Câu đối Xuân vào hội

Tết về, ngoài cành mai, chậu quất, bánh chưng, bánh tét hay mâm ngũ quả, một thứ không thể thiếu đối với nhiều người, đó là phải có một đôi câu đối Xuân giấy đỏ, mực tàu đen treo trong nhà. Mỗi câu đối có một ý nghĩa riêng mà người tặng hay người treo nó đều mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới.

Mỗi câu đối chứa đựng trong đó cả một hồn Việt đậm đà.

Tết về, ngoài cành mai, chậu quất, bánh chưng, bánh tét hay mâm ngũ quả, một thứ không thể thiếu đối với nhiều người, đó là phải có một đôi câu đối Xuân giấy đỏ, mực tàu đen treo trong nhà. Mỗi câu đối có một ý nghĩa riêng mà người tặng hay người treo nó đều mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới.

* Đằm thắm những câu chúc

Những người đến đặt thầy đồ viết câu đối đều có những mong ước, hy vọng nhất định. Người mong năm sau gia đình làm ăn tấn tới, kẻ mong sức khỏe người lớn nhỏ trong nhà mạnh giỏi, còn một số lại mong có câu đối chúc gia quyến luôn gặp điều tốt lành. Cầm trong tay một câu đối vừa được “thầy cho”, anh Hưng (KP6, phường Tân Mai, TP.Biên Hòa) vui vẻ nói: “Ngoài bình mai với chậu quất, mình mua thêm câu đối này về treo cho nó may mắn và có không khí Tết hơn. Không có nó cứ thấy Tết còn thiếu thiếu... ”.

Trong tâm trạng mua câu đối về tặng một người quen vừa xây xong nhà trong dịp năm mới này, anh Phạm Hữu Tiến (phường Trung Dũng, TP.Biên Hòa) phân vân không biết phải tặng câu nào cho “vẹn cả đôi đường”. Sau một hồi đắn đo, anh bèn hỏi ý kiến thầy đồ, và khá tâm đắc với câu đối: “Tân gia, tân phú, tân phú quí - Tấn tài, tấn lộc, tấn bình an”. Anh Tiến nói: “Mình muốn câu đối sao cho thật ý nghĩa và mang cả những lời chúc chân thành nhất của bản thân gửi đến người mình tặng. Câu đối này rất hợp với mong muốn của mình”.

Đã có 7 năm viết câu đối, anh Minh Vương, chủ một phòng tranh nằm tại quán cà phê Lộc Vừng (ấp Tân Bình, phường Bửu Hòa, TP. Biên Hòa) chia sẻ: “Mùa Xuân là mùa của những câu chúc mà mọi người dành cho nhau. Mỗi lời chúc có một ý nghĩa và mang thông điệp của người chúc. Người ta treo câu đối trong nhà để mong cái sắc đỏ của tờ giấy thêm rạng rỡ căn nhà và những dòng chữ trên đó mang lại một sinh khí mới cho gia chủ. Ngoài ra, những thông điệp của câu đối sẽ dần in sâu vào tâm trí người xem. Vậy nên một câu đối hay sẽ có ý nghĩa rất tích cực đến tâm lý con người”.

Câu đối đủ loại kiểu dáng và chất liệu.

Không chỉ là Chúc Mừng Năm Mới, An Khang Thịnh Vượng, Vạn Sự Như Ý, Phúc - Lộc - Thọ hay Nhân - Lễ - Nghĩa - Trí - Tín, những câu đối ngày Xuân có muôn vàn sắc điệu để người mua lựa chọn. Nếu con cháu trong gia đình muốn chúc ông bà, cha mẹ có một năm dồi dào sức khỏe và hạnh phúc viên mãn thì sẽ lựa chọn những câu như: “Tổ tiên công đức muôn đời thịnh - Con cháu thảo hiền vạn tiết Xuân”, hay câu: “Tuế hữu tứ thời xuân tại thủ - Nhân ư bách hạnh hiếu vi tiên” (Mỗi năm có bốn mùa, Xuân là mùa đầu tiên - Con người có trăm tính, hiếu thảo là tính quý nhất). Hay cũng có thể một câu chúc bao hàm nhiều ý nghĩa và đối tượng: “Chúc Tết đến trăm điều như ý - Mừng Xuân sang vạn sự thành công”.

Tấm giấy điều đỏ tươi trở nên sang trọng mà tao nhã làm nền cho những dòng chữ từ đôi tay tài hoa của thầy đồ viết nên. Có người chọn những câu đối rõ ý, đơn ý, đọc lên là khách tới thăm nhà hiểu và nhớ ngay. Cũng có người chọn những câu có ý tứ sâu xa, như: “Tân niên nạp dư khánh - Gia tiết hiệu trường xuân”. (Nghĩa của hai câu này là: Năm mới thừa chuyện vui - Tiết đẹp xuân còn mãi). Cái hay của nó là, không chỉ mùa xuân mà cả bốn mùa trong năm gia chủ đều có Xuân, mùa nào đọc cũng thấy thích.

