Giá đường trên thế giới thời gian qua liên tục tăng. Các doanh nghiệp sản xuất đường trong nước đứng trước cơ hội trong việc gia tăng lợi nhuận. Nhưng từ đầu năm đến nay, nhiều nhà máy đường ở miền Đông Nam bộ chưa thể hoạt động hết công suất do thiếu nguyên liệu. Trong bối cảnh ấy, việc tăng giá thu mua mía là chọn lựa của nhiều doanh nghiệp. Nhưng khi cây mía được giá, người nông dân Tây Ninh lại còn những lo toan khác...
Giá đường trên thế giới thời gian qua liên tục tăng. Các doanh nghiệp sản xuất đường trong nước đứng trước cơ hội trong việc gia tăng lợi nhuận. Nhưng từ đầu năm đến nay, nhiều nhà máy đường ở miền Đông
Vụ mùa 2010-2011, diện tích trồng mía của Tây Ninh ước đạt trên 26.000 hécta, tăng khoảng 1.500 hécta so với năm ngoái. Theo Cục Thống kê Tây Ninh, sản lượng mía mùa này của tỉnh sẽ đạt 1.700.000 tấn, năng suất bình quân khoảng 70 tấn/hécta. Nhiều năm qua, để hỗ trợ người trồng mía, các doanh nghiệp chế biến đường đã có những giải pháp đầu tư cho bà con nông dân trong sản xuất. Nhưng sự quan tâm lớn với nông dân vẫn là bài toán giá mía.
* Yên tâm chờ thu hoạch
Mới đây, thông tin từ Nhà máy đường 8.000 tấn/ngày thuộc Công ty CP Bourbon Tây Ninh (SBT) và Nhà máy đường Biên Hòa - Tây Ninh cho hay, từ ngày 18-3-2011, giá thu mua mía đã được nâng lên 1,2 triệu đồng/tấn 10 chữ đường (CCS) tại ruộng. Quyết định tăng giá tới sớm hơn dự định của các doanh nghiệp này do tình hình nhu cầu nguyên liệu.
Theo đại diện Công ty SBT, hiện trên vùng nguyên liệu mía do công ty đầu tư còn khoảng trên dưới 600 hécta chưa thu hoạch - tương đương hơn 36.000 tấn mía cây. Với công suất nhà máy hiện nay thì chỉ khoảng 5 ngày nữa là có thể thu hoạch hết mía trên đồng - nghĩa là đến ngày 23-3 là SBT có thể kết thúc vụ chế biến. Tuy nhiên, trong vài ngày qua đã có mưa trên diện rộng, một số vùng lượng mưa khá nhiều đã khiến cho một số cánh đồng vùng thấp thu hoạch chậm lại và phải tăng bo, do đó tiến độ thu hoạch có thể bị ảnh hưởng. Vì thế công ty dự trù thời gian thu hoạch kéo dài thêm để đảm bảo thu hoạch hết mía trên đồng.
 |
| Việc khai thác mía hiện nay đa phần vẫn còn làm thủ công. |
Vùng nguyên liệu của Nhà máy đường Biên Hòa - Tây Ninh đến ngày 17-3 cũng còn gần 600 hécta mía chưa thu hoạch với sản lượng khoảng 35.000 tấn. Với công suất nhà máy đang chạy như hiện nay (khoảng 3.400 tấn mía cây/ngày) thì đến cuối tháng 3 mới thu hoạch hết mía trên đồng. Theo Ban giám đốc nhà máy thì hiện nay dù đã có vài cơn mưa ở một số vùng, nhưng do hầu hết mía chưa thu hoạch thuộc vùng cao nên không bị ảnh hưởng nhiều về tiến độ thu hoạch.
Bên cạnh việc tăng giá, lâu nay, nhiều doanh nghiệp chế biến cũng hỗ trợ thêm cho bà con nông dân về khâu nhân công thu hoạch, vận chuyển mía tới nơi tiêu thụ. Có nhà máy tăng thêm chi phí tưới mía cho nông dân để giữ mía chậm khô, duy trì khả năng tái sinh.
* Được giá vẫn còn lo
So với cùng kỳ năm trước, lượng mía còn trên đồng ở Tây Ninh cũng rất nhiều. Những cơn mưa cuối tuần qua không phải là dấu chấm hết cho mùa nắng. Thời tiết nóng theo dự báo vẫn còn kéo dài khiến mía chậm thu hoạch bị khô và có thể bị cháy bất cứ lúc nào. Từ sau Tết đến nay, Tây Ninh đã có khoảng 200 hécta mía bị cháy.
