Đến làng chài xem tranh vẽ

Cuối tháng 9-2017, đại diện của Việt Nam đã đến TP.Ngân Xuyên của Khu tự trị Ninh Hạ (Trung Quốc) nhận giải thưởng Cảnh quan châu Á năm 2017 dành cho làng nghệ thuật cộng đồng Tam Thanh của TP.Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam) ở hạng mục tôn vinh các thành phố, vùng miền, dự án…

Cuối tháng 9-2017, đại diện của Việt Nam đã đến TP.Ngân Xuyên của Khu tự trị Ninh Hạ (Trung Quốc) nhận giải thưởng Cảnh quan châu Á năm 2017 dành cho làng nghệ thuật cộng đồng Tam Thanh của TP.Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam) ở hạng mục tôn vinh các thành phố, vùng miền, dự án… đã đóng vai trò quan trọng trong công tác xây dựng cảnh quan, hiện thực hóa môi trường sống vui vẻ và đầy đủ cho người dân châu Á.

Trẻ em làng chài Tam Thanh (xã Tam Thanh, TP.Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam) vui chơi nên những bức bích họa trên tường nhà.

Hội đồng giải thưởng Cảnh quan châu Á bao gồm 4 tổ chức: UN-Habitat (Chương trình định cư con người của Liên hợp quốc ), Tổ chức định cư châu Á, Tổ chức thiết kế cảnh quan châu Á và Trung tâm nghiên cứu đô thị châu Á Fukuoka đã chọn lựa và quyết định trao giải thưởng năm 2017 cho 15 thành phố thuộc khu vực châu Á (trong đó, Trung Quốc: 4, Nhật Bản: 4, Hàn Quốc: 3, Việt Nam: 1, là làng nghệ thuật cộng đồng Tam Thanh thuộc TP.Tam Kỳ.)

* LÀNG BÍCH HỌA ĐẦU TIÊN Ở VIỆT NAM

Cách trung tâm TP.Tam Kỳ chỉ 7km, làng chài xã Tam Thanh nằm ở địa thế khá đẹp, một bên là biển rì rào sóng vỗ vào bờ cát trắng và một bên là sông Trường Giang êm đềm, thơ mộng. Cũng như bao làng chài khác ở ven biển miền Trung thường xuyên “sống chung” với sóng gió bão bùng, nhà cửa của bà con ngư dân Tam Thanh cũng nhuốm màu rêu phong lam lũ. Thế nhưng kể từ tháng 9-2016, hơn 100 ngôi nhà ở thôn Trung Thanh trong xã bỗng bừng lên nhiều sắc màu rực rỡ; thu hút không chỉ người dân mà cả du khách khắp nơi kéo đến tham quan.

Du khách đến làng chài cũng thích thú với những bức vẽ sinh động, gần gũi.

Nhiều bức tường, hàng rào xám xịt của các ngôi nhà cũ kỹ; lối đi, con đường nhỏ xuống biển… giờ đã được tô điểm bởi những bức tranh phong cảnh, hải sản thiên nhiên, hình ảnh của chính người dân địa phương trong sinh hoạt đời thường, cùng những nhân vật hoạt hình nổi tiếng… đã tạo nên một không gian sống động, độc đáo. Tam Thanh nhanh chóng trở thành làng bích họa đầu tiên ở Việt Nam.

Làng bích họa này không phải bỗng nhiên mà có. Đây là dự án hợp tác giao lưu mỹ thuật cộng đồng giữa UBND TP.Tam Kỳ với Quỹ giao lưu quốc tế Hàn Quốc tại Việt Nam. Thực hiện thông điệp: “Art for a better community”, các tình nguyện viên, họa sĩ, nghệ nhân Hàn - Việt, trong đó nổi bật là nữ họa sĩ tự do Oh Ye Seul, đã xuất sắc trong việc đưa nghệ thuật vào không gian sống qua việc biến những bức tường cũ kỹ theo năm tháng của làng chài nghèo ven biển trở nên mới lạ và tươi sáng lên hẳn nhờ bàn tay tài hoa của mình.

