Chủ động phòng tránh lọt, lộ dữ liệu cá nhân

Việc lọt, lộ dữ liệu cá nhân (DLCN) dẫn đến những hậu quả khó lường như: các nguy cơ bị lừa đảo trực tuyến; bị tống tiền; chiếm đoạt tài sản; xúc phạm, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm; xâm hại tình dục… Điều này có thể gây ra những tổn thất tài chính nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, tinh thần của người có thông tin cá nhân bị lọt, lộ. Do đó, vấn đề bảo vệ DLCN hết sức quan trọng, đặc biệt là trong quá trình chuyển đổi số.

Bộ Công an đánh giá, tình trạng mua bán DLCN ở Việt Nam hiện nay rất nghiêm trọng. Thời gian qua, Bộ Công an đã phải cảnh báo, xử lý hàng chục triệu vụ việc có liên quan đến xâm phạm cơ sở DLCN.

Điển hình, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an thành phố Huế vừa phối hợp với Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) và các đơn vị nghiệp vụ triệt phá thành công chuyên án đấu tranh với hoạt động mua bán, trao đổi, công khai hóa trái phép thông tin cá nhân trên không gian mạng. Qua điều tra ban đầu của cơ quan công an, từ năm 2019 đến nay, các đối tượng trong đường dây này đã thu thập, mua bán trái phép hơn 53 triệu thông tin DLCN của cán bộ, công chức, viên chức, nhân viên các công ty và người dân ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước.

Để ngăn chặn tình trạng thu thập, mua bán trái phép DLCN trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến rộng rãi cho người dân về ý thức bảo vệ thông tin cá nhân và sử dụng các công cụ để bảo vệ thông tin cá nhân…; tăng cường hướng dẫn các biện pháp bảo vệ DLCN, bảo đảm an toàn thông tin mạng đối với các doanh nghiệp, nhà cung cấp dịch vụ có sử dụng hệ thống thông tin chứa DLCN.

Song song đó, ngành chức năng cũng cần thường xuyên kiểm tra việc bảo vệ thông tin cá nhân của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; tiến hành kiểm tra, thanh tra và xử lý quyết liệt, mang tính răn đe đối với các trường hợp vi phạm, nhất là đối với những đơn vị thu thập, xử lý số lượng lớn thông tin cá nhân như: mạng xã hội, doanh nghiệp viễn thông, bưu chính…

Bên cạnh đó, việc nhanh chóng hoàn thiện và thông qua Luật Bảo vệ DLCN cũng được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng pháp lý quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của các chủ thể DLCN; đánh dấu bước tiến lớn trong việc hoàn thiện cơ chế thực thi quyền dữ liệu và áp dụng các chế tài nghiêm khắc.

Hiện nay, Bộ Công an cũng đang lấy ý kiến Dự thảo Luật Bảo vệ DLCN (dự kiến có hiệu lực từ ngày 1-1-2026). Việc xây dựng Dự thảo Luật Bảo vệ  DLCN nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ DLCN, tạo hành lang pháp lý cho công tác bảo vệ DLCN, nâng cao năng lực bảo vệ DLCN cho các tổ chức, cá nhân trong nước tiếp cận trình độ quốc tế, khu vực; đẩy mạnh sử dụng DLCN đúng pháp luật phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Thư Ngọc