* Phong phú đối xuân

Chọn cho mình một đôi câu đối hay, đúng ý rồi, nhiều người lại thích chăm chút hơn cho chất liệu viết câu đối. Có người đơn giản chỉ cần mảnh giấy điều đỏ cho rực rỡ căn phòng trong ba ngày Tết, người khác lại chọn mành tre để tăng thêm vẻ mộc mạc lại độc đáo của câu đối, kẻ lại thích có khung kiếng cho sang trọng. Tất cả những yêu cầu này đều được các phòng tranh viết câu đối đáp ứng. Anh Minh Vương nói: “Tùy vào yêu cầu của khách mà sẽ có những mức giá khác nhau. Nếu khách thích tỉ mỉ và sang trọng hơn thì câu đối sẽ được đặt vào trong lồng kính và giữ được lâu, còn nếu chỉ chơi ba ngày Tết thì chỉ cần giấy điều là đủ”.

Mỗi câu đối thông thường được viết lên giấy điều giá tầm khoảng 50-100 ngàn đồng. Những ai muốn được lồng trong khung kiếng thì giá sẽ cao hơn, còn muốn cầu kỳ, có tranh minh họa cho câu đối sẽ được thầy đồ vẽ để thêm phần sắc sảo. Với câu đối chỉ cần 15-30 phút là viết xong, nhưng nếu có thêm bức tranh thì phải cần đến nửa ngày hoặc một ngày mới hoàn chỉnh. Thế nên, giá cả của chúng cũng sẽ cao hơn và đi kèm là giá trị tăng lên.

Viết câu đối trên trái bưởi là một sự sáng tạo đầy ý nghĩa của thầy đồ trong năm nay.

Để trang hoàng cho ngôi nhà của mình dịp đầu xuân, anh Lê Công Hùng (phường Tân Biên, TP.Biên Hòa) đã cho xây hòn non bộ và mời thầy đồ đến viết hai câu đối lên trên đó. Anh nói: “Mình thích hai câu: Phước thâm tự hải - Lộc cao như sơn (Hạnh phúc nhiều sâu như biển - Của cải nhiều cao như núi) nên phải mời thầy đồ về tận nhà viết lên hòn non bộ cho đẹp. Chi phí không bao nhiêu nhưng nhìn rất có hồn và tạo cho gia đình một không khí rất thiêng liêng trong những ngày Tết”. Anh Nhật Hoàng - một thầy đồ, chủ phòng tranh ở đường Nguyễn Ái Quốc (TP.Biên Hòa) cho biết: “Khoảng từ 20 âm lịch là bắt đầu có nhiều người đến mua câu đối. Một số người nhờ mình tới tận nhà để viết câu đối lên tủ, tường cho lạ. Cách này tuy hơi tốn kém nhưng thể hiện cái gu và sở thích cá nhân từng người và nó vẫn mang đậm nét thanh nhã của câu đối”.

Không chỉ viết câu đối lên tường, lên đá mà các dịch vụ thư pháp còn phát triển với nhiều hình thức ngày càng đa dạng. Anh Vương tiết lộ, anh đang chuẩn bị đặt hàng từ các lái buôn các cặp trái cây đẹp mắt như bưởi, dưa hấu để viết thư pháp lên trên và bán cho khách hàng.

Trước giờ chỉ có những quả dưa được dán giấy đỏ có một vài chữ in trên giấy. Nhưng giờ với cách làm mới này của anh Vương thì mọi người sẽ có được những mâm ngũ quả chưng bàn thờ gia tiên thật độc đáo và ý nghĩa. Với giá từ 180-200 ngàn đồng/cặp bưởi thì mọi người đã có được một mâm quả đi kèm với câu đối Tết hay lời chúc đầu năm đầy may mắn. Sáng kiến này còn khá lạ và chưa “đụng hàng” với những hình thức khác nên sẽ là một lựa chọn thú vị cho khách hàng. Theo dự tính ban đầu của anh Vương,  mỗi ngày anh sẽ bán được khoảng 30 cặp bưởi như vậy.

“Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ - cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh”, thầy đồ Nhật Hoàng đọc vang đôi câu đối lên khiến mọi người đang xem xung quanh ai cũng mỉm cười. Những câu đối Tết đang cùng mọi người vào hội, để mọi nhà nô nức đón một năm mới an khang, thịnh vượng.

Minh Trung