Tìm việc ở chốn đồng quê

Những ngày cuối năm, mặc cho người khá giả rục rịch trang trí nhà cửa, mua sắm Tết, chị Tư và những người đồng hương Sóc Trăng vẫn miệt mài tìm đến những vùng quê của Đồng Nai tìm việc làm.

Những ngày cuối năm, mặc cho người khá giả rục rịch trang trí nhà cửa, mua sắm Tết, chị Tư và những người đồng hương Sóc Trăng vẫn miệt mài tìm đến những vùng quê của Đồng Nai tìm việc làm.

* Làm rẫy giữa đêm

Trong ánh trăng lờ mờ, sương rừng lãng đãng, chị Tư (tên thật là Nguyễn Thị Liễu) cùng nhóm bạn đồng hương chạy đua với thời gian để vào vụ thu hoạch mì. Chị Tư bày tỏ, đây là năm thứ ba chị cùng nhóm bạn đồng hương về xã Mã Đà (huyện Vĩnh Cửu) làm mì thuê cho những chủ rẫy trong xã. “Có việc thì tụi tui làm, bất kể thời gian và lễ, tết”- chị Tư giải thích lý do vì sao chị còn ngồi đây, khi đồng hồ báo 22 giờ đêm 31-12-2011.

Ngày phơi nắng, đêm về những người làm mì thuê chui trong những túp lều tạm để nghỉ ngơi lấy sức.

Lá khô vặn mình ti tách bởi sương đêm, những củ mì đen đủi được gọt vỏ trắng phau tạo thêm ánh sáng để chống cơn thèm ngủ. Chị Phấn (bạn của chị Tư) nhoẻn miệng cười duyên cho biết: “Tụi tui có nhiều cái Tết lắm. Như: Tết cổ truyền của đồng bào Khmer, Tết Nguyên đán của người Việt… Tụi tui chỉ sợ không có tiền để ăn Tết, chứ không sợ không có Tết để vui”.

Trong hơi men mừng năm mới và cái lạnh của sương rừng, anh Năm Tuấn (ấp 3, xã Mã Đà) chở chúng tôi bằng chiếc xe máy cà tàng đi xem cảnh làm mì đêm của những người miền Tây tha hương tìm việc. Cách con đường 327 vừa mới mở gần 20m, túp lều bạt của gia đình chị Hạnh tối om. Anh Năm Tuấn thấy vậy chạy thẳng xe về nơi có ánh sáng và nói: “Họ đang chặt mì ngoài đó. Giờ này, nơi nào sáng điện là nơi đó có người chặt mì thuê tranh thủ làm đêm”.

* Phơi mình trong nắng gắt

Dưới cái nắng chói chang, chị Hà (quê Quảng Ngãi) vẫn cố nép mình dưới những nhánh mì để tìm chút bóng mát. Chị Hà cho biết, Công ty P. (TP. Biên Hòa) vừa có đợt cắt giảm nhân sự cuối năm nên chị bị đẩy ra ngoài. Nhờ có quen biết một người ở xã Bàu Hàm (huyện Trảng Bom), chị gia nhập vào nhóm những người chặt mía, thu hoạch mì thuê của ông Ba Thái (ấp 2, xã Bàu Hàm) để lấp thời gian thất nghiệp trước và sau Tết. “Nắng thì mặc nắng, miễn sao có việc làm và thu nhập là được” - chị Hà bộc bạch.

Cơn gió mạnh vô tình thoảng qua xô ngã các nhánh mì che nắng của chị Hà và những người khác khiến nhiều chị la lên oai oái. Chị Xuân (bạn chị Hà) thỏ thẻ: “Tui là gái có chồng nên chẳng sợ nắng làm sạm da. Chỉ tội cho tụi con Hồng, con Nga, làn da con gái cứ thâm đen vì nắng nên khó tìm được chồng thơm”.

Qua bao mùa nắng theo gia đình về xã Bàu Hàm làm rẫy thuê, cô bé Hồng cứ vậy lớn lên theo những mùa mì, mùa mía của dân địa phương. 16 tuổi, Hồng như đóa hoa dại rực rỡ giữa ngổn ngang thân mì, gốc mía sau thu hoạch.  “Ngày phơi nắng, đêm về giấu mình trong lều bạt lạnh buốt ngủ lấy sức. Cuộc sống tụi tui cứ vậy, phiêu bạt nay chỗ này, mai chỗ khác. Khoảng tháng 2 kết thúc mùa chặt mì, mía thì gia đình tui rút về quê làm mướn tiếp”- anh Thành (cha của bé Hồng) thở dài cho biết.

