Báo Đồng Nai số 1854 ra ngày 13-9 có đưa tin về Công ty liên doanh BAT - Vinataba (có nhà máy chế biến sợi thuốc lá đặt tại khu phố 8, phường Long Bình, TP. Biên Hòa) bị Cục thuế Đồng Nai truy thu thuế hơn 263 tỷ đồng và phạt hành chính hơn 91 tỷ đồng, tổng cộng trên 354 tỷ đồng.
Báo Đồng Nai số 1854 ra ngày 13-9 có đưa tin về Công ty liên doanh BAT - Vinataba (có nhà máy chế biến sợi thuốc lá đặt tại khu phố 8, phường Long Bình, TP. Biên Hòa) bị Cục thuế Đồng Nai truy thu thuế hơn 263 tỷ đồng và phạt hành chính hơn 91 tỷ đồng, tổng cộng trên 354 tỷ đồng. Vì sao BAT- Vinataba bị truy thu và phạt với số tiền lớn như vậy?
Đây là vụ truy thu thuế và phạt hành chính lớn nhất từ trước đến nay ở trên địa bàn Đồng Nai và là một “kỳ công” của các cán bộ thanh tra ở Cục thuế Đồng Nai sau nhiều tháng “vật lộn” với một khối lượng chứng từ, hóa đơn dày cộm. Theo đó, khi lập dự án đầu tư công ty liên doanh được hưởng miễn giảm ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo Nghị định 24/2000 của Chính phủ về “Đầu tư vào địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn” với việc tổ chức đầu tư trực tiếp cho nông dân sản xuất để mua lại nguyên liệu thuốc lá. Công ty được miễn thuế TNDN trong 2 năm kể từ khi kinh doanh có lãi và giảm 50% thuế TNDN cho 3 năm tiếp theo. Cũng theo giấy phép của Bộ Kế hoạch - đầu tư số 2214 ngày 17-8-2001, về điều kiện để công ty được ưu đãi bao gồm: Xây dựng và vận hành nhà máy chế biến thuốc lá sợi từ nguồn nguyên liệu trong nước và nhập khẩu, trong đó đảm bảo đến năm thứ 7 (kể từ ngày nhà máy đi vào sản xuất) sử dụng ít nhất 40% nguyên liệu từ nguồn thuốc lá trong nước. Đào tạo hỗ trợ và giúp đỡ nông dân Việt
Trên thực tế, thanh tra của Cục thuế Đồng Nai đã phát hiện công ty đã không đáp ứng các điều kiện trên. Thứ nhất, công ty đã không mua lại nguyên liệu thuốc lá trên cơ sở hợp đồng ký kết giữa công ty với các hộ nông dân mà chủ yếu mua từ các doanh nghiệp chuyên kinh doanh nguyên liệu thuốc lá trong nước. Thứ hai, công ty cũng không trực tiếp đào tạo, hỗ trợ và giúp nông dân trồng thuốc lá theo phương pháp hiện đại (chỉ có năm 2008 chi ra 2,7 tỷ đồng thực hiện chương trình đào tạo cho kỹ thuật viên và nông dân). Các hỗ trợ khác đều mang tính gián tiếp thông qua các doanh nghiệp kinh doanh mua thuốc lá nguyên liệu. Theo số liệu của thanh tra thuế cho biết, sản lượng mua nguyên liệu từ các công ty kinh doanh thuốc lá trong nước (không phải đều là nguồn do nông dân sản xuất) so với tổng nguyên liệu thuốc lá sử dụng hàng năm của công ty đạt rất thấp so với mục tiêu 40% theo giấy phép. Năm 2008 giá trị mua trong nước chỉ đạt 126 tỷ/2.879 tỷ đồng, bằng 4,4%. Chính vì vậy, công ty không được hưởng ưu đãi thuế TNDN theo như giấy phép và bị truy thu thuế trong 3 năm, từ năm 2006 - 2008.
Cũng qua thanh tra, Công ty BAT - Vinataba đã ký hợp đồng liên kết với BAT Marketing - Singapore (BAT MS) thực hiện một số dịch vụ nhưng không chứng minh được các chứng từ, tài liệu để thực hiện các dịch vụ này. Đây là khoản chi phí mà công ty cố tình chuyển thu nhập từ công ty có thu nhập chịu thuế suất cao sang công ty liên kết có thu nhập chịu thuế suất thấp ở nước ngoài. Theo Cục thuế Đồng Nai xác định, đó là việc chuyển giá “khống” do vậy chỉ riêng khoản này đã phải truy thu hàng chục tỷ đồng.
Xuân Phú
