Nắm bắt nhu cầu tiêu thụ rượu tăng mạnh trong dịp tết, các lò nấu rượu chui hoạt động khá nhiều. Mọi người dễ dàng mua rượu từ những lò rượu tự nấu "3 không": không nhãn mác, không đóng chai và không rõ chất lượng. Rượu nấu xong, chủ lò sẽ pha thêm chất phụ gia rồi cho vào các can nhựa lớn cung cấp từ các quán nhậu bình dân đến nhà hàng lớn.
Nắm bắt nhu cầu tiêu thụ rượu tăng mạnh trong dịp tết, các lò nấu rượu chui hoạt động khá nhiều. Mọi người dễ dàng mua rượu từ những lò rượu tự nấu “3 không”: không nhãn mác, không đóng chai và không rõ chất lượng. Rượu nấu xong, chủ lò sẽ pha thêm chất phụ gia rồi cho vào các can nhựa lớn cung cấp từ các quán nhậu bình dân đến nhà hàng lớn.
* Bỏ thêm “viên đường” cho ngọt
Lò rượu của bà V. (xã Hiệp Phước, huyện Nhơn Trạch) những ngày này luôn đỏ lửa để kịp thời cung cấp rượu cho các quán nhậu. Ở đây có đủ loại rượu, từ bình dân đến cao cấp, từ rượu đế đến rượu thuốc… Trước cổng nhà, người nấu còn treo tấm bảng lớn ghi: “Cung cấp sỉ và lẻ các loại rượu”, nên khách đến hỏi mua rất đông.
Chủ lò rượu (phải) đưa cho khách viên đường để tăng thêm vị ngọt cho rượu. |
Bà V. liên tục “quảng cáo” và trấn an người mua rằng các loại rượu ở lò bà cung cấp đều nấu từ men truyền thống, không dùng men hóa học nên độ ngon đảm bảo và không lo ngộ độc. Tuy nhiên, không ai có thể kiểm chứng được độ an toàn của các loại rượu vừa mới ra lò ở đây, bởi chủ lò chia sẻ giá nào cũng có và bao số lượng lớn, giao tận nơi theo yêu cầu.
Lò nấu rượu của bà V. có “quy mô” lớn nhất ở khu vực này, mỗi ngày xuất bán trên dưới 70 lít rượu. Rượu nấu ra đóng vào các chai nhựa dùng đựng nước khoáng (loại 5 lít) để phân phối cho quán nhậu. Ngoài ra, rượu còn được để trong các lọ thủy tinh, bên ngoài ghi giá cụ thể từng loại để khách dễ dàng lựa chọn. “Giá rượu tùy thuộc vào độ “ngọt”, lượng cồn trong rượu. Loại ngon nhất là rượu 40 độ giá khoảng 50 ngàn đồng/lít, rồi đến 30 ngàn đồng, 20 ngàn đồng và thấp nhất là 12 ngàn đồng/lít” - bà V. đon đả mở lời với khách hàng.
Trong hầm nấu rượu, chiếc nồi lớn chứa khoảng 30kg cơm ủ men đang trong quá trình nấu, chưng cất. Dưới nền nhà, cơm nấu xong bà V. bật quạt làm nguội, khoảng 30 phút sau thì bắt đầu ủ men vào các thùng nhựa. Xung quanh ruồi nhặng bay liên tục rất mất vệ sinh, nhưng chủ lò không hề che chắn cẩn thận. Những ngày gần tết, lò rượu của bà V. hoạt động hết công suất cả đêm lẫn ngày, hết mẻ này nấu xong thì đến nồi khác.
Không chỉ ở các vùng nông thôn đắt khách, mà khu vực TP.Biên Hòa cũng có rất nhiều lò rượu treo bảng “đặc sản rượu nếp tự nấu” vào những ngày gần tết.
Cũng như các lò khác, “đồ nghề” sản xuất rượu của bà T. (KP.8, phường Tân Phong, TP.Biên Hòa) khá đơn sơ, các can đựng rượu cũng rất sơ sài. Mỗi lần khách đến mua, bà T. tận dụng các chai nhựa vứt lăn lóc trên nền nhà để đong rượu.
Bà T. cho hay, thông thường 15kg gạo nếp chỉ thu khoảng 7-8 lít rượu, nhưng nếu biết cách pha chế có thể được gấp 2-3 lần. Một can rượu 20 lít, sau khi pha chế còn được bỏ vài viên đường để tăng độ “ngọt” và đậm vị. Loại rượu này chủ yếu bán cho các quán nhậu bình dân với giá 10 ngàn đồng/lít.
