Ký ức Euro 1976: Câu chuyện cổ tích của Tiệp Khắc

Euro 1976 có lẽ là kỳ giải chứa đựng nhiều yếu tố bất ngờ nhất trong lịch sử 16 kỳ Euro từng được tổ chức khi đội Tiệp Khắc đánh bại “gã khổng lồ” Tây Đức để lần đầu và cũng là duy nhất lên đỉnh châu Âu.

Các cầu thủ Tiệp Khắc nâng cao chiếc cúp vô địch Euro 1976.

Euro 1976 diễn ra từ ngày 16 đến 20-6-1976 tại Nam Tư. Đây cũng là kỳ Euro cuối cùng diễn ra theo thể thức cũ, bởi từ Euro 1980, số đội dự vòng chung kết đã được nâng lên thành 8, thay vì 4 đội như trước đó. Ngoài ra, vòng chung kết (VCK) được tổ chức tại Nam Tư là lần cuối đội chủ nhà được chọn dựa trên 4 đội bước vào VCK và cũng là lần đầu tiên luật sút luân lưu phân thắng bại được áp dụng tại Euro.

Các trận vòng bảng của Euro 1976 diễn ra trong 2 năm 1974 và 1975 với ứng cử viên vô địch là tuyển Tây Đức. Điều này cũng dễ hiểu bởi Tây Đức là đương kim vô địch Euro 1972 và cũng vừa vô địch World Cup 1974 với thế hệ vàng được dẫn đầu bởi “Hoàng đế” Franz Beckenbauer. Bên cạnh Tây Đức thì Nam Tư, Hà Lan và Tiệp Khắc cũng có một mùa giải thành công để góp mặt ở VCK.

Điểm đặc biệt của VCK Euro 1976 là các đội đều có màn trình diễn cân tài, cân sức khiến các trận đấu phải bước sang hiệp phụ, thậm chí đến lượt sút luân lưu mới có thể phân định thắng thua.

Trận bán kết đầu tiên diễn ra vào ngày 16-6-1976 giữa Hà Lan và Tiệp Khắc. Nếu như Tiệp Khắc vượt qua vòng loại được xem là một phép màu thì cùng với huyền thoại Johan Cruyff, Hà Lan đến Nam Tư với kỳ vọng tạo nên một trận chung kết trong mơ cùng tuyển Tây Đức. Vậy mà chỉ 19 phút sau khi bóng lăn, Hà Lan đã nhận một “gáo nước lạnh” từ Tiệp Khắc với pha lập công của Anton Ondrus. Phải đến phút 77, Hà Lan mới tìm được bàn gỡ khi chính Ondrus đá phản lưới nhà. Nhưng đó cũng là tất cả những gì Hà Lan làm được, bởi khi bước vào hiệp phụ, Nehoda cùng Vesely liên tiếp ghi bàn giúp Tiệp Khắc có lần đầu vào chung kết Euro.

Trận bán kết còn lại, Nam Tư đã có màn trình diễn rất hay khi dẫn trước Tây Đức 2-0 chỉ sau 30 phút, nhưng màn tỏa sáng của Dieter Muller khiến trận đấu phải kéo dài thêm 30 phút. Bước đến hiệp phụ, chính Muller giúp Tây Đức có màn lội ngược dòng thần kỳ, qua đó tiếp tục góp mặt tại trận chung kết.

Trong trận tranh hạng 3, Hà Lan và Nam Tư đã cống hiến cho khán giả 90 phút thi đấu nghẹt thở, bất phân thắng bại với 4 bàn thắng được ghi. Ở hiệp phụ, tiền đạo Ruus Geels đã ghi bàn ấn định tỷ số 3-2, giúp Hà Lan lần đầu đoạt huy chương đồng Euro.

Trong khi đó, Tiệp Khắc và Tây Đức đã tạo nên một trận chung kết có thể nói là hay nhất trong lịch sử Euro. Tiệp Khắc vượt lên dẫn 2 bàn chỉ sau 25 phút thi đấu nhờ công của Svehlik và Dobias. Tây Đức cũng không kém cạnh khi Dieter Muller ghi bàn rút ngắn tỷ số xuống còn 1-2 ở phút 28, để rồi ở những phút thi đấu chính thức cuối cùng, Holzenbein san bằng cách biệt, đưa trận đấu vào hiệp phụ và sau đó là loạt sút lưu lưu lần đầu tiên tại Euro.

Trải qua 4 lượt sút luân lưu 11m, Tiệp Khắc đều thực hiện thành công, trong khi Hoeness của Tây Đức sút hỏng. Ở lượt sút 11m cuối cùng của Tiệp Khắc, Panelka đã có cú lốp bóng khiến quả bóng rơi nhẹ nhàng vào lưới trước sự ngỡ ngàng của cả châu Âu. Pha sút bóng đẹp mắt của Panelka đã giúp Tiệp Khắc có lần đầu tiên và duy nhất đến nay vô địch Euro.       

Trần Duy