Ngày đêm canh giữ hồ Trị An

Hồ Trị An được Đồng Nai xác định cần được giữ gìn và phát triển. Thời gian qua, Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai (viết tắt là Khu bảo tồn, đóng trên địa bàn xã Mã Đà, H.Vĩnh Cửu) đã có nhiều nỗ lực trong công tác tuần tra, canh giữ hồ.

Hồ Trị An được Đồng Nai xác định cần được giữ gìn và phát triển. Thời gian qua, Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai (viết tắt là Khu bảo tồn, đóng trên địa bàn xã Mã Đà, H.Vĩnh Cửu) đã có nhiều nỗ lực trong công tác tuần tra, canh giữ hồ.

Lực lượng kiểm lâm làm nhiệm vụ tuần tra trên hồ Trị An. Ảnh: Thành Nhân

Sự nỗ lực của đơn vị đã mang lại nhiều kết quả tích cực, tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội ở khu vực hồ Trị An luôn được bảo đảm.

* Nỗ lực vượt qua áp lực, khó khăn

Hồ Trị An có tổng diện tích trên 32 ngàn ha. Hồ được thiết kế để phục vụ cho công trình thủy điện, công suất 400MW, sản lượng điện hằng năm khoảng 1,7 tỷ kWh; đồng thời, là nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho người dân khu vực Đồng Nai, Bình Dương và TP.HCM. Đây là một khu vực có hệ sinh thái đất ngập nước đặc trưng của khu vực miền Đông Nam bộ; có giá trị đa dạng sinh học cao, tài nguyên thủy sinh vật phong phú, đa dạng.

Ngày 29-6-2011, hồ Trị An được UNESCO công nhận là một trong 3 vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai. Hiện hồ Trị An đã được Chính phủ quy hoạch điểm du lịch của quốc gia. Đây là vinh dự nhưng cũng là trách nhiệm to lớn mà Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Đồng Nai phải gìn giữ và phát triển, trong đó Khu bảo tồn giữ vai trò trực tiếp quản lý, bảo vệ hồ.

Lực lượng kiểm lâm hồ Trị An được thành lập năm 2010 với tổng số cán bộ, nhân viên 21 người, được chia thành 3 trạm kiểm lâm để làm nhiệm vụ canh giữ hồ. Hạt phó Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn Thái Ngô Đức cho biết, thời gian qua, lực lượng kiểm lâm đã chịu nhiều áp lực khi làm việc ở đây. Bởi trên lòng hồ có khoảng 1 ngàn hộ ngư dân với hơn 5 ngàn nhân khẩu sinh sống bằng nghề nuôi cá, đánh bắt thủy sản (Việt kiều Campuchia hồi hương chiếm khoảng 70%). Hoàn cảnh kinh tế của nhiều ngư dân còn khó khăn, sinh kế của họ gắn liền với hồ Trị An; một số người ý thức chưa cao và có hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đánh bắt thủy sản.

Bên cạnh đó, hồ Trị An rộng lớn, địa hình có nhiều eo ngách, suối, bãi cạn, nên tàu, ca nô di chuyển tuần tra kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm gặp nhiều khó khăn. Việc tổ chức tuần tra, canh phục đa số diễn ra vào ban đêm và thường phải đối mặt với những hiểm nguy, bởi các đối tượng vi phạm rất manh động, có sử dụng hung khí tấn công, đe dọa đến kiểm lâm.

“Anh em làm nhiệm vụ trên hồ thường phải đối mặt với sóng to, gió lớn, nhất là vào mùa mưa bão. Còn mùa nước cạn, tàu tuần tra thường xuyên đối mặt với việc bị mắc cạn hoặc va vào gốc cây dưới đáy hồ, dễ dẫn đến tai nạn chìm, lật tàu, gây nguy hiểm cho các kiểm lâm viên” - ông Đức cho hay.

Mặt dù gặp rất nhiều áp lực trong công việc, nhưng lực lượng kiểm lâm Khu bảo tồn vẫn cố gắng khắc phục khó khăn và làm việc trên tinh thần trách nhiệm. Bất kể ngày hay đêm, khi nhận được thông tin, đơn vị liền triển khai lực lượng tuần tra, kiểm tra để ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và bảo tồn đa dạng sinh học. Nhờ đó, công tác quản lý, bảo vệ hồ Trị An được đảm bảo.

Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2022, lực lượng kiểm lâm đã phối hợp đi tuần tra, kiểm tra và phát hiện, tháo bỏ tại hiện trường gần 1.400m lưới cấm các loại; 8 cái đú dớn; 11 lưới chài điện; 21 máy xung điện. Lập biên bản 15 vụ lấn chiếm đất bán ngập trên hồ Trị An chuyển chính quyền địa phương xử lý theo thẩm quyền. Điển hình, ngày 12-3, lực lượng kiểm lâm đi tuần tra trên hồ Trị An (địa phận thuộc ấp 1, xã Mã Đà, H.Vĩnh Cửu), phát hiện ông N.N.T. đang dùng công cụ kích điện để khai thác thủy sản. Tổ công tác đã khống chế, buộc ông N.N.T. ngưng hành vi vi phạm, lập biên bản và chuyển hồ sơ cùng tang vật vi phạm đến đơn vị chức năng xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền.

* Tăng cường công tác phối hợp

Bên cạnh làm nhiệm vụ độc lập, lực lượng kiểm lâm Khu bảo tồn còn phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng công an, Ban chỉ huy quân sự xã thường xuyên tuần tra, truy quét toàn hồ Trị An; tham gia các đợt kiểm tra do Chi cục Thủy sản Đồng Nai tổ chức theo chuyên đề như: kiểm tra hoạt động sử dụng ngư cụ cấm, xung điện trong khai thác thủy sản; kiểm tra đăng ký, đăng kiểm tàu cá; kiểm tra giấy phép khai thác thủy sản. Ngoài ra, Khu bảo tồn còn đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật và vận động ngư dân thực hiện tốt các quy định của Nhà nước về lĩnh vực quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Lực lượng kiểm lâm tháo gỡ, phá bỏ những ngư cụ đánh bắt thủy sản trái phép ở hồ Trị An. Ảnh: Thành Nhân

Ông Nguyễn Hữu Phước cho hay, thông qua các giải pháp tuyên truyền, tăng cường hoạt động tuần tra, bảo vệ và thực hiện tốt công tác quản lý, ý thức trách nhiệm về bảo vệ nguồn lợi thủy sản của cộng đồng người dân ở khu vực hồ Trị An nâng lên rõ rệt. Một số khu vực trước đây ngư dân thường khai thác thủy sản bằng ngư cụ, công cụ cấm thì nay bà con đã chuyển sang sử dụng các loại ngư cụ trong quy định cho phép. Nhiều khu vực ngư dân đã thành lập các tổ hợp tác trong khai thác thủy sản để hỗ trợ lẫn nhau và đấu tranh với các hành vi hủy hoại nguồn lợi thủy sản.

“Bà con thường xuyên cung cấp thông tin có giá trị để giúp cho kiểm lâm kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời nhiều vụ vi phạm về sử dụng ngư cụ cấm, sử dụng công cụ kích điện để khai thác thủy sản” - ông Phước bộc bạch.

Tuy nhiên, tình trạng sử dụng xung điện để khai thác thủy sản hiện vẫn còn xảy ra. Vào mùa khô, mực nước hồ Trị An cạn, thời gian phơi bãi kéo dài, cùng với nhu cầu về đất sản xuất ngày càng cao của người dân nên một số đối tượng đã lợi dụng sử dụng xe cơ giới đào, đắp đất lấn chiếm hồ Trị An gây phức tạp cho công tác quản lý bảo vệ hồ.

Do đó, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn Nguyễn Hữu Phước cho biết, trong thời gian tới, đơn vị tiếp tục triển khai các hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng. Tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đi kiểm tra, truy quét hoạt động đánh bắt thủy sản trái phép. Nắm bắt thông tin đối tượng có dấu hiệu vi phạm để có biện pháp ngăn chặn kịp thời, thông báo cho địa phương có kế hoạch triệt phá các tụ điểm mua bán, tàng trữ công cụ kích điện để khai thác thủy sản.

Thành Nhân