Ngành may gia công đầu tư chiều sâu và đa dạng hóa sản phẩm để cạnh tranh

Lô hàng của May Công nghiệp Đồng Nai chuẩn bị xuất sang thị trường Mỹ.

Có thể nói, đứng trước ông "khổng lồ" Trung Quốc về ngành may gia công, các doanh nghiệp ngành may Việt Nam có lúc đã cảm thấy chao đảo, bởi Trung Quốc được miễn hạn ngạch xuất vào thị trường Mỹ và châu Âu nhờ gia nhập WTO. Nhưng đến thời điểm này, dạo quanh một vòng các doanh nghiệp may mặc gia công lâu đời của Đồng Nai, chúng tôi thấy không khí làm việc vẫn tất bật, khẩn trương, chuẩn bị cho những lô hàng xuất đi châu Âu và Mỹ.

* Đối mặt với cạnh tranh hay "bức tử" doanh nghiệp?

Câu trả lời dường như nằm ở vế thứ nhất. Ngay như may công nghiệp Đồng Nai là DN nhỏ, vừa được sáp nhập vào Công ty gỗ Tân Mai, chỉ có khoảng 420 công nhân nhưng hiện nay vẫn đang đảm nhận những lô hàng may theo hạn ngạch xuất khẩu vào thị trường Mỹ và may hàng đi Nga. Giám đốc DN Nguyễn Thế Thắng "rên rỉ" : "Giá chi phí đầu vào bỗng dưng cứ lên vù vù; các đại lý hãng tàu thi nhau nâng phí hồ sơ, chia tách hàng ra khỏi container, giao nhận... Mỗi thứ lên năm, bảy "đô" thì nhà sản xuất gia công cũng thiệt hại! Vấn đề này hiện đang lam "đau đầu" đối với DN làm ngành hàng may xuất khẩu". Không chỉ có may công nghiệp Đồng Nai mà ở may Đồng Tiến, cán bộ giao nhận hàng hóa của công ty cũng chìa ra trước mặt người viết một xấp giấy thông báo từ các đại lý hãng tàu về hàng sắp cặp cảng. Nếu so với giá thông báo chủ hàng chịu các khoản phí của ngày 31-3-2005 và ngày 12-5-2005 cho thấy đã có sự chênh lệch theo xu hướng tăng chi phí khá rõ nét.

Sở dĩ có việc kêu ca về giá cước phí tăng này là do các doanh nghiệp may gia công xuất khẩu trong tỉnh như: may Đồng Nai, may Đồng Tiến và may công nghiệp Đồng Nai đều đã chuyển mạnh sang dạng FOB (mua nguyên liệu, bán thành phẩm), thay vì chỉ khư khư gia công theo mẫu mã, nguyên phụ liệu của khách hàng đem đến. May công nghiệp Đồng Nai tuy doanh số nhỏ nhưng giá trị hàng FOB cũng chiếm hơn 60%;  còn may Đồng Tiến, doanh thu năm 2004 đạt 168 tỷ đồng, trong đó tỷ trọng hàng may gia công chiếm 44%, hàng FOB chiếm 56%. May Đồng Nai tỷ trọng hàng FOB cũng chiếm 50% trong tổng doanh thu của năm 2004 là 190 tỷ đồng. May hàng FOB có nhiều cái lợi là DN sẽ tự mua nguyên liệu, lên hàng hoàn chỉnh và bán sản phẩm; lợi nhuận thu được sẽ cao hơn so với gia công đơn thuần, đồng thời ngành may mặc trong nước có thể sử dụng các loại vật tư của các DN bạn như: len, ren, dây kéo, vải dựng cổ... Nhưng cũng chính vì làm hàng FOB nên giá chi phí của các DN dường như phải gánh cao hơn bình thường. Bởi lẽ, nguồn nguyên phụ liệu trong nước chưa đáp ứng được bao nhiêu mà hầu như các DN phải nhập ngoại, từ vải cho đến các phụ liệu. Do mẫu mã của từng loại sản phẩm mà số nguyên  vật  liệu  nhập về thường là hàng lẻ, không đủ container nhưng  khi hàng về đến cảng thì vẫn phải chịu đủ các thứ phí như nhận nguyên lô hàng 20 feet, 40 feet; phí tách hàng phải chịu theo m3; phí hồ sơ, phí giao nhận... nên đã làm tăng giá thành, giảm lợi nhuận.

Nhưng dù sao thì việc nâng tỷ trọng hàng may theo dạng FOB lên 50/50 đã là một sự chuyển dịch đáng kể trong ngành may gia công xuất khẩu của tỉnh. Trong tình hình cạnh tranh khá quyết liệt ngay trong thị trường trong nước như hiện nay mà các DN Đồng Nai vẫn vững vàng đương đầu với cuộc cạnh tranh là một tín hiệu đáng mừng.

* Đầu tư chiều sâu - con đường dẫn đến hội nhập