức kết nối thông tin thông suốt, kịp thời từ tỉnh đến cơ sở. Các sở, ngành và địa phương chú trọng công tác tuyên truyền để người dân quen và thích ứng được việc phải chủ động trong công tác phòng, tránh thiên tai.

* Thiên tai khó lường, người dân còn chủ quan
Theo báo cáo của Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn (CHPCTT-TKCN) tỉnh, đến tháng 8-2023, đã xuất hiện 1 đợt áp thấp nhiệt đới, 2 cơn bão hoạt động trên biển Đông ảnh hưởng đến thời tiết trên địa bàn tỉnh, gây mưa lớn dẫn đến lũ lụt ở những vùng trũng ven sông.

Trong mùa mưa, đã xảy ra một số trận mưa to đến rất to, gây ra lũ lụt. Tính đến ngày 6-8-2023, toàn tỉnh đã xảy ra 10 đợt thiên tai mưa lớn, ngập lụt kèm dông lốc, làm 1 người chết; 2 căn nhà sập, 19 căn nhà tốc mái, 143 căn nhà bị ngập; hơn 1 ngàn ha lúa, hoa màu, cây ăn trái bị ngập nước, sạt lở đất ở công trình thủy lợi, đường giao thông, bờ sông, gây ách tắc giao thông cục bộ tại một số tuyến đường trên địa bàn tỉnh. Ước tổng thiệt hại khoảng 32 tỷ đồng.

Trong đó, người nuôi cá bè trên hồ Trị An bị thiệt hại nặng nề nhất về tài sản. Chỉ tính riêng đợt lũ trên sông Đồng Nai từ ngày 27-7 đến ngày 6-8-2023, các H.Định Quán, Tân Phú đã có 269 lồng bè nuôi cá bị hư hỏng với gần 2,4 ngàn tấn cá bị chết, thoát ra ngoài, 60 ha ao cá bị ngập... Ước tổng thiệt hại khoảng 30 tỷ đồng.

Phó giám đốc Sở NN-PTNT Trần Đình Minh cho biết, Sở NN-PTNT, Ban CHPCTT-TKCN tỉnh đã phối hợp với UBND H.Định Quán tổ chức kiểm tra tình hình thiệt hại và công tác khắc phục thiệt hại do ngập lụt gây ra. Qua đó kết luận, tình hình thiệt hại về cá chết trên địa bàn H.Định Quán do lũ sông Đồng Nai gây ra, do một số nguyên nhân sau: người dân chủ quan (khu vực này hàng năm thường xảy ra thiệt hại do mưa lũ) và không chủ động phòng ngừa; nguồn nước ở thượng nguồn về nhanh, tốc độ dòng chảy lớn, trong khi lồng bè đặt sát dòng chảy chính; quy cách kỹ thuật lồng bè, mật độ nuôi cá chưa đảm bảo; không tuân thủ thời vụ thu hoạch trước lũ theo khuyến cáo của địa phương. Huyện, xã đã chủ động triển khai nhiều biện pháp trong công tác phòng ngừa, cảnh báo đến người dân để hạn chế thiệt hại do thiên tai gây ra. Tuy nhiên, một số hộ dân không chấp hành, để xảy ra thiệt hại phải tự chịu trách nhiệm và không được sự hỗ trợ kinh phí của Nhà nước.

* Tạo thế chủ động cho người dân

Chỉ ra những khó khăn trong công tác phòng, chống thiên tai, Phó chủ tịch UBND H.Định Quán Ngô Tấn Tài cho hay, cá bè trên sông Đồng Nai rất nhiều nên địa phương liên tục cập nhật tình hình biến đổi của thời tiết, xả lũ của các thủy điện trong và ngoài tỉnh. Khi có dự báo mưa lũ, huyện đã thông báo các hộ nuôi cá bè di dời bè cá đến các vùng an toàn. Đặc biệt, đợt mưa lũ từ ngày 27-7 đến ngày 3-8-2023, huyện liên tục cập nhật, cảnh báo các xã Phú Tân, Phú Vinh, Thanh Sơn và các hộ nuôi cá bè trên hồ Trị An.