* Những cuộc tình dại

Mùa xuân, mùa uyên ương xây tổ ấm. Trong sự hoang sơ và cô độc nơi rẫy vườn, người chặt mì, mía, cắt thuốc lá thuê đã tìm được bến đỗ khi tình yêu nảy nở trong lao động. Tại rẫy mì đang thu hoạch dở dang rộng trên 5 hécta của ông Kiệt (ấp 9, xã Gia Canh, huyện Định Quán), chúng tôi nhìn thấy bé Xuyến (khoảng 3 tuổi) đang lon ton theo mẹ. Tiếp chuyện với chúng tôi, chị Ph. (mẹ Xuyến) ngấn lệ tâm sự, 5 mùa rẫy trước, trong sự cô đơn chị gặp và bén duyên cùng anh T. Nhưng vì lấy chồng không hôn thú, không có cha mẹ đôi bên chứng kiến nên khi kết thúc mùa rẫy chị và anh T. chia tay sau một trận cãi vã về tiền bạc. “Con bé giống cha như đúc. Tuy vậy, giờ cha nó ở đâu tui cũng không biết. Thôi duyên phận mà, được bao nhiêu thì hay bấy nhiêu, tui không trách ai cả”- chị Ph. nhìn đống mì chưa gọt cao ngất mà quên hết buồn phiền riêng tư - nói.

Sau Tết Dương lịch, công việc chặt mía, nhổ mì, cắt thuốc lá càng khan hiếm lao động.

Cùng chặt mì thuê cho ông Kiệt, chị Xoan khá đẫy đà với tuổi 35 đang cô quạnh. Tỉ tê chuyện đời với chúng tôi, chị Xoan tỏ vẻ bất cần: “Ái dà, ba anh chàng sở khanh đó tớ cóc cần. Tớ chỉ cần đứa con để sau này nương tựa mà thôi”. Rồi chị bỏ lỡ câu nói, gọi cu Tèo (con chị) đang mải mê nghịch đất vào trong chòi lá uống thuốc khi mũi xanh chảy lòng thòng. Nhìn thằng bé bụ bẫm, mặt mũi lấm lem, chúng tôi ái ngại hỏi chị Xoan: “Sao chị không gửi cháu cho ngoại nuôi để khỏi vướng tay?”. Chị Xoan thật thà cho biết, hiện chị đã gửi một bé gái lớn cho bà ngoại nuôi ăn học. Hai đứa trẻ ấy đều được chị sinh ra sau những mùa rẫy cô đơn tình cảm.

Sau Tết Dương lịch, dân tứ xứ đổ về vùng nông thôn Đồng Nai tìm việc ngày một nhiều. Dọc theo các tuyến đường 761, 768, 600… (qua các huyện: Vĩnh Cửu, Tân Phú), chúng tôi thấy rất nhiều lều tạm mọc lên theo các lùm rừng. Anh Sáu Tâm (một cán bộ ở xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu) cho biết, bắt đầu từ tháng 11 trở đi, các vùng nông thôn rất khát lao động chặt mì, mía và cắt thuốc lá. “Họ về đây làm thuê theo lời mời hoặc sự giới thiệu của những chủ rẫy, chủ đất. Do làm theo mùa nên họ che tạm lều bạt ngay tại rẫy để sinh hoạt”- anh Sáu Tâm cho hay.

Tiếp chuyện với chúng tôi, anh Út Len (chủ vườn mía ở ấp 5, xã Mã Đà) cho biết thêm, sau khi thu hoạch xong vườn mì của gia đình, anh còn mua khoán các vườn mì khác và thuê nhân công chặt, phơi. “Nghề của tôi là tổ chức nhân công và công việc này đang có xu thế ăn nên làm ra, khi lao động nông thôn đang thiếu. Chúng tôi chỉ lo tìm việc cho họ làm, còn nơi ăn ở họ tự túc tại rẫy”- anh Út Len cho hay.

Đang loay hoay sửa lại túp lều vừa bị gió giật đổ, anh Hai Mến (người làm công cho anh Út Len) nhìn bầu trời đang kéo mây xám mà dự báo: “Chiều nay trời hầm đây. Tối đến sương dày và tiết trời như vậy thì mì, thuốc mới đẹp và đạt chất lượng khi phơi, cắt”.

Đoàn Phú