Libya: Những vấn đề tồn tại sau cái chết của ông Gaddafi

Thông tin nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi bị hạ sát đang khiến dư luận đặt câu hỏi liệu những vấn đề thời sự ở nước này sẽ được giải quyết để Libya có thể dần ổn định và phát triển.

Thông tin nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi bị hạ sát đang khiến dư luận đặt câu hỏi liệu những vấn đề thời sự ở nước này sẽ được giải quyết để Libya có thể dần ổn định và phát triển.
Ngày 20-10, Giám đốc Viện quan hệ quốc tế và chiến lược Pháp Pascal Boniface cho rằng cái chết của ông Gaddafi đặt dấu chấm hết cho cuộc nội chiến ở Libya và đưa Hội đồng Dân tộc Chuyển tiếp (NTC) lên cầm quyền, song về cơ bản, toàn bộ những vấn đề đặt ra do cuộc can thiệp quân sự của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vào quốc gia Bắc phi này "vẫn không được giải quyết". Theo ông Boniface, các vấn đề như tính thống nhất của NTC, tương lai của thể chế này, mối quan hệ giữa NTC với tiến trình chuyển tiếp dân chủ vẫn là "vấn đề thời sự". Trước và sau cái chết của ông Gaddafi, "mọi niềm hy vọng và mọi câu hỏi vẫn không thay đổi".

Binh sĩ NTC phát hiện đường ống bê tông, nơi ông Gadhafi được tìm thấy. Ngay bên cạnh đó là xác của một người thuộc phe trung thành với nhà lãnh đạo bị lật đổ.

Nhiều chuyên gia nhận định tình trạng chiến tranh có thể còn kéo dài tại Libya và chính phủ tạm quyền của nước này sẽ phải đối mặt với nhiều thử thách trong thời gian tới. Thách thức lớn nhất sẽ là làm sao để tạo được sự đoàn kết và bảo vệ ngành dầu mỏ của nước này. Dự kiến sắp tới NTC sẽ chuyển trụ sở từ Benghazi về Tripoli và thành lập một chính quyền chuyển tiếp trong vòng 30 ngày. Một hội đồng dân tộc gồm 200 thành viên sẽ được bầu trong vòng 240 ngày và hội đồng này sẽ chỉ định một thủ tướng một tháng sau đó. Hội đồng này cũng được vạch thời hạn để giám sát việc soạn thảo một hiến pháp mới và tổ chức các cuộc bầu cử quốc hội.
Ngày 20-10, Tổng thống Mỹ Barack Obama và các nhà lãnh đạo Đức, Pháp, Anh đã tiến hành thảo luận về các diễn biến tại Libya sau khi có tin ông Gaddafi bị hạ sát. Nhà Trắng cho biết ông Obama đã hội đàm với Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng Anh David Cameron thông qua một hội nghị trực tuyến. Bốn nhà lãnh đạo đã hoan nghênh sự kết thúc của chế độ Gaddafi, đồng thời nhất trí rằng đây là một ngày đặc biệt đối với liên minh quân sự do NATO cầm đầu.
Trước đó, Chính phủ Mỹ đã tỏ ra rất thận trọng trong việc xác nhận về cái chết của ông Gaddafi. Washington cam kết sẽ viện trợ khoảng 11 triệu USD cho NTC, gồm thuốc men dành cho các binh lính bị thương, và kiểm soát, phá hủy số vũ khí để lại từ chính quyền ông Gaddafi do lo ngại chúng có thể rơi vào tay các lực lượng khủng bố.

Người ta thi nhau chụp hình ảnh thi thể thảm hại của cựu Tổng thống Gaddafi.

Liên quan tới cái chết của ông Gaddafi, Kết quả giám định pháp y cho thấy nhà lãnh đạo Libya bị lật đổ  Muammar Gaddafi đã thiệt mạng vì bị trúng đạn vào bụng. Thông tin trên được đưa ra giữa lúc đang có nhiều nghi vấn về cái chết của ông Gaddafi. Kênh truyền hình Al Arabiya dẫn lời bác sĩ pháp y Ibrahim Tika nói: "Ông Gaddafi bị bắt sống, sau đó ông ta đã bị bắn chết. Có một viên đạn găm trong bụng của ông ta và đó là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến cái chết của ông". Bác sĩ Tika cũng cho biết kết quả khám nghiệm tử thi của Mo'tassim, con trai của ông Gaddafi, cho thấy người này chết sau cha mình. Ngoài ra, bác sĩ pháp y này cũng khẳng định không thấy thi thể của Saif al-Islam, người con trai khác của ông Gaddafi. Trước đó, có tin Saif al-Islam đã thiệt mạng.
Dư luận thế giới tiếp tục có những phản ứng trái chiều sau cái chết của ông Gaddafi. Thủ tướng Anh Cameron hoan nghênh cơ hội dành cho "tương lai dân chủ của Libya". Thủ tướng Đức Merkel nhận định cái chết của ông Gaddafi đã mở đường cho sự khởi đầu chính trị mới và hòa bình, đồng thời hối thúc Libya nhanh chóng hướng tới dân chủ. Tổng thống Italia Giorgio Napolitano cho rằng cái chết của ông Gaddafi là một bước đi tích cực cho đất nước Bắc Phi cũng như chính phủ mới tại nước này.
Trong khi đó, Liên đoàn Arập (AL) hối thúc nhân dân Libya "vượt qua những đau thương trong quá khứ và hướng tới tương lai". Các nước Ai Cập và Irắc cũng đã bày tỏ hy vọng về "một chương mới" tại Libya và cam kết ủng hộ quá trình tái thiết quốc gia này.
Từ Bắc Kinh, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Khương Du kêu gọi một sự chuyển giao chính trị sớm tại Libya nhằm đảm bảo sự thống nhất dân tộc và ổn định xã hội. Thủ tướng Australia Julia Gillard cam kết hỗ trợ giới lãnh đạo mới của Libya hướng tới hòa bình và ổn định. Tổng thống Venezuela Hugo Chavez chia buồn về cái chết của Đại tá Gaddafi, đồng thời cáo buộc Mỹ và phương Tây là thủ phạm chính dẫn tới cuộc chiến đẫm máu tại Libya nhằm can thiệp vào nguồn tài nguyên dầu lửa của quốc gia Bắc Phi này. Ngoại trưởng Brazil Antonio Patriota mong muốn bạo lực tại Libya sẽ sớm kết thúc, trong khi Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos bày tỏ hy vọng hòa bình và tự do sẽ đến với Libya.
Trước đó, Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho biết sẽ cử một phái đoàn tới Libya để đánh giá tình hình kinh tế tại nước này.
Trong một diễn biến liên quan, Đài truyền hình Arai của Syria ngày 21-10 đưa tin bà Safiya Gaddafi, vợ của nhà lãnh đạo Libya bị lật đổ Muammar Gaddafi, yêu cầu Liên hợp quốc (LHQ) điều tra về cái chết của chồng và con trai Mo'tassim. Cùng ngày, cơ quan nhân quyền LHQ cũng đã kêu gọi điều tra đầy đủ về cái chết của ông Gaddafi, đồng thời bày tỏ lo ngại nhà lãnh đạo bị lật đổ này đã bị hành quyết sau khi bị các tay súng của NTC bắt giữ.

[links()]