Do Chính phủ phải thực hiện giải pháp tiền tệ chặt chẽ để kiềm chế lạm phát, nên việc vay tiêu dùng tại các ngân hàng hiện không còn dễ dàng như trước. Để đáp ứng nhu cầu, các dịch vụ cho vay tiêu dùng tư nhân đang phát triển mạnh, với lãi suất cạnh tranh và thủ tục nhanh gọn.
Do Chính phủ phải thực hiện giải pháp tiền tệ chặt chẽ để kiềm chế lạm phát, nên việc vay tiêu dùng tại các ngân hàng hiện không còn dễ dàng như trước. Để đáp ứng nhu cầu, các dịch vụ cho vay tiêu dùng tư nhân đang phát triển mạnh, với lãi suất cạnh tranh và thủ tục nhanh gọn.
* Vay chính thức hẹp cửa
Hiện tại, tuy không có ngân hàng thương mại nào chính thức nói "không" với các khoản vay tiêu dùng, song hầu hết cũng không hề khuyến khích. Trừ vài ngân hàng còn cho vay tiêu dùng tín chấp với hàng loạt các điều kiện khắt khe, như: lương thật cao, hộ khẩu thường trú trên địa bàn ngân hàng tọa lạc, mở tài khoản và cam kết chuyển tiền trả nợ tại ngân hàng đó..., còn lại các ngân hàng đều đã "dẹp" hình thức vay tiêu dùng dạng này. Ngoài ra, một số ngân hàng vẫn giải ngân các khoản vay tiêu dùng đảm bảo bằng tài sản có hạn mức lên đến 200 - 300 triệu đồng, nhưng cũng đòi hỏi tài sản thế chấp, chứng minh thu nhập cao... Đồng thời, lãi suất của các khoản vay này đã lên đến 22 - 24%/năm (khối ngân hàng TMCP nhỏ) và 19 - 22% (khối ngân hàng TMCP nhà nước).
Ông Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Đồng Nai, cho biết sự quyết liệt trong thực hiện Nghị quyết 11 của Chính phủ ở các tổ chức tín dụng trên địa bàn đã làm tín dụng tiêu dùng giảm xuống, hiện chỉ còn trên dưới 7% trong tổng dư nợ, tức giảm gần 2% so với thời điểm cuối năm 2010. Ông Trần Nại Phú, Giám đốc Ngân hàng Phát triển nhà TP. Hồ Chí Minh (HDBank) chi nhánh Đồng Nai, cũng cho biết, HDBank không chính thức hạn chế cho vay tiêu dùng vì hạn mức hội sở giao cho lĩnh vực này vẫn còn, song cũng không có các chính sách khuyến khích mở rộng như trước, một phần là do thực hiện Nghị quyết 11 cần tập trung vốn cho xuất khẩu, sản xuất. Ngân hàng này cũng đã thôi không áp dụng hình thức cho khách hàng vay tiêu dùng dạng tín chấp mà chuyển sang đảm bảo bằng tài sản. Giám đốc một ngân hàng TMCP có trụ sở trên đường Nguyễn Ái Quốc (TP. Biên Hòa) cũng nhận định, ngân hàng ông tuy vẫn cho vay tiêu dùng bình thường, không thắt chặt, song bản thân các thủ tục và lãi suất hiện tại cũng đã là một rào cản lớn đối với người vay. "Nhiều người có nhu cầu vay sửa nhà, mua sắm thiết bị phục vụ cuộc sống cũng tìm đến, nhưng khi biết không được vay tín chấp nữa mà phải đảm bảo bằng tài sản, lãi suất lại cao, họ đều rút" - giám đốc này nói.
* Tư nhân nở rộ
Thứ 4 tuần trước, khi đang mua sắm tại siêu thị, chị Lê Minh Thương (nhà ở khu phố 3, phường Bửu Hòa, TP. Biên Hòa) bất ngờ nhận được một cú điện thoại mời vay tiêu dùng từ một công ty tài chính trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh. Thông qua các dịch vụ của một ngân hàng liên doanh, công ty này cam kết các khoản vay tiêu dùng tín chấp lên đến 250 triệu đồng tùy mức thu nhập của khách hàng. Chị Thương cho biết, các điều kiện giải ngân khá nhanh gọn trong vòng 48 tiếng mà không cần thế chấp tài sản hay bảo lãnh của người thân... Lãi suất vay dao động từ 1,86 - 2%/tháng tính trên dư nợ giảm dần.
Không chỉ mình chị Thương mà thời gian gần đây, khá nhiều người dân cũng nhận được điện thoại, email, tờ rơi, trang web... quảng cáo các dịch vụ vay tiêu dùng của các công ty tài chính tư nhân với lãi suất cạnh tranh "sát sao" với lãi suất tại ngân hàng, dao động từ 23 - 26%/năm. Thêm vào đó là các ưu điểm khác về tính tiện lợi, nhanh gọn trong thủ tục giải ngân.
Ngoài ra, dạng sản phẩm "truyền thống" mà các công ty tài chính đẩy mạnh cung cấp hiện nay là cho vay trả góp các mặt hàng giá trị khá lớn, như: hàng điện máy, xe máy... Khi sử dụng dịch vụ, khách hàng sẽ phải trả trước tối thiểu 20% giá trị sản phẩm, khoản tiền còn lại sẽ được trả góp trong những tháng tiếp theo kèm theo mức lãi suất riêng của từng công ty cung cấp dịch vụ. Tùy theo số tiền vay mà mức lãi suất dạng này hiện ở mức trên dưới 2%/tháng, tương đương với các khoản vay tiêu dùng tại các ngân hàng nhỏ. Một chủ cửa hàng xe gắn máy trên đường Phạm Văn Thuận - Biên Hòa cho biết, mấy tháng qua, số khách hàng mua trả góp xe đang có chiều hướng tăng lên do vay tiêu dùng ở ngân hàng khó khăn hơn, lãi suất lại tương đương, trong khi mua trả góp thủ tục rất nhanh gọn, có nơi giải ngân chỉ trong 1 ngày.
V.Lâm