Năm 2005, sau 10 năm thành lập, lực lượng Hải quan Đồng Nai (HQĐN) được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới. Cuối năm 2009, kỷ niệm 15 năm thành lập, HQĐN lại được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng I.
Năm 2005, sau 10 năm thành lập, lực lượng Hải quan Đồng Nai (HQĐN) được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới. Cuối năm 2009, kỷ niệm 15 năm thành lập, HQĐN lại được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng I. Chúng tôi đã có dịp gặp gỡ Cục trưởng HQĐN LÊ VĂN DANH và được ông chia sẻ nhiều điều từ một nhiệm kỳ đòi hỏi phải tăng tốc đáp ứng nhu cầu hội nhập và phát triển.
* Thưa Cục trưởng, thấm thoát mà HQĐN đã trải qua 15 năm hoạt động, là người có mặt từ những ngày đầu thành lập đơn vị đến nay, ông có thể chia sẻ điều gì khi HQĐN bước vào tuổi 15?
- Cục trưởng Lê Văn Danh: Nhìn lại chặng đường 15 năm, điều tôi và ban lãnh đạo Cục cảm nhận là đội ngũ cán bộ, công chức ngày càng trưởng thành hơn, năng lực cán bộ ngày càng cao hơn. Cho dù công việc vất vả, phức tạp nhưng đa số anh em vẫn giữ được tình đoàn kết, gắn bó và nỗ lực phấn đấu vì mục tiêu chung xây dựng đơn vị. Chính điều đó đã góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh để HQĐN đạt được những thành tựu trong thời gian qua.
* Trong kinh doanh, người ta thường đề cập đến yếu tố thành công là biết tạo nên sự khác biệt hoặc đi đầu, còn với HQĐN đó là gì, thưa ông?
- Tôi cũng cho rằng việc tạo ra sự khác biệt một trong những yếu tố quan trọng quyết định thành công trong kinh doanh. Nhưng với cơ quan quản lý Nhà nước, do yêu cầu phải tuân thủ các quy định của pháp luật, của quy trình thủ tục nên khó nói đến sự khác biệt. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là cơ quan quản lý chỉ biết rập khuôn. HQĐN luôn xem trọng và khuyến khích những ý tưởng mới mang tính xây dựng và cải cách, những sáng kiến cải tiến quy trình thủ tục, lề lối làm việc hướng đến sự đơn giản, thuận lợi cho cả HQ và doanh nghiệp (DN) nhưng vẫn bảo đảm quản lý chặt chẽ.
* Nhưng điều đó đòi hỏi "sức lực" nhiều hơn so với việc cứ tuân thủ theo quy trình sẵn có?
- Đúng vậy, nghĩ ra cái mới đã khó, làm còn khó hơn. Nhưng tôi cho rằng việc dám nghĩ, dám làm là yếu tố quan trọng để tạo nên sự năng động và có được sự thành công. Nhớ lại khi HQĐN triển khai chuyên mục "Tư vấn thủ tục hải quan qua mạng" trên trang thông tin điện tử của Cục cách đây vài năm, nhiều anh em không ủng hộ vì điều kiện nhân lực của đơn vị rất khó khăn, biên chế quá thiếu, lại gồng thêm công việc này rất vất vả. Giai đoạn đầu khi triển khai chuyên mục, cán bộ còn bỡ ngỡ với việc mới, khối lượng câu hỏi nhiều nên trả lời đôi khi chưa chính xác... Thế nhưng qua hơn 4 năm thực hiện, mọi người đều nhận thấy rõ rằng việc triển khai tốt vấn đề này là rất quý, không chỉ hỗ trợ hiệu quả cho DN mà còn giúp cho các đơn vị cơ sở ít phải tiếp xúc, giải thích trực tiếp cho DN; cán bộ, công chức qua đó cũng nâng cao trình độ khi xử lý các câu hỏi.
* 5 năm vừa qua, HQĐN được nhắc đến như một đơn vị đi đầu trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin để hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế, theo ông kết quả này đã như ý muốn chưa?
- Được lãnh đạo tỉnh và Tổng cục HQ quan tâm đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, nhìn chung chúng tôi có nhiều thuận lợi để phát triển công nghệ thông tin, hiện đại hóa HQ. Tuy nhiên, dù có nhiều cố gắng nhưng có thể khẳng định rằng những kết quả mà chúng tôi đạt được còn khiêm tốn, chưa thể như mong muốn được, trong hiện tại và tương lai vẫn còn phải tiếp tục phấn đấu rất nhiều.
* Ông hình dung thách thức của thập niên tới cho ngành hải quan sẽ như thế nào, thưa ông?
- Tôi cho rằng ngành sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức từ bên ngoài và cả bên trong. Đó là yêu cầu phải đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa hướng tới sự chuyên nghiệp để bắt kịp HQ các nước khu vực trong điều kiện lực lượng cán bộ nhìn chung còn hạn chế về trình độ chuyên sâu, trang thiết bị kỹ thuật còn thiếu đồng bộ; kỹ năng, kinh nghiệm về quản lý HQ hiện đại còn hạn chế. Đó là yêu cầu hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước trong điều kiện chính sách thuế quan ngày càng cắt giảm; là việc phải đối phó với các tội phạm buôn lậu, rửa tiền, buôn bán ma túy xuyên quốc gia, các thủ đoạn gian lận thương mại ngày càng tinh vi, phức tạp... Đồng thời cũng cần mạnh dạn nhìn nhận có cả những rào cản từ chính bên trong như tư tưởng ngại khó, sợ đổi mới, tiêu cực nội bộ vẫn tồn tại... Tôi nghĩ đây là những thách thức lớn đòi hỏi phải giải quyết một cách toàn diện, phải tốn nhiều thời gian, công sức và quyết tâm chứ không phải là vấn đề đơn giản.
* Xin cảm ơn đồng chí!
Thảo Nguyên (thực hiện)