Những đồn thổi về cây “thần dược” chữa bách bệnh

Gần đây, ở TP.Biên Hòa cũng như các huyện lân cận rộ lên chuyện những người mắc bệnh gút, tiểu đường, hiếm muộn… dùng rễ cây mật nhân để điều trị. Hiệu quả, công dụng thực sự của rễ cây này đến đâu trong việc chữa bệnh thì vẫn cần các cơ quan chức năng kiểm chứng. Nhưng những câu rao như rót mật vào tai của cánh bán dạo về công dụng thần kỳ của rễ cây mật nhân khiến chúng càng được nhiều người tìm mua.

Gần đây, ở TP.Biên Hòa cũng như các huyện lân cận rộ lên chuyện những người mắc bệnh gút, tiểu đường, hiếm muộn… dùng rễ cây mật nhân để điều trị. Hiệu quả, công dụng thực sự của rễ cây này đến đâu trong việc chữa bệnh thì vẫn cần các cơ quan chức năng kiểm chứng. Nhưng những câu rao như rót mật vào tai của cánh bán dạo về công dụng thần kỳ của rễ cây mật nhân khiến chúng càng được nhiều người tìm mua.

Với vô số công dụng nhưng rễ cây mật nhân được bày bán công khai với giá khá mềm, chỉ từ 50-60 ngàn đồng/kg. Liệu đây có phải là thần dược chữa bách bệnh hay chỉ là tin đồn?

* “Thần dược” chữa bách bệnh?

Theo lời giới thiệu của ông Nguyễn Văn L. (48 tuổi, nhà ở phường Long Bình) - người có nhiều năm sử dụng rễ cây mật nhân để trị bệnh tiểu đường, chúng tôi tìm đến ngã tư đường Phạm Văn Thuận giao với đường Võ Thị Sáu để tận mắt chứng kiến màn quảng cáo bay bổng về công dụng chữa bệnh của rễ cây mật nhân từ người bán dạo.

Phi (áo sọc) đang quảng cáo công dụng chữa bệnh thần kỳ của rễ cây mật nhân với người mua.

Tại đây, chúng tôi thấy một chiếc xe máy dựng trên vỉa hè, đằng sau yên buộc chặt nhiều rễ cây màu vàng nhạt kèm tấm bảng ghi “bán rễ bá bệnh mật nhân”. Thấy khách đến, người đàn ông khoảng 35 tuổi tên Phi đon đả giới thiệu: “Rễ cây mật nhân đó, chữa tất tần tật bệnh. Từ đông y đến nan y, thậm chí cả ung thư giai đoạn cuối. Nhiều người chữa khỏi rồi, thuốc quý về từng đợt, không phải lúc nào cũng có”. Thấy chúng tôi tỏ vẻ lo ngại về công dụng, cũng như những biến chứng nếu dùng không đúng cách, Phi thuyết phục thêm: “Tôi bán cho nhiều người rồi, họ nói lại là dùng rất hiệu quả, cứ yên tâm. Rễ cây mà làm gì có biến chứng”.

Trong khi chúng tôi đang chần chừ, thì có một thanh niên chừng 30 tuổi chạy xe đến hỏi mua: “Tôi có người bà con, bị sưng phù khắp người, đi khám bác sĩ bảo suy thận, do ngại dùng thuốc tây nên muốn hỏi loại này chữa có được không?”. Vớ được khách mới, Phi nhiệt tình hướng dẫn: “Gặp đúng nơi bán rồi. Anh mua về rửa sạch, đem cắt nhỏ từng khúc rồi chẻ thành từng lát mỏng phơi khô. Khi dùng, chỉ cần bỏ một vài lát vào chén nước sôi hoặc cho vào rượu ngâm vài ngày rồi lấy ra uống sẽ trị được bách bệnh... Có thể ngâm rượu từ 3 - 5 ngày là uống được, hoặc chẻ nhỏ ngâm trong nước sôi 15 phút rồi uống như nước trà trong vòng 1 tuần, nếu đỡ quay lại lấy tiếp”. Như để chứng minh mình là người bán tin cậy và có nguồn rễ dồi dào, Phi cho chúng tôi số điện thoại để tiện liên lạc cho việc mua bán sau này.

Tiếp tục lần theo một số điểm chuyên bán rễ cây mật nhân ở TP.Biên Hòa, chúng tôi tìm đến khu vực đường Nguyễn Ái Quốc (phường Tân Phong). Gặp một người đàn ông tên Tuấn, chuyên hành nghề buôn bán cây “thần dược” ở đây mấy tháng nay, ông này quả quyết: “Đây là loại thảo dược quý, chữa được rất nhiều bệnh nan y, mọc nhiều ở các tỉnh Tây Nguyên. Số rễ này, tôi cũng đặt hàng mấy người đi săn cây rất lâu mới có đó. Trước đây, rễ cây mật nhân nhiều lắm, bây giờ số lượng ít rồi. Chính vì bị săn lùng nên cây ngày càng cạn kiệt, khan hiếm. Người đi săn cây bán nhiều, mà người lùng mua cây cũng lắm”.

Chưa hết những lời rao ngọt như mật rót vào tai, ông Tuấn còn khẳng định, loại cây này có thể chữa được cả bệnh vô sinh hiếm muộn, giúp tăng cường sinh lực, ham muốn cho đàn ông. “Mặc dù quý vậy đó, nhưng em mua bao nhiêu cũng có hết. Trung bình, mỗi ngày anh bán cả trăm ký, em lấy nhiều anh bớt giá cho” - ông Tuấn nói.

Ngoài những người quen mặt, bày bán một chỗ nhất định như: Phi, Tuấn thì ở Đồng Nai còn có một lực lượng dân buôn hùng hậu chuyên đi bán dạo. Đến nơi đâu, họ cũng đồn thổi công dụng, khả năng chữa bệnh tuyệt vời của loại rễ cây mật nhân.

* Cần sử dụng đúng!

Vì công dụng của cây được đồn thổi như vậy, nên có rất nhiều người tìm mua với hy vọng bệnh tật được thuyên giảm. Tuy nhiên, sau một thời gian điều trị, họ thật sự vỡ mộng về những lời rao ngọt như mật ấy. Bà Nguyễn Thị Nguyệt (54 tuổi, ngụ tại KP1, phường Long Bình, TP.Biên Hòa) cho hay, do bị đau dạ dày, viêm xoang nên sau khi nghe nhiều người mách nước, bà đã mua rễ cây mật nhân về dùng thử. Thời gian đầu uống nước chắt từ rễ cây, bà cảm thấy mát mẻ trong người, nhưng dùng hết cả chục ký rễ mà mấy căn bệnh trên không có dấu hiệu thuyên giảm. Trái lại, do dùng quá nhiều với mật độ thường xuyên nên đường tiêu hóa của bà có vấn đề. Mỗi lần ăn thứ gì khác lạ, cơ thể không hấp thu được khiến bà bị tiêu chảy kéo dài, dẫn đến sức khỏe sa sút.

Còn bà Trần Thị Song (73 tuổi, ngụ ở khu 12, xã Long Đức, huyện Long Thành) cho biết: "Tôi bị tiểu đường gần 2 năm nay, nghe người bán nói rễ cây mật nhân sẽ trị dứt chứng tiểu đường nên tôi giục con cái mua mấy chục ký về sắc uống. Ngày nào cũng siêng năng sắc, nhưng uống ròng rã gần hai tháng nay mà chẳng thấy công dụng gì". Dù hơi lăn tăn nhưng được con cái động viên, lại sợ chúng phật ý, nên bà cũng cố uống, dù mỗi lần ngửi thấy mùi thuốc là bà lại buồn nôn. “Mấy đứa con nói thuốc này tốt lắm, người bán phải đi mấy chục cây số tới rừng sâu mới cắt được. Thương con tận tình, tôi uống tiếp, nhưng chờ mãi không khỏi nên hiện tại tôi đã ngưng hẳn không dùng nữa” - bà Song phân trần.

Những người bán dạo cho rằng, rễ của cây mật nhân trị được bá bệnh.

Từ câu chuyện trên, chúng tôi đã tìm gặp bác sĩ đông y Nguyễn Văn Nghị, Trưởng phòng Kế hoạch - tổng hợp Bệnh viện y dược cổ truyền Đồng Nai để tìm hiểu rõ hơn công dụng của cây mật nhân, cũng như thực hư về những lời đồn đại chữa bệnh thần kỳ của loại cây này. Theo bác sĩ Nghị, trong cuốn Từ điển cây thuốc Việt Nam của tác giả Võ Văn Chi, do Nhà xuất bản Y học ấn hành có ghi rằng: Cây chữa được rất nhiều bệnh nên tên gọi là cây bách bệnh. Rễ thường dùng để chữa khí hư, huyết kém, xương yếu, chân tay tê đau. Nhân dân thường chữa sốt, sốt rét, chữa ngộ độc và say rượu... Vỏ cây dùng với các trường hợp ăn uống không tiêu, nôn mửa, đau mỏi lưng. Quả chín ăn được, chữa lỵ và tiêu chảy. Lá nấu nước trị ghẻ, lở ngứa.

Về trường hợp bà Nguyệt, sau khi sử dụng một thời gian dẫn đến đường ruột yếu, theo bác sĩ Nghị là do loại rễ này không thích hợp cho những người có tính hàn, sức đề kháng yếu (trong cơ thể mang nhiều bệnh liên quan đến nội tạng, như: gan, mật, dạ dày...), nếu dùng mật nhân không đúng cách có thể gây phản ứng phụ khó lường. Đặc biệt, không được dùng rễ cây mật nhân cho phụ nữ mang thai. Một số người mang bệnh hiểm nghèo nhưng được chữa khỏi thực ra là “phước chủ may thầy”. Ngoài ra, việc khai thác cây tràn lan vô tội vạ dễ khiến loài thảo dược này có thể biến mất theo thời gian một cách đáng tiếc.

Bác sĩ Nguyễn Văn Nghị khuyến cáo: “Đây không phải “thần dược” chữa được tất cả các bệnh nan y, ung thư; hoàn toàn không có chuyện chữa được bệnh hiếm muộn, tăng cường sinh lực đàn ông. Chính vì vậy, cần khẳng định, rễ cây mật nhân không có tác dụng chữa bách bệnh như đồn thổi. Người bán đã quảng cáo quá lên để dụ dỗ khách hàng. Muốn sử dụng đúng công dụng của cây mật nhân, cần có sự hướng dẫn của các thầy thuốc, lương y có kinh nghiệm”.

Thanh Hải