Xử lý quy hoạch treo: Giải pháp để an dân và nâng cao hiệu quả sử dụng đất

* Có dự án "quy hoạch treo" hay không?
Về mặt chữ nghĩa, Giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường (TN - MT) Lê Viết Hưng không đồng tình với "quy hoạch treo" (QHT) vì bản chất quy hoạch là phải "treo", do thời gian thực hiện QH phải mất thời gian từ lúc hình thành QH đến khi thực hiện QH.

* Có dự án "quy hoạch treo" hay không?

Về mặt chữ nghĩa, Giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường  (TN - MT) Lê Viết Hưng không đồng tình với "quy hoạch treo" (QHT) vì bản chất quy hoạch là phải "treo", do thời gian thực hiện QH phải mất thời gian từ lúc hình thành QH đến khi thực hiện QH. Tuy nhiên, theo chỉ đạo của Bộ TN- MT và UBND tỉnh về việc kiểm tra tình hình sử dụng đất và quy hoạch, các dự án đầu tư, Sở TN - MT Đồng Nai vẫn tiến hành rà soát lại và đã đưa ra con số: 368 dự án QHT có diện tích là 2.215 hecta. Những dự án này thuộc diện ghi trong kế hoạch sử dụng đất nhưng quá 3 năm chưa xác định được chủ đầu tư, chưa có quyết định thu hồi đất. 4 nguyên nhân chính dẫn đến QHT là thiếu QH khả thi, chưa có nguồn vốn, công tác quản lý làm biến động lớn về hiện trạng sử dụng đất và các thủ tục triển khai dự án chậm. Trong số này, chỉ có 4 dự án không còn khả thi với 26 hecta; 122 dự án QH thiếu khả thi vì vị trí không phù hợp với 333,51 hecta.

Trên cơ sở kết quả điều tra, Sở TN - MT đã cùng với các ngành  và các địa phương xem xét để hủy bỏ, chuyển sang kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2006-2010 là 145 dự án với diện tích hơn 1.312 hecta. Số dự án chuyển sang kế hoạch sử dụng đất sau năm 2010 là 122 dự án với diện tích gần 569 hecta. 101 dự án có diện tích hơn 333,5 hecta đã được đề nghị hủy bỏ QH. Ngoài QHT, qua kiểm tra của Sở TN - MT còn có 121 dự án với hơn 3.000 hecta thuộc loại "giải tỏa treo" (GTT), trong đó chưa hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư chiếm khoảng 70% (do chủ đầu tư thiếu vốn, do giá bồi thường và chính sách tái định cư chưa hợp lý nên dân chưa đồng tình, do các thủ tục triển khai chưa đúng quy định dẫn đến khiếu nại kéo dài). Sở TN - MT đã đề nghị thu hồi quyết định giao đất, cho thuê đất 9 dự án và đến nay đã trình UBND tỉnh quyết định thu hồi đất của 2 dự án là Công ty TNHH Minh Hiệp và Công ty Tuấn Thiện với 345 hecta. Số dự án đã bàn giao thực địa cho nhà đầu tư nhưng sau 12 tháng chưa sử dụng được gọi là "dự án treo" (DAT) thì có 38 dự án với diện tích 241 hecta. Đến thời điểm này, con số DAT đã rút xuống vì đã có 31 dự án với 115 hecta đưa vào sử dụng.

* Thái độ dứt khoát trong xử lý các dự án treo

Lãnh đạo Sở Kế hoạch - đầu tư (KH - ĐT) chưa đồng tình với cách phân loại các dự án QHT, GTT, DAT, vì theo bà Bồ Ngọc Thu, Giám đốc Sở, thì một dự án từ lúc nộp hồ sơ xin giới thiệu địa điểm đến khi hoàn tất các thủ tục (chờ các cơ quan thẩm định, đánh giá tác động môi trường...) cũng mất ít nhất là 415 ngày tính theo ngày làm việc (nếu tính cả thứ bảy, chủ nhật thì thời gian chờ đợi là 580 ngày!). Đó là chưa kể những dự án phải xin chủ trương của Chính phủ, xin ý kiến của Bộ Quốc phòng..., rồi còn công tác giải phóng mặt bằng cũng có nhiều khó khăn. Vì vậy, bà Thu lo lắng: Nếu cứ phải thực hiện đúng theo quy định thì có khi lãnh đạo địa phương sẽ bị xử phạt hành chính hết!

Trong khi đó, theo quan điểm của Sở TN - MT, thì thời gian qua Đồng Nai đã làm tốt công tác QH nên mới bị đánh giá là địa phương có QHT nhiều nhất (vì nhiều địa phương khác chưa làm xong QH thì không có dự án). Nhưng cũng đừng vì sự đánh giá của cấp trên hay nhìn vào con số dự án QHT mà "hốt hoảng" rối lên, vì thực chất Đồng Nai đã QH 33 KCN từ nay đến năm 2010 nên đất sẽ sử dụng theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ. Nếu nhìn vào con số diện tích 24.000 hecta đất đưa vào QH, trong đó chỉ có khoảng 2.000 hecta QHT, thì chứng tỏ Đồng Nai đã thực hiện đúng QH đến 90%.

Từ thực tiễn nói trên cho thấy, cần phải thực hiện nghiêm NĐ181/CP của Chính phủ thì mới quản lý việc QH và thực hiện QH một cách có hiệu quả, tránh được việc chính quyền QH viển vông, phi thực tế, làm cho lòng dân bất an, vì vướng vào QH. Chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Một cũng đã chỉ đạo các ngành cần chấp hành nghiêm việc kiểm tra tình hình sử dụng đất các QH, các dự án đầu tư theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ TN - MT; những vướng mắc hay vấn đề chưa rõ thì tiếp tục trao đổi kiến nghị. Có như vậy thì mới làm tốt công tác tham mưu cho UBND tỉnh trong việc QH, thực hiện QH và quản lý QH, nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Những dự án nào trục trặc do Nhà nước thì phải nhanh chóng có giải pháp khắc phục; dự án nào giao đất cho nhà đầu tư đã lâu, quá thời hạn quy định, nhưng không triển khai mà phía lỗi do nhà đầu tư thì phải thông báo cho nhà đầu tư biết và làm tham mưu cho UBND tỉnh ra quyết định thu hồi đất. Bởi, chỉ có làm tốt QH, thực hiện QH và quản lý QH đúng thì mới tạo sự đồng thuận, an dân, góp phần thúc đẩy việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội phát triển một cách bền vững.

Kim Loan