Bày tỏ sự phấn khởi, ông Park Kyoung Chul, Trưởng đại diện Quỹ giao lưu quốc tế Hàn Quốc tại Việt Nam, cho rằng: “Dự án mỹ thuật cộng đồng này sẽ góp phần thúc đẩy du lịch phát triển, giúp người dân sống trong môi trường không gian văn hóa nghệ thuật, nâng cao ý thức trách nhiệm và lòng tự hào của người dân làng biển”. Ông Park còn cho biết, việc biến làng chài nghèo trở thành làng bích họa là một hình mẫu khá phổ biến trước đây ở Hàn Quốc.

* CON ĐƯỜNG NGHỆ THUẬT THUYỀN THÚNG

Nhận thấy sau khi làng bích họa hình thành, diện mạo của làng chài trở nên tươi sáng, thơ mộng hơn, du khách các nơi đến tham quan ngày một đông, nhiều dịch vụ phục vụ du lịch phát triển và ngay cả người dân tại địa phương cũng trở nên vui vẻ, thư thái và cởi mở, để tiến tới kỷ niệm 111 năm thành lập phủ lỵ Tam Kỳ, 11 năm thành lập TP.Tam Kỳ, UBND TP.Tam Kỳ quyết định tiếp tục “đưa nghệ thuật vào không gian sống” bằng cách phát động vẽ tranh trên thuyền thúng, ghe, lu, lưới ở Tam Thanh. Kết quả thật bất ngờ: 111 tranh vẽ trang trí trên các loại thúng tròn, thúng méo, lu, ghe… tập trung tại 5 điểm sắp xếp đã hình thành con đường nghệ thuật thuyền thúng dài đến 3,7km chạy dọc bờ biển xuyên qua khắp 3 thôn trong xã Tam Thanh.

Con đường thuyền thúng mang đậm bản sắc văn hóa Việt.

Con đường thuyền thúng mang đậm bản sắc văn hóa Việt, được xem là bộ tranh thuyền thúng độc đáo đầu tiên và dài nhất Việt Nam với sự tham gia của cộng đồng, ngay sau đó đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận. Và ngày 9-6 vừa rồi, nhân dịp Festival di sản Quảng Nam 2017, Làng nghệ thuật cộng đồng Tam Thanh (bao gồm Con đường thuyền thúng và Làng bích họa) được chính thức khánh thành. Ông Văn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ, cho biết: “Làng nghệ thuật cộng đồng Tam Thanh được hình thành nhằm tìm ra các giải pháp bền vững để cải thiện môi trường sống và tạo sinh kế cho người dân dựa trên các giá trị cốt lõi của địa phương. Phương pháp này cho phép người dân địa phương có cơ hội tham gia vào việc tạo ra và tôn vinh văn hóa, nâng cao kinh nghiệm xã hội. Về lâu dài, dự án sẽ trở thành một điểm đến mang tính biểu tượng của miền Trung Việt Nam trong việc thay đổi diện mạo làng ven biển và trở thành hình mẫu cho sự phát triển du lịch dựa vào cộng đồng”.

Ông Đỗ Đình Đồng, Trưởng thôn Trung Thanh, thì cho rằng: “Dự án đi vào hoạt động đã góp phần tạo động lực cho người dân địa phương đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, bảo vệ môi trường sinh thái theo hướng bền vững”. Ông Đồng còn cho biết thêm: “Thu nhập bình quân đầu người trong thôn Trung Thanh năm 2015 là 24 triệu đồng, thì năm 2016 đã lên đến 42 triệu đồng. Năm 2017 này hứa hẹn còn tăng cao, vì từ lúc khánh thành Làng nghệ thuật cộng đồng Tam Thanh đến nay, địa phương đã đón trên 40 ngàn lượt khách”.

 Bùi Thuận