Kennedy - Một tượng đài dở dang

Cựu tổng thống John F. Kennedy. Ảnh: AFP

Đó là nguyên nhân khiến vụ ám sát giữa ban ngày, mà nạn nhân là vị tổng thống thứ 35 của nước Mỹ, người chỉ mới 46 tuổi vào ngày định mệnh 22/11/1963, trở thành một ký ức không thể nào quên đối với dư luận toàn thế giới.

Những sự kiện đánh dấu 50 năm ngày mất của Kennedy đang cho thấy tầm ảnh hưởng sâu rộng của ông, với tư cách một nhà lãnh đạo toàn tài, một biểu tượng chính trị, một ngôi sao sáng khi bóng đen của chiến tranh đang bao trùm toàn thế giới hồi những năm 60 thế kỷ trước. 

Kennedy nổi lên như một người đi đầu cho những thay đổi trong cuộc bầu cử tổng thống hồi năm 1960, và trong mắt những người thuộc thế hệ Baby Boom (ra đời trong khoảng thời gian 1946-1964), nhiệm kỳ của ông được cho là một giai đoạn đầy hy vọng, trước khi bị dập tắt đột ngột vì vụ ám sát ba năm sau đó. 

Và cũng bởi vụ án mạng ấy, Kennedy, người từng tuyên bố "đừng nghĩ tới những gì đất nước đã làm cho chúng ta, mà hãy nghĩ đến những gì chúng ta có thể làm cho đất nước", sẽ sống mãi trong tâm trí người dân với tư cách một tổng thống trẻ trung, năng động và qua đời khi chưa đầy 50 tuổi. 

Những người ở thời đại Kennedy vẫn luôn coi ông một người hùng hậu Thế chiến II, một chính trị gia với nụ cười rạng rỡ, một người đàn ông hạnh phúc bên cô vợ quyến rũ, và chính khách tài năng, người đã đưa thế giới thoát khỏi nguy cơ của một cuộc chiến tranh hạt nhân sau vụ Khủng hoảng Tên lửa Cuba hồi năm 1962. 

Gần hai thập kỷ sau ngày mất của Kennedy, nước Mỹ liên tục phải chứng kiến những nhiệm kỳ tổng thống thất bại hoặc chìm sâu trong bê bối. Điều này càng khiến ông trở thành một biểu tượng của nền chính trị, người luôn hướng tới những mục tiêu cao cả, như đưa con người lên Mặt Trăng.

Một tượng đài dở dang

Gia đình của John F. Kennedy và đệ nhất phu nhân Jacqueline Kennedy (phải) từng nhiều lần bị ảnh hưởng bởi các tin đồn tình ái của ngài tổng thống, đặc biệt là với nữ minh tinh hàng đầu Hollywood, Marilyn Monroe (trái). Ảnh: Emirates247

Nhưng bên cạnh đó, huyền thoại về ông cũng được tô điểm bằng những câu chuyện liên quan tới phụ nữ, những yếu kém trong vụ xâm lược Vịnh Con heo ở Cuba và những vấn đề về sức khỏe của người đàn ông được mệnh danh là "hiện thân của tuổi trẻ". 

Và đáng buồn là trong mắt nhiều người thời nay, Kennedy được ghi nhớ bởi cái chết đau đớn và bộ não bị đánh cắp hơn là những gì ông đã làm được khi còn sống. 

"Những người thuộc thế hệ trước vẫn coi Kennedy là một biểu tượng của lòng tin, năng lực và khả năng lãnh đạo, thứ mà chúng ta vẫn luôn kỳ vọng ở các đời tổng thống", sử gia Leonard Steinhorn, người từng nhiều lần giảng dạy về di sản của John F. Kennedy ở Đại học American, cho biết. 

Nhưng khi những người ở thời đại của Kennedy qua đời, Steinhorn cùng nhiều nhà sử học khác đều tin rằng, dư luận sẽ nhìn nhận vị cựu tổng thống với ánh mắt hà khắc hơn.

"Tôi cho rằng, trong mắt thanh niên thời nay, John Kennedy chỉ đóng vai trò khá khiêm tốn", giáo sư Jeffrey Engel, người đang giảng dạy tại Đại học Southern Methodist, Dallas, nói. "Nghe thì thật đau lòng, nhưng đó là bởi ông ấy chỉ là một tổng thống với nhiệm kỳ dở dang".

Trong khi Kennedy tạo ra những thành tựu chính trị nổi bật, như Đại hội cải cách xã hội và các quyền dân sự, thì người kế nhiệm ông, Lyndon Johnson, mới là vị tổng thống có công ban hành những đạo luật mang tính đột phá. 

Các sử gia ngày nay vẫn không ngừng tranh cãi, rằng liệu những thành công mà Kennedy đạt được có phải là nhờ sự giúp đỡ của nhà lập pháp lão làng như Johnson hay không. Nhiều người cũng tin rằng bản thân Kennedy không thể đi xa đến thế trong lĩnh vực cải cách quyền dân sự và nhiều vấn đề xã hội khác. 

"Những chuyên gia về các đời tổng thống nhìn vào Kennedy và công nhận rằng, đúng là ông ấy rất tài năng cũng như đang mang lại niềm hy vọng to lớn cho người dân nước Mỹ. Tuy nhiên, chuỗi thành tựu pháp lý và ngoại giao của Kennedy lại quá ít ỏi", giáo sư Engel nói. 

Tròn nửa thế kỷ sau sự ra đi của chính trị gia tài năng, người lĩnh trách nhiệm kỷ niệm chuỗi sự kiện này lại chính là một tổng thống khác của đảng Dân chủ, người đã xây dựng danh tiếng cho riêng ông dựa trên nguồn cảm hứng từ Kennedy. 

Điều này được chứng minh rõ nhất thông qua chiến dịch chạy đua vào vị trí ông chủ Nhà Trắng hồi năm 2008. Thượng nghị sĩ Barack Obama khi ấy tìm cách gây ấn tượng với cử tri bằng cách nhờ cậy sự giúp đỡ của em trai cố tổng thống Kennedy, Thượng nghị sĩ Edward Kennedy. 

"Đã tới lúc cần phải có một thế hệ lãnh đạo mới", Edward phát biểu trước đám đông người ủng hộ ở Đại học American tại thủ đô Washington hồi tháng 1/2008. "Và người đó chính là Barack Obama", người mà theo ông Edward là "có tài lãnh đạo và chí khí phi phường". 

Nhưng nguồn cảm hứng từ Kennedy khi ấy giờ lại bị ảnh hưởng bởi những thách thức nội bộ. Sự cố chấp của giới chức cả hai đảng, những lựa chọn lộn xộn về quyền lực và sự bế tắc của chính bản thân Obama đang kìm hãm giấc mơ của cả ông và vị cố tổng thống xấu số. 

Vậy nên, trong mắt người dân Mỹ, hình ảnh của cựu tổng thống Kennedy, dù với tư cách một chính trị gia đại tài, vẫn đang dần bị lu mờ, bởi chính những bóng đen của nỗi thất vọng đang bao trùm lên lý tưởng của ông. 

(Theo AFP)