Giảm trừ gia cảnh trong Luật Thuế thu nhập cá nhân

Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) có hiệu lực từ 1-1-2009, nhưng sẽ được giãn thời hạn nộp đến ngày 31-5-2009. Tuy nhiên, trong thời gian qua, Báo Đồng Nai đã nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc về những vướng mắc, khó khăn khi làm các thủ tục giảm trừ gia cảnh trong Luật Thuế TNCN.

Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) có hiệu lực từ 1-1-2009, nhưng sẽ được giãn thời hạn nộp đến ngày 31-5-2009. Tuy nhiên, trong thời gian qua, Báo Đồng Nai đã nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc về những vướng mắc, khó khăn khi làm các thủ tục giảm trừ gia cảnh trong Luật Thuế TNCN. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Bình, Phó trưởng phòng Tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế (Cục thuế Đồng Nai) xung quanh vấn đề này.

* Phóng viên: Xin ông cho biết, theo quy định thì những đối tượng nào được coi là người phụ thuộc? Những điều kiện kèm theo để được tính là người phụ thuộc?

- Ông Nguyễn Văn Bình: Theo quy định thì các đối tượng sau đây được coi là người phụ thuộc của người nộp thuế TNCN:

a) Con: con đẻ, con nuôi, con ngoài giá thú. Điều kiện là: con dưới 18 tuổi (được tính đủ theo tháng); con trên 18 tuổi bị tàn tật, không có khả năng lao động; con đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, không có thu nhập hoặc có thu nhập nhưng không vượt quá 500.000 đồng/tháng trở xuống.

Cán bộ Phòng Thuế thu nhập cá nhân hướng dẫn thủ tục cho người nộp thuế.

b) Vợ hoặc chồng; cha đẻ, mẹ đẻ, cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng) của đối tượng nộp thuế phải đảm bảo điều kiện sau: ngoài độ tuổi lao động hoặc trong độ tuổi lao động theo quy định của pháp luật nhưng bị tàn tật, không có khả năng lao động, không có thu nhập hoặc có thu nhập từ 500.000đ/tháng trở xuống.

c) Các cá nhân khác là người ngoài độ tuổi lao động hoặc trong độ tuổi lao động theo quy định của pháp luật nhưng bị tàn tật, không có khả năng lao động, không nơi nương tựa, không có thu nhập hoặc có thu nhập từ 500.000 đồng/tháng trở xuống. Điều đặc biệt ở nhóm này là phải không có nơi nương tựa và người nộp thuế đang phải trực tiếp nuôi dưỡng.

* Theo phản ánh của một số bạn đọc, khi làm thủ tục xác nhận người phụ thuộc về tình trạng tàn tật, không có khả năng lao động ở bệnh viện hoặc tại UBND phường, xã còn có nhiều vướng mắc do chưa có biểu mẫu hướng dẫn. Như vậy, đối với các trường hợp này cần có những hồ sơ gì?

-  Đối với các trường hợp trên thì hồ sơ gồm các loại giấy tờ sau: phải có giấy xác nhận mức độ tàn tật, không có khả năng lao động của y tế cấp huyện trở lên. Nếu trường hợp không có giấy xác nhận này thì người nộp thuế tự khai và có xác nhận của địa phương cấp xã về mức độ tàn tật của người phụ thuộc mà người nộp thuế đang phải trực tiếp nuôi dưỡng.

Căn cứ để UBND xã xác nhận về mức độ tàn tật không có khả năng lao động là những quy định thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật quy định đối với người tàn tật như: người bị tàn tật, giảm thiểu chức năng không thể trực tiếp sản xuất, kinh doanh hoặc người bị khuyết tật, dị tật bẩm sinh không có khả năng tự phục vụ bản thân. Bên cạnh đó, người nộp thuế cũng phải cam kết là người tàn tật này không có bất cứ một khoản thu nhập nào hoặc nếu có thì chỉ từ 500.000 đồng/tháng trở xuống.

* Đối với trường hợp người nộp thuế có con đã tốt nghiệp THPT (đủ 18 tuổi) nhưng trong thời gian chờ có giấy gọi vào trường đại học, cao đẳng (từ 2-6 tháng) có được giảm trừ gia cảnh không?

- Theo quy định đối với con thì chỉ được tính đến 18 tuổi (tính theo tháng) hoặc con đang học tại các trường đại học, cao đẳng,  trung học chuyên nghiệp và trường dạy nghề. Vậy, trong thời gian con đã đủ 18 tuổi và đang chờ để vào các trường đại học, cao đẳng thì không được tính là người phụ thuộc của người nộp thuế.

* Một bạn đọc thắc mắc: "Cha tôi bị tai nạn mất sức lao động, mẹ tôi 52 tuổi cũng không có việc làm. Hiện tôi trực tiếp nuôi 2 em đang đi học (học đại học, học lớp 9)". Như vậy trường hợp này có được giảm trừ gia cảnh không?

- Trường hợp người nộp thuế phải nuôi em đang đi học mà em vẫn còn bố mẹ, thì hai người em này không thuộc đối tượng là người phụ thuộc của người nộp thuế vì em là nhóm người phụ thuộc khác. Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân và các văn bản hướng dẫn, thì ngoài các điều kiện giống các nhóm người phụ thuộc là bố, mẹ, vợ, chồng, con thì nhóm người phụ thuộc này chỉ được tính là người phụ thuộc khi đối tượng này không còn nơi nương tựa (nơi nương tựa ở đây là bố mẹ).

Về xác định thế nào là không nơi nương tựa thì cho đến nay, chúng tôi cũng nhận được nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này. Chúng tôi đã báo cáo lãnh đạo Cục thuế, đồng thời cũng đã có văn bản kiến nghị Tổng cục thuế và Bộ Tài chính có văn bản quy định chi tiết để mọi tổ chức, cá nhân dễ dàng thực hiện hơn.

* Xin cảm ơn ông!

Ngọc Thư (thực hiện)