Một nỗi lo khác mà bà con nông dân trồng mía Tây Ninh mong đợi các cơ quan chức năng quan tâm là việc cải thiện khâu thu hoạch bằng cơ giới hóa, cụ thể là khâu bốc xếp mía. Khi các nhà máy tăng công suất, áp lực thu hoạch mía ngày càng lớn, nhưng lực lượng nhân công thu hoạch không đủ đáp ứng yêu cầu. Trước tình hình này, không ít hộ nông dân phải bấm bụng chấp nhận những "yêu sách" của các đầu công để có nhân công chặt mía giao cho nhà máy.
Công bằng mà nói, ở Tây Ninh, vấn đề cơ giới hóa canh tác mía đã được quan tâm hàng chục năm trước đây. Từ tháng 7-2002, Sở Khoa học và công nghệ Tây Ninh đã liên kết với TP.Hồ Chí Minh thực hiện đề tài nghiên cứu xây dựng mô hình ứng dụng cơ giới hóa canh tác cây mía với mức kinh phí hàng tỷ đồng. Đề tài này đã được triển khai trong thực tiễn sản xuất thành công, trong đó có một số thiết bị đã được nhân rộng như: máy băm lá mía chuyên dùng; máy phá gốc mía chuyên dùng; máy tung vôi; thiết bị cày sâu không lật... Khâu trồng mía cũng đã có thiết bị thay thế thủ công. Cụ thể là máy liên hợp chuyên dùng kết hợp các công đoạn cắt hom, vận chuyển hom, rạch hàng, rải hom, trộn phân, lấp phân và hom, nén đất. Hoặc nhiều thiết bị trong khâu chăm sóc mía cũng đã được khảo nghiệm thành công như máy chuyên dùng xới cỏ khoảng trống giữa 2 hàng mía kết hợp bón phân lần 1; máy chuyên dùng bón phân thúc lần 2; máy chuyên dùng phun thuốc diệt cỏ...
Tuy nhiên, một trong những khâu khá quan trọng trong quy trình sản xuất cây mía là khâu thu hoạch thì lại chưa khảo nghiệm thành công. Qua thời gian khảo nghiệm cho thấy máy thu hoạch này có ưu điểm nổi bật là cắt sát gốc nên có thể tận thu thêm được hơn 4 tấn mía/hécta, vừa tiết kiệm được công băm gốc mía, vừa tăng thu nhập cho chủ mía. Tuy nhiên thực tế máy thu hoạch này vẫn còn nhiều hạn chế, mà hạn chế lớn nhất là chỉ có thể chặt mía xếp thành hàng mà không thể tự róc lá mía được. Do đó đi sau máy phải có thêm một số công lao động để thực hiện công đoạn róc lá mía. Ngoài ra, công đoạn chuyển mía đã chặt lên xe tải - tuy có khảo nghiệm máy bốc mía, nhưng thực tế vẫn phải cần khá nhiều nhân công chuyển mía từ bãi đến xe và xếp mía trên xe.
Cùng với Sở Khoa học - công nghệ Tây Ninh, các nhà máy đường cũng nghiên cứu ứng dụng nhiều thiết bị canh tác cây mía. Nhưng đến nay, vẫn chưa có nhà máy nào khảo nghiệm thành công máy thu hoạch mía. Máy móc chưa có, nhân công thiếu đã khiến cho nhiều hộ nông dân trồng mía "đứng ngồi không yên" - nhất là vào thời điểm cuối vụ thu hoạch. Chưa bao giờ nông dân trồng mía mong muốn có máy thu hoạch mía như thời điểm hiện nay.
***
Theo thống kê, ở Việt
5 doanh nghiệp ngành mía đường đang niêm yết trên thị trường chứng khoán là Công ty cổ phần mía đường Lam Sơn (LSS), Công ty cổ phần đường Biên Hòa (BHS), Công ty cổ phần Bourbon Tây Ninh (SBT), Công ty cổ phần mía đường - nhiệt điện Gia Lai (SEC) và Công ty cổ phần đường Ninh Hòa (NHS). Theo xu thế giảm điểm chung của thị trường, nhóm cổ phiếu ngành mía đường trong những phiên gần đây có diễn biến giảm giá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, cổ phiếu ngành mía đường có mức giảm ít hơn so với chỉ số chứng khoán và P/E bình quân của nhóm cổ phiếu này đang ở mức thấp.
Quang Hiền