Các hộ nuôi cá bè trên hồ Trị An được khuyến cáo không thả nuôi cá vào mùa mưa lũ. Trong ảnh: Khu vực nuôi cá bè tại xã Thanh Sơn, H.Định Quán

Từ năm 2022 đến nay, UBND H.Định Quán, H.Tân Phú đã có các văn bản chỉ đạo, khuyến cáo các hộ dân nuôi cá bè trên hồ Trị An không nuôi cá trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 11 để tránh các đợt lũ vào mùa mưa và các hộ dân đều có ký cam kết thực hiện. Tuy nhiên, thiệt hại vẫn xảy ra do có nguyên nhân khách quan, chủ quan. Mọi năm thời điểm này, hầu như các bè nuôi cá đều thu hoạch xong. Năm nay, các hộ dân chậm thu hoạch do thị trường tiêu thụ chậm. Về cây trồng, các địa phương trên khuyến cáo người dân không gieo sạ tại những cánh đồng trũng khu vực ven sông Đồng Nai trong mùa vụ này.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Phi yêu cầu cần tăng cường công tác tuyên truyền để người dân chủ động, thích ứng trong phòng, chống thiên tai; không để tâm lý trông chờ, ỷ lại. Cụ thể, vụ lúa hè thu, cần khuyến cáo nông dân thời điểm gieo sạ, thu hoạch sớm để tránh lũ. Tình hình nuôi cá bè trên hồ Trị An, trước mắt không nên phát triển, nhân rộng thêm, cần có giải pháp xử lý diện tích nuôi phát sinh, gây nguy cơ ô nhiễm nguồn nước. Các địa phương cố gắng triển khai hiệu quả công tác di dời, sắp xếp lồng bè theo quy hoạch; phải thực hiện đúng quy chuẩn về lồng bè nuôi để đảm bảo an toàn bè nuôi, đảm bảo an toàn hoạt động nuôi; đặc biệt phải tuân thủ mùa vụ nuôi để tránh thiệt hại do thiên tai gây ra.

Giải pháp để công tác phòng, chống bão lũ được tốt hơn, trước hết các cơ quan quản lý nhà nước phải có cảnh báo, hướng dẫn cụ thể, đặc biệt là trong công tác thông tin đến người dân kịp thời để mỗi gia đình chủ động xây dựng phương án phòng, chống bão lũ riêng cho gia đình mình.

Bình Nguyên

Bí thư Huyện ủy Định Quán TRẦN BÁ ĐẠT:
Khuyến cáo người dân không nuôi cá bè trong mùa mưa lũ

Tình hình chung về lụt bão trên sông Đồng Nai năm nào cũng có, chỉ khác là ít - nhiều, sớm - muộn. Về nuôi trồng thủy sản, Huyện ủy đã có chỉ đạo để các ngành chức năng thực hiện thường xuyên, kiên quyết trong công tác phòng, chống thiên tai.

Tôi đã đi thực tế kiểm tra tình hình thiệt hại của việc nuôi cá bè sau khi xảy ra lũ cuốn. Quan điểm của địa phương không hỗ trợ các bè cá bị thiệt hại do lũ cuốn do người dân đều ký cam kết không nuôi cá trong mùa mưa lũ, nhất là những khu vực có nguy cơ cao bị lũ cuốn. Thực tế nhiều khu vực nuôi cá bè mật độ dày làm thu hẹp, ảnh hưởng dòng chảy.

Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai NGUYỄN PHƯỚC HUY:
Cập nhật, cung cấp kịp thời thông tin dự báo thời tiết, thiên tai

Đợt lũ xuất hiện từ ngày 27-7 đến ngày 6-8-2023, kéo dài khoảng 10 ngày, lũ dâng từ từ và rút chậm gây thiệt hại cho cây trồng bị ngập.

Nguy hiểm là hiện tỉnh Lâm Đồng có cả chục thủy điện lớn, nhỏ; tỉnh Đắk Nông cũng rất nhiều thủy điện nhỏ. Nguyên nhân chính của lũ không phải chỉ do mưa mà do thủy điện xả lũ và có thể nhiều hồ cùng xả gây ra lũ lớn bất thường. Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai sẽ cố gắng theo dõi thường xuyên để kịp thời cung cấp thông tin mưa, lũ để các cơ quan, người dân chủ động ứng phó để giảm thiểu thiệt hại thấp nhất.

Lê Quyên (ghi)