Viên đường mà bà T. đưa ra có màu trắng đục, tròn và to bằng đầu ngón tay. Theo tiết lộ của chủ lò, một viên này pha chung với 10 lít rượu, nếu bỏ nhiều sẽ khiến rượu có vị đắng khó chịu. “Muốn rượu “ngọt” thì phải bỏ viên này vào, như thế có thể khẳng định được 100% rượu nấu bằng nếp than nên... “ngọt” tự nhiên” - bà T. khoe.
* Nguy cơ ngộ độc từ rượu “3 không”
Tại các lò rượu lớn, chủ lò trực tiếp mang rượu đến giao cho quán nhậu, điểm phân phối với số lượng lớn. Còn các lò nhỏ chủ yếu làm hàng đặt, rồi sau đó các thương lái đến thu gom. Các nguyên liệu để sản xuất rượu, như: men, gạo được mỗi lò lấy nhiều nơi khác nhau; trong đó có những loại men không rõ nguồn gốc và xuất xứ.
Ông T.V.P., chủ một quán ăn gần chợ K8 (phường Long Bình, TP.Biên Hòa), cho biết: “Theo quy định, rượu tự nấu phải đăng ký, dán nhãn mác, nhưng hầu hết khách hàng uống rượu đều không quan tâm đến điều đó. Họ chỉ quan tâm rượu có ngon và mức giá ra sao thôi. Vì vậy, quán tôi cũng chỉ lựa chọn những lò nấu rượu truyền thống, có quen biết để mua về bán cho khách. Quán bán nhiều loại rượu, từ rượu nếp đến rượu thuốc, khách cần là có”.
Dạo qua các quán ăn, nhà hàng ở TP.Biên Hòa, các quán nhậu ở khu vực đông công nhân, lao động sinh sống, ở đâu cũng có thể mua được loại rượu do các hộ gia đình tự nấu theo kiểu truyền thống. Hầu hết những lò này đều nấu chui, người nấu và kẻ bán không có giấy phép sản xuất - kinh doanh. Do đó, tất cả các loại rượu này đều không dán nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ trên vỏ chai hay can nhựa chứa rượu đúng như quy định.
Ngày 12-11-2012 Chính phủ đã ban hành Nghị định 94/2012/NĐ-CP về sản xuất, kinh doanh rượu. Theo đó, tất cả các loại rượu đều phải gắn tem, nhãn và việc sản xuất, kinh doanh rượu phải có giấy phép. Nghị định 94 ra đời với hy vọng sẽ siết chặt hoạt động sản xuất, kinh doanh rượu và ngăn ngừa hiểm họa khó lường từ rượu không đảm bảo chất lượng, ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân. Tuy nhiên, đến nay việc quản lý sản xuất rượu chưa hiệu quả khi vẫn còn rất nhiều lò rượu “chui” hoạt động theo phương pháp thủ công, không đảm bảo vệ sinh và mù mờ về chất lượng. |
Theo Sở Công thương, cả tỉnh hiện chỉ có chưa đầy 10 cơ sở nấu rượu được cấp phép và có kiểm tra chất lượng. Do đó, hầu hết những lò rượu còn lại thuộc diện nấu “chui”, không được kiểm tra chất lượng nên người uống có nguy cơ ngộ độc từ rượu “3 không” rất cao.
Bác sĩ Nguyễn Lợi, Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viên tâm thần trung ương 2, chia sẻ rượu tự nấu không được kiểm soát chặt chẽ nên có thể chứa các chất độc hại vượt quá hàm lượng cho phép, như: aldehyt, methanol, furfurol… Tác hại của các chất này đối với sức khỏe con người rất cao nếu uống với lượng lớn. Việc lạm dụng rượu có thể gây ra nhiều tác hại, về lâu dài sẽ dẫn đến chứng nghiện rượu. Nghiêm trọng hơn, việc nghiện rượu sẽ khiến người bệnh biến đổi nhân cách, rối loạn tâm thần, mất trí nhớ do rượu. “Việc uống rượu kém chất lượng, tràn lan có thể khiến người uống dễ bị ngộ độc, nhẹ thì ảnh hưởng sức khỏe, bệnh tật, nặng thì dẫn đến chết người. Vì vậy, mọi người nên cẩn thận, chỉ nên uống rượu với lượng vừa đủ, không nên lạm dụng kẻo dẫn đến hậu quả khó lường” - bác sĩ Lợi nhấn mạnh.
Thanh Hải