Qua 35 năm xây dựng và trưởng thành, ngành Kiểm sát nhân dân tỉnh đã không ngừng đổi mới trên mọi phương diện để xây dựng một tập thể vững mạnh, góp phần kiểm sát công tác đấu tranh với các loại tội phạm có hiệu quả.
Qua 35 năm xây dựng và trưởng thành, ngành Kiểm sát nhân dân tỉnh đã không ngừng đổi mới trên mọi phương diện để xây dựng một tập thể vững mạnh, góp phần kiểm sát công tác đấu tranh với các loại tội phạm có hiệu quả.
* Chuyển biến trước những thách thức mới
Những năm gần đây, chức năng và nhiệm vụ của ngành kiểm sát có sự thay đổi. Ngoài công tác giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân, vai trò của ngành kiểm sát trong việc thực hành quyền công tố, đấu tranh phòng chống tội phạm cũng được nâng lên. Trước những đổi mới về công tác kiểm sát, ngành Kiểm sát nhân dân tỉnh đã chủ động phối hợp với các ngành công an, tòa án kịp thời xử lý nghiêm các loại tội phạm.
Đại diện Viện Kiểm sát thực hiện quyền công tố tại tòa. Ảnh: P. MAI
Theo thống kê của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh, số vụ án hình sự ngành thụ lý năm 2000 là 1.801 vụ, đến năm 2010 con số đó đã tăng lên 2.810 vụ. Đây là số án thụ lý quá cao, bình quân mỗi kiểm sát viên hàng tháng phải thụ lý từ 10-15 vụ án. Tuy nhiên, với tinh thần phấn đấu không ngừng, tiến độ giải quyết các vụ án thời gian vừa qua đã tăng lên rất nhiều. Nếu như năm 2000 số vụ án được ngành kiểm sát giải quyết đạt 90,6%, thì đến năm 2010 số vụ án được giải quyết tăng lên 96,7%, tình trạng án tồn đọng đã cơ bản được giải quyết. Bên cạnh đó, chất lượng hồ sơ kiểm sát ngày càng tốt hơn, đến nay cơ bản khắc phục các trường hợp đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án do không phạm tội, Viện kiểm sát (VKS) truy tố tòa tuyên không phạm tội. Báo cáo của VKSND tỉnh cho biết, số vụ án VKS trả hồ sơ cho cơ quan điều tra bổ sung được kéo giảm, từ 7% năm 2000 xuống còn 1,59% vào năm 2010. Số vụ án tòa án trả hồ sơ cho VKS cũng giảm, từ 4,66% năm 2000 xuống còn 2,89% năm 2010.
Công tác kiểm sát xét xử cũng được ngành quan tâm nâng cao chất lượng truy tố và kiểm sát án. Chất lượng hồ sơ truy tố, xét xử các vụ án tương đối tốt, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và ít để xảy ra tình trạng án oan, sai. Công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và quản lý người chấp hành án phạt tù được VKS tiến hành thường xuyên, tạo được nhiều chuyển biến; tình trạng lạm dụng bắt khẩn cấp cơ bản được khắc phục. Năm 2002, trường hợp bắt khẩn cấp xử lý hình sự đạt 83% thì năm 2010 đạt tỷ lệ trên 96% và trong 6 tháng đầu năm 2011 đạt gần 99%.
* Phát huy vai trò công tố
Trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án hình sự, VKS hai cấp tỉnh, huyện đã tăng cường công tác kiểm sát tiếp nhận, quản lý và xử lý tin báo tố giác tội phạm của cơ quan điều tra để giải quyết kịp thời và đúng pháp luật.
6 tháng đầu năm 2011, VKS đã kiểm sát gần 2.000 tin báo tố giác tội phạm, tăng hơn 700 tin so với cùng kỳ năm 2010. VKS các huyện, thành phố, thị xã trên toàn tỉnh cũng đã tham gia kiểm sát rất nhiều thông tin trình báo, qua đó đã có những kiến nghị khắc phục những vi phạm về trình tự, thủ tục giải quyết, thời hạn giải quyết đối với cơ quan điều tra.
Với vai trò kiểm sát việc khởi tố (hoặc không khởi tố) vụ án, bị can và kiểm sát việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn đảm bảo đúng pháp luật…, VKS đã góp phần hạn chế các trường hợp án oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Riêng 6 tháng đầu năm 2011, VKS các cấp đã yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố 9 vụ án, hủy bỏ 2 quyết định khởi tố vụ án, 2 quyết định không khởi tố vụ án và 47 quyết định khởi tố bị can. Ngoài ra, VKS cũng không phê chuẩn lệnh bắt tạm giam 9 bị can, lệnh tạm giam 26 bị can, 5 trường hợp bắt khẩn cấp do không đủ căn cứ pháp luật.
Điển hình như vụ VKS tỉnh không phê chuẩn quyết định khởi tố 9 bị can liên quan đến vụ cố ý làm trái tại trạm cân Dầu Giây vào tháng 12-2010. Theo một lãnh đạo VKS tỉnh, việc đình chỉ quyết định khởi tố các bị can trong vụ án đã được cả một hội đồng xem xét. Trước đó, liên quan đến vụ đề nghị đặc xá cho nguyên chủ tịch huyện Vĩnh Cửu Nguyễn Hoàng Huynh, VKS tỉnh đã có văn bản yêu cầu cơ quan thực thi pháp luật làm rõ vụ việc để không để lọt tội phạm.
Với những vụ án phức tạp, được dư luận đặc biệt quan tâm, VKS với vai trò của mình đã có những quyết định kịp thời để giải quyết vụ việc đúng pháp luật. Với những vụ điển hình đó, VKS đã chứng tỏ vai trò của mình trong việc kiểm sát đối với quá trình xử lý các vụ án, góp phần xử lý nghiêm các loại tội phạm.
Trần